Dự thảo Luật Quản lý thuế sửa đổi mới được Bộ Tài chính công bố và lấy ý kiến rộng rãi đã đưa ra quy định về việc cơ quan Thuế thực hiện nhiệm vụ thu các khoản BHXH mang tính bắt buộc đối với đơn vị sử dụng lao động.
Theo ban soạn thảo, quy định này không những góp phần cải cách thủ tục hành chính, giảm số lượng tờ khai, thời gian, chi phí… đối với doanh nghiệp mà còn giảm chi phí quản lý của cơ quan chức năng.
Mục tiêu của đề xuất này, theo Bộ Tài chính là nhằm "cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế và đóng BHXH". Theo đó, phương án này giúp cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính. Đơn vị sử dụng lao động chỉ phải khai, nộp thuế cùng BHXH tại một cơ quan và thực hiện trên cùng một tờ khai.
Theo ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), nếu cơ quan thuế gộp thu thuế và thu BHXH thì có thể làm căn cứ để giảm mức thu BHXH cho người dân và doanh nghiệp.
"Nếu cơ quan thuế thu hiệu quả, làm việc đến nơi đến chốn thì chi phí thu sẽ giảm. Tất nhiên đây là vấn đề có nhiều luồng ý kiến, cần các chuyên gia bàn luận kỹ hơn", ông Tuấn nói.
Bên cạnh đó, ông Tuấn cho rằng thực chất, việc đề xuất cơ quan thuế thu khoản thu BHXH thì đối với doanh nghiệp cũng là khoản đóng góp cho quyền lợi người lao động. "Bây giờ, đang là 2 cơ quan thu thuế và BHXH thì thống nhất vào một mối cũng thuận lợi", ông Tuấn cho hay.
Tuy nhiên, bà Hà Thị Tường Vy, Trưởng ban Quản lý nghề kế toán thuộc Hội kế toán kiểm toán Việt Nam (VAA) cho biết bà không đồng ý về việc cơ quan thuế thực hiện nhiệm vụ thu các khoản bảo hiểm mang tính chất bắt buộc đối với đơn vị sử dụng lao động.
Giải thích cho điều này, bà Vy cho hay hiện nay, các khoản bảo hiểm bắt buộc đang được cơ quan bảo hiểm theo dõi và có thông báo đối chiếu với doanh nghiệp hàng tháng. Ngoài việc thu nộp, cơ quan bảo hiểm còn phải thanh toán cho doanh nghiệp các khoản trợ cấp ốm đau, thai sản...
"Vì vậy, việc theo dõi đúng hoặc không đúng số phải nộp, đã nộp bảo hiểm của doanh nghiệp còn ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. 2 việc này có tính chất hoàn toàn khác nhau. Nếu để một đơn vị thu cũng cần xem xét về lợi ích vì sẽ rất dễ có tranh chấp", bà Vy nói.
Bà Vy cũng nhận định rằng ban soạn thảo có ý tiết kiệm chi phí cho xã hội khi gộp 2 việc này lại, nhưng nếu đánh giá trên hiện tại thì nợ thuế cũng rất lớn, nợ thuế đối với từng đối tượng cũng chưa tốt. Do đó, liệu việc nhập 2 việc này có đảm bảo về bộ máy, cơ sở vật chất hay không?
Cụ thể, theo bà Vy, việc theo dõi nợ thuế đối với doanh nghiệp còn nhiều trường hợp chưa chính xác, thời gian vừa qua còn rất nhiều trường hợp doanh nghiệp bị thông báo sai số thuế nợ đọng. Đại diện VAA nhận định rằng trong vài ba năm tới, cơ quan thuế cũng chưa thể gộp thu thuế và thu BHXH được.
"Chính vì vậy, chúng tôi không đồng ý việc cơ quan thuế thực hiện nhiệm cụ thu các khoản bảo hiểm mang tính chất bắt buộc đối với đơn vị sử dụng lao động và nên giữ như hiện hành", bà Vy nhấn mạnh.
Cũng với vấn đề cơ quan thuế gộp thu thuế và thu BHXH, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cho biết trên thực tế đề xuất để cơ quan thuế thu BHXH không phải chuyện mới mà đã được nói tới nhiều năm trước.
Hiện nay doanh nghiệp nộp thuế vào khoảng 600.000 doanh nghiệp, trong khi doanh nghiệp đóng BHXH chỉ có hơn 300.000 doanh nghiệp. BHXH và Tổng cục Thuế đang có quy chế kết nối thông tin để cùng đối soát.
Theo bà Cúc, đề xuất để cơ quan thuế thu BHXH có nghĩa là cơ quan thuế sẽ làm thủ tục hướng dẫn để thu hộ rồi chuyển cho BHXH quản lý. Như vậy, với đề xuất này, những thủ tục hướng dẫn, kê khai, kiểm soát thu nộp chỉ cần chuyển từ cơ quan BHXH sang cơ quan thuế.
"Tuy nhiên, cơ quan thuế cũng chỉ có thể thu hộ phần bảo hiểm thuộc về doanh nghiệp chứ không phải tất cả các khoản khác như: bảo hiểm tự nguyện, bảo hiểm học sinh, bảo hiểm y tế,…," bà Cúc nói.
