Các nước trên thế giới đánh thuế bất động sản như thế nào?

Mô hình đánh thuế bất động sản ở các nước

Tại Mỹ, việc đánh thuế bất động sản do các tiểu bang quy định, mỗi tiểu bang có thuế suất khác nhau. Sự khác nhau này là do giá trị bất động sản ở các bang khác nhau. Ví dụ như tại bang California, thuế suất là hơn 1,2%/giá trị bất động sản/năm, bao gồm nhà và đất. Còn tại bang Texas, thuế suất là hơn 4%.

Tại Đài Loan, mức thuế lại phân biệt theo từng phân khúc bất động sản, như áp dụng mức thuế 1,2% - 2% đối với nhà chung cư; khoảng 1,4% đối với nhà riêng; 3% - 5% đối với công trình thương mại.

Còn tại Hàn Quốc, việc áp dụng mức thuế lại được chia theo dòng sản phẩm bất động sản. Chẳng hạn như đánh thuế 0,15% - 0,5% đối với nhà riêng; 0,25% đối với nhà chung cư; 4% đối với biệt thự, nhà trong khu sân golf, các khu vui chơi giải trí; 5% đối với nhà tại các khu đô thị lớn. Mức thuế được tính trên bảng giá đất do địa phương ban hành.

Đảo quốc Singapore đánh thuế bất động sản thứ 2 rất cao, thuế tài sản phụ trội áp dụng từ năm 2013 trên bất động sản thứ 2 lên đến 7% trên giá mua nhà và 10% đối với bất động sản thứ 3.

Đa số các nước đều đánh thuế bất động sản đối với cả đất và nhà theo nhiều phương thức khác nhau

Nước Nhật đánh thuế bất động sản từ 1,4% - 2,1% trên giá trị cả nhà và đất tính theo giá thị trường và được điều chỉnh 3 năm một lần.

Nước Anh lại đánh thuế dựa trên giá trị bất động sản. Cụ thể với bất động sản thứ 2 có giá trên 40.000 bảng, người mua phải nộp thêm 3% so với mức thuế thông thường. Nhà có giá trên 1,5 triệu bảng thì mức thuế lên tới 15%, nhưng nếu bán nhà cũ trong vòng 3 năm kể từ khi mua nhà thứ 2 thì lại được hoàn trả thuế đã nộp.

Việt Nam nên đánh thuế bất động sản đối với nhà ở

Tại Việt Nam, Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp có hiệu lực từ ngày 1/1/2012 đã quy định các loại đất phi nông nghiệp, trong đó có đất ở tại đô thị là đối tượng chịu thuế.

Mức thuế suất bằng 0,03% trên bảng giá đất, đối với diện tích đất ở trong hạn mức; bằng 0,07% đối với phần diện tích đất ở vượt không quá 3 lần hạn mức; và bằng 0,15% đối với phần diện tích đất ở vượt trên 3 lần hạn mức. 

Tuy nhiên, bất cập trong việc đánh thuế bất động sản ở Việt Nam là giá đất tính thuế được tính theo bảng giá đất của thành phố lại chỉ bằng khoảng 30% giá đất thực tế trên thị trường. Do đó, mức thuế phải nộp rất thấp so với giá trị thật. 

Ví dụ một căn nhà 100 m2 ở đường Đồng Khởi, quận 1, có giá đất 162 triệu đồng/m2 theo bảng giá đất (trong lúc giá thị trường lên đến trên 1 tỷ đồng/m2), giá tính thuế là 162 triệu x 100m2 = 16,2 tỷ đồng. Mức thuế phải nộp là 16,2 tỷ đồng x 0,03%  = 4,86 triệu đồng/năm. 

Đây là loại thuế trực thu mà người sử dụng đất ở phải nộp hàng năm. Ở nước ta cho đến nay, chỉ mới đánh thuế sử dụng đất ở (như trên) mà chưa đánh thuế tài sản nhà ở.

Theo HoREA, Nhà nước không nên đánh thuế bất động sản với nhà ở xã hội,nhà giá rẻ, nhà tái định cư vv...

Vì thế, nhiều chuyên gia đã ủng hộ việc đánh thuế bất động sản, nhất là đối với người có từ nhà thứ 2 trở đi. Sắc thuế này được đánh giá sẽ góp phần giúp cho thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, minh bạch, bền vững, phòng chống đầu cơ, tăng nguồn cung cho thị trường, tạo thêm cơ hội cho người có nhu cầu thật tiếp cận nhà ở, và tăng thêm nguồn thu cho ngân sách Nhà nước. 

Ngoài ra, sắc thuế này còn hướng các nhà đầu tư thứ cấp đi vào lựa chọn thành lập doanh nghiệp kinh doanh bất động sản thay vì kinh doanh cá thể như hiện nay.

Tuy nhiên, theo ý kiến của Hiệp hội bất động sản thành phố Hồ Chí Minh (HoREA), Nhà nước không nên thu thuế này đối với nhà ở xã hội, nhà ở tái định cư, nhà ở thương mại có giá trị dưới 1 tỷ đồng, nhà cấp 4 trở xuống.

Đồng thời cũng nên miễn trừ đối với các hộ gia đình dù đã có một căn nhà nhưng đang ở chật (đối với TP.HCM dưới mức bình quân 10m2/người) nay mua thêm nhà thứ 2, thứ 3... nhưng tổng diện tích các căn hộ nhỏ này cũng chỉ dưới 200m2.

Ngoài ra, HoREA cũng cho rằng trong giai đoạn đầu nên áp dụng mức thuế suất vừa phải, phù hợp với sức dân. Đối với người có từ căn nhà thứ 2 trở đi thì áp dụng thuế suất tài sản phụ trội tùy theo số lượng và giá trị tài sản.

Bên cạnh đó cần hoàn thành nhanh việc cấp "sổ đỏ" cho các bất động sản nhà ở và xây dựng, hoàn thiện hệ thống thông tin dữ liệu quốc gia. Trong đó có cơ sở dữ liệu nhà ở quốc gia, liên thông các ngành, các tỉnh và được cập nhật theo thời gian thực, nhất là phải hoàn thành cấp thẻ căn cước công dân, xác định mã số định danh cá nhân, để biết rõ người đang sở hữu nhà ở.