Học thuật

Địa tô là gì? Địa tô trong các chế độ xã hội

(VNF) - Cùng VietnamFinacne tìm hiểu địa tô (rent) là gì?

Địa tô là gì? Địa tô trong các chế độ xã hội

Địa tô hay tô (rent) là những khoản thanh toán định kỳ trả cho người sở hữu tài sản về việc sử dụng đất đai hoặc nhân tố sản xuất có mức cung cố định

Địa tô là gì?

Địa tô hay (rent) là những khoản thanh toán định kỳ trả cho người sở hữu tài sản về việc sử dụng đất đai hoặc nhân tố sản xuất có mức cung cố định. Xét về bản chất kinh tế, địa tô là khoản tiền mà người thuê một tài sản phải “cống nạp” cho người sở hữu để được quyền sử dụng nó.

Địa tô hoàn toàn khác với các khoản tiền thuê thông thường, ví dụ tiền thuê nhà, vì người chủ không cung ứng bẩt kỳ dịch vụ gì cho người thuê. Tuy nhiên, cần chú ý rằng trong thống kê, địa tô và tiền thuê các tài sản khác thường được cộng với nhau thành để đưa vào tính toán thu nhập quốc dân. Xem tô kinh tế, bán tô

Địa tô trong các chế độ xã hội

Địa tô có lẽ là một trong những đối tượng của nông nghiệp xuất hiện trong hầu hết những chế độ của lịch sử loài người.

Chế độ chiếm hữu nô lệ

Trong chế độ chiếm hữu nô lệ, địa tô là sản phẩm của sự lao động của những nô lệ và những người chiếm hữu ruộng đất nhỏ tạo ra.

Chế độ phong kiến

Trong chế độ phong kiến, nông nô là người tạo ra các sản phẩm từ ruộng đất nhưng bị chiếm đoạt bởi các vị lãnh chúa, có khi địa tô lại không chỉ là phần thặng dư mà còn cả phần sản phẩm tất yếu mà người nông nô được hưởng.

Chế độ chủ nghĩa tư bản

Trong chủ nghĩa tư bản, địa tô vẫn tồn tại như là một hệ quả của việc tư hữu ruộng đất vẫn còn đó. Trong chế độ này, những người phải nộp địa tô lại là những nhà tư bản nông nghiệp. Thực chất, địa tô lúc này không còn quá gắn bó với đất đai nữa. Từ địa tô được dùng để ám chỉ phần thặng dư của thu nhập bình quân của những người này. Tuy nhiên, bản chất bóc lột trong địa tô vẫn được thể hiện khi địa tô này lại chính là phần thặng dư của công nhân làm thuê nộp cho những nhà tư bản.

Rõ ràng, địa tô lúc này không còn phản ánh quan hệ sản xuất của hai giai cấp mà là ba giai cấp: địa chủ, nhà tư bản nông nghiệp và công nhân nông nghiệp làm thuê. Có ba loại địa tô lúc này là địa tô chênh lệch, địa tô tuyệt đối và địa tô độc quyền.

Chế độ chủ nghĩa xã hội

Trong chế độ này, sự tư hữu là không còn nữa, địa tô tuyệt đối và địa tô độc quyền đã không còn nữa. Tuy vậy, địa tô chênh lệch vẫn tồn tại. Nhưng loại địa tô này lại thuộc về nhà nước xã hội chủ nghĩa và nếu ta đem so sánh, ta sẽ thấy địa tô tuyệt đối thuộc chế độ này khác với địa tô tuyệt đối trong chủ nghĩa tư bản.

Tin mới lên