Ông Nguyễn Công Lý, Chủ tịch Tập đoàn Công Thanh cho biết: Hiện Nhà máy xi măng Công Thanh đang đi vào hoạt động có hiệu quả và có công suất 12.500 tấn Cliker/ngày tương ứng 6 triệu tấn xi măng/năm, lớn nhất Việt Nam tính đến thời điểm hiện nay.
Với công suất của Nhà máy xi măng nêu trên, hàng năm, Công ty cổ phần xi măng Công Thanh phải xuất xi măng, Cliker khoảng 4,5 triệu tấn/năm. Nhập than là 1 triệu tấn than/năm và khoảng 500 ngàn tấn phụ gia khác phải chung chuyển qua cảng chuyên dụng này.
Về nhu cầu cảng cho Nhà máy nhiệt điện Công Thanh có công suất 1x600 MW sẽ đi vào vận hành năm 2020 theo Quyết định số 428/QĐ-TTg ngày 18/03/2016 của Thủ tướng Chính phủ. Theo Quyết định số 35/QĐ-BCT ngày 06/01/2017 của Bộ Công Thương về phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch địa điểm xây dựng Nhà máy nhiệt điện Công Thanh tại Khu Kinh tế Nghi Sơn công suất là 1x600MW vận hành vào năm 2020. Lượng than nhập qua cảng chuyên dụng là: 2,3 triệu tấn/năm.
Thống kê cho thấy, tổng số lượng hàng hóa ra vào của Nhà máy nhiệt điện Công Thanh và Nhà máy xi măng qua cảng chuyên dụng Công Thanh mà Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa đã cấp là 8,15 triệu tấn/năm.
“Với khối lượng vận tải lớn như vậy, cộng với các hạng mục khác như: tuyến băng tải than, tuyến cấp nước làm mát, thải nước làm mát của Nhà máy nhiệt điện và băng tải xuất xi măng, Cliker của Nhà máy xi măng…. Vì thế, diện tích cảng Công Thanh cần đủ rộng để làm kho chứa xi măng, cliker, kho bãi chứa than, dự phòng than và cảng mềm xuất/nhập than, Clinker vươn ra biển”, ông Lý chia sẻ.
Trước những kiến nghị từ Tập đoàn Công Thanh và Công ty Cổ phần Nhiệt điện Công Thanh tại công văn số 05/NĐCT ngày 13/3/2018 “đề nghị trả lời sự phù hợp và chấp thuận bến cảng chuyên dùng Công Thanh tại Nghi Sơn".
Cục Hàng hải Việt Nam có văn bản số 2565/CHHVN-KHĐT đề nghị chấp thuận đầu tư Cảng chuyên dùng Công Thanh – Nhà máy Nhiệt điện Công Thanh tại Nghi Sơn.
Sau khi đánh giá, thẩm định các ý kiến, Thứ trưởng Nguyễn Văn Công đã có văn bản số 9298/BGTVT- KHĐT ngày 22/8/2018 nêu rõ “đầu tư bến cảng chuyên dùng Công Thanh phục vụ cho Nhà máy nhiệt điện Công Thanh tại khu vực phía Bắc Nghi Sơn cơ bản phù hợp với quy hoạch chi tiết cảng biển được duyệt”.
Đồng thời, “đề nghị UBND tỉnh Thanh Hoá chỉ đạo Công ty cổ phần nhiệt điện Công Thanh đầu tư nghiên cứu, đề xuất vị trí, xây dựng cụ thể, quy mô, lượng hàng, khoảng cách an toàn và quyết định đầu tư. Xây dựng phương án khai thác tuyến luồng chung và riêng,…
Cùng với đó, "giao Cục hàng hải Việt Nam chủ trì chỉ đạo các cơ quan liên và các doanh nghiệp khai thác cảng trong việc thống nhất phương án khai thác chung tuyến luồng hiện hữu”.
Để triển khai ý kiến chỉ đạo của Bộ Giao thông vận tải, Công ty cổ phần Nhiệt điện Công Thanh đã có văn bản số 31/NĐCT- QLDA ngày 30/8/2018 gửi UBND tỉnh Thanh Hóa về việc đề nghị chấp thuận đầu tư bến Cảng chuyên dụng Công Thanh tại Khu Kinh tế Nghi Sơn. Đồng thời, tháo gỡ để hoàn thiện các thủ tục còn vướng mắc.
Trong văn bản mới nhất gửi UBND tỉnh Thanh Hoá, Tập đoàn Công Thanh có nêu: hiện tại, diện tích giải phóng mặt bằng (GPMB) của Cảng chuyên dùng Công Thanh đã cơ bản hoàn thành đạt 98,5% diện tích đất. Việc chi trả đền bù cũng đạt khoảng 98,8%.
Tuy nhiên, hiện còn 3 trường hợp chưa bàn giao mặt bằng. Một số hộ dân chưa nhận tiền hỗ trợ ổn định đời sống, một số hộ dân khác đã được chi trả bồi thường đầy đủ nhưng vẫn đang tiếp tục đưa ra một số yêu cầu hỗ trợ về đất, chưa nhận nốt số tiền hỗ trợ còn lại và không bàn giao mặt bằng, tiếp tục cản trở thi công.
“Vì thế, Tập đoàn chủ động đề nghị UBND huyện Tĩnh Gia sớm GPMB. Cùng đó, giải tỏa đến đâu Công ty chủ động san lấp, đổ bê tông mặt bằng cảng đến đó để chống dân lấn chiếm trở lại và có mặt bằng xây dựng cảng. Đồng thời, thuê tư vấn thiết kế cơ sở của Dự án cảng và làm thủ tục xin phép theo quy định hiện hành”, văn bản nêu rõ.
Dù đang rất nỗ lực đền bù và thi công cảng ngay sau khi có mặt bằng, tuy nhiên, ngày 28/2/2017, UBND tỉnh Thanh Hóa có văn bản số 1946/UBND-THKH về việc chấm dứt hoạt động Dự án đầu tư Nhà máy sản xuất phân đạm Công Thanh và phần mở rộng cảng chuyên dụng Công Thanh (thu hồi lại 400m mở rộng).
5 tháng sau, ngày 7/7/2017, Ban Quản lý khu kinh tế Nghi Sơn có văn bản số 1380/BQLKKTNS yêu cầu Công ty Cổ phần Nhiệt điện Công Thanh phải điều chỉnh thiết kế Khu cảng chuyên dụng Công Thanh ra khỏi khu đất mở rộng cảng (khoảng 18 ha - phần cảng mở rộng) làm tập đoàn này hết sức bất ngờ.
“Theo quy định của pháp luật, chính sách đối với nhà đầu tư hiện hành, trước khi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền muốn thu hồi dự án đã giao cho doanh nghiệp cần phải xem xét đầy đủ các lý do khách quan, chủ quan. Đồng thời, thông báo cho doanh nghiệp biết và có ra hạn để thực hiện dự án đã giao. Nếu đã ra hạn, doanh nghiệp không triển khai thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền mới ra quyết định thu hồi dự án là đúng trình tự”, văn bản nêu rõ.
Trao đổi với VietnamFinance, ông Nguyễn Công Lý, Chủ tịch Tập đoàn Công Thanh cho biết: Đối với việc thu hồi phần cảng mở rộng Công Thanh, UBND tỉnh Thanh Hóa và Ban Quản lý Khu Kinh tế Nghi Sơn không hề trao đổi, mời làm việc, hoặc thông báo bằng văn bản lý do trước khi thu hồi. "Việc làm nêu trên, chúng tôi thấy không bình thường và trái với chủ trương của Đảng, Nhà nước và của Tỉnh về quan tâm, thu hút đầu tư", ông Lý nói.
Mặt khác, khi Tập đoàn Công Thanh được giao cảng chuyên dùng, Lãnh đạo Ban Quản lý Khu Kinh tế Nghi Sơn có cam kết sẽ đầu tư tuyến đường ven cảng chuyên dụng này để tạo điều kiện cho xây dựng và hoạt động của cảng sau này, nhưng mới làm được một đoạn thì nay dừng lại. Tập đoàn Công Thanh phải mua đất của dân để tự mở đường vào thi công san nền cảng.
Do yêu cầu tiến độ của dự án nhiệt điện và nhu cầu vận chuyển than, xuất khẩu xi măng, Clinker của Nhà máy xi măng Công Thanh (hiện Tập đoàn đang phải đi thuê 3 cảng thuộc khu vực Nghi Sơn, mỗi năm mất 200 tỷ đồng). Công ty đã chủ động xây dựng cơ sở hạ tầng Cảng chuyên dùng đến nay đã đạt 80%.
"Trong quá trình xây dựng Ban Quản lý Khu Kinh tế Nghi Sơn không có ý kiến, hoặc hướng dẫn cho Tập đoàn làm các thủ tục cần thiết, đến khi xây dựng mặt bằng cảng được 80% thì mới lập biên bản và yêu UBND huyện Tĩnh Gia ra quyết định xử phạt là chưa thấu tình, đạt lý và gây tổn thất lớn cho Tập đoàn”, ông Lý chia sẻ.
