Bác kiến nghị bảo lãnh dự án cao tốc Bắc Nam của Bộ GTVT

Văn phòng Chính phủ vừa có công văn số 217/TB-VPCP thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về Dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam, theo đó, Phó Thủ tướng chỉ đạo không kiến nghị Quốc hội việc cung cấp bảo lãnh, gồm bảo lãnh doanh thu tối thiểu, cam kết chuyển đổi ngoại tệ, bảo hiểm bên thứ ba thay thế Chính phủ thực hiện cam kết trong hợp đồng.

Trước đó, để khắc phục tình trạng thiếu vốn, Bộ Giao thông Vận tải (Bộ GTVT) đã đưa ra phương án kêu gọi đầu tư từ nước ngoài, trong đó, Bộ này kiến nghị 3 cơ chế đặc thù cho nhà đầu tư nước ngoài chưa có tiền lệ, chưa có quy định pháp luật gồm: bảo lãnh doanh thu tối thiểu, bảo lãnh cam kết chuyển đổi ngoại tệ (còn gọi là bảo lãnh tỷ giá) và bảo lãnh bảo hiểm bên thứ ba thay thế Chính phủ thực hiện cam kết trong hợp đồng.

Ý kiến này sau đó đã vấp phải phản ứng từ nhiều phía. Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, đã là đầu tư, kinh doanh thì phải thực hiện nguyên tắc lời ăn, lỗ chịu chứ không có chuyện bảo lãnh tỷ giá hay bảo lãnh doanh thu.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong thì cho rằng, việc bảo lãnh tỷ giá sẽ phát sinh rất nhiều kẽ hở trong cơ chế tỷ giá linh hoạt theo ngày hiện nay, không khéo sẽ trở thành công cụ để trục lợi.

Năm 2016, khi Bộ GTVT rục rịch kiến nghị bảo lãnh doanh thu tối thiểu cho dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam, Bộ Tài chính cũng đã bác kiến nghị này vì cho rằng, việc này sẽ chuyển hầu hết rủi ro thương mại tài chính của dự án cho phía Chính phủ.

Chính phủ đã chính thức bác kiến nghị bảo lãnh chưa từng có tiền lệ của Bộ GTVT cho nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam

Ngoài việc bác kiến nghị bảo lãnh của Bộ GTVT, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình còn chỉ đạo không thực hiện chỉ định thầu đối với dự án cao tốc Bắc Nam, việc đấu thầu phải tiến hành rộng rãi, công khai, minh bạch. Các bộ, ngành phải có cơ chế giám sát chặt chẽ theo chức năng, nhiệm vụ; có người chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; chống thất thoát, lãnh phí, lợi ích nhóm.

Thêm vào đó, Chính phủ cũng đồng ý thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia để chỉ đạo triển khai đầu tư Dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam do Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng làm Trưởng ban, chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc chỉ đạo triển khai dự án; Bộ trưởng Bộ GTVT chịu trách nhiệm về việc triển khai thực hiện dự án.

Ngoài ra, Chính phủ cũng chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước phải giám sát chặt chẽ việc cung cấp tín dụng, bảo đảm nhà đầu tư phải có trách nhiệm bảo đảm đủ vốn chủ sở hữu theo quy định, không để tình trạng nhà đầu tư dùng toàn bộ tiền ngân hàng để thực hiện dự án BOT.

Hồi tháng 4/2017, Chính phủ đã chốt phương án đầu tư cao tốc Bắc Nam với vốn Nhà nước hỗ trợ cho dự án là 55.000 tỷ đồng, sẽ thực hiện giải phóng mặt bằng toàn tuyến. Giai đoạn 1 của dự án sẽ đầu tư tuyến cao tốc Bắc - Nam với chiều dài khoảng 684km, gồm các đoạn: Cao Bồ (Nam Định) - Bãi Vọt (Hà Tĩnh), đoạn Cam Lộ (Quảng Trị) - Túy Loan (Đà Nẵng) theo hình thức BT và đoạn Cam Lâm (Khánh Hòa, ĐT655B) - Dầu Giây (Đồng Nai).