Bộ Tài chính mới đây đã có công văn gửi Bộ Xây dựng về tình hình tài chính và hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2016 của Tổng công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam (Vicem).
Năm 2016, tổng doanh thu của công ty mẹ đạt 1.361 tỷ đồng, lợi nhuận đạt 303 tỷ đồng. Tuy nhiên, trong năm nay, công ty mẹ phải trích lập dự phòng giảm giá đầu tư tài chính dài hạn lên tới 649 tỷ đồng, chủ yếu liên quan đến phần vốn đầu tư tại Công ty cổ phần Xi măng Hạ Long.
Tại thời điểm 31/12/2016, tổng giá trị đầu tư tài chính ra ngoài doanh nghiệp của công ty mẹ là 12.169 tỷ đồng (chiếm 86% tổng tài sản) nhưng giá trị cổ tức, lợi nhuận thu về chỉ đạt 629 tỷ đồng. Trong đó, một số khoản đầu tư hiệu quả như Công ty TNHH MTV Xi măng Vicem Hoàng Thạch, Công ty Xi măng Chinfon, Công ty Xi măng Holcim Việt Nam.
"Tuy nhiên, tỷ lệ cổ tức, lợi nhuận trên tổng giá trị đầu tư chỉ có 5,16% cho thấy hiệu quả đầu tư ra ngoài doanh nghiệp của công ty mẹ chưa tương xứng với giá trị vốn đầu tư", Bộ Tài chính đánh giá.
Đáng lưu ý, tại thời điểm cuối năm 2016, công ty mẹ có số dư nợ phải thu là 1.922 tỷ đồng, chiếm 13,6% tổng tài sản. Trong đó, phải thu lợi nhuận, cổ tức được chia là 225 tỷ đồng nhưng phải thu cho các công ty con vay lên tới 1.260 tỷ đồng.
"Công ty TNHH MTV Xi măng Vicem Hải Phòng vay 200 tỷ đồng, Tam Điệp vay 776 tỷ đồng, Vicem Bút Sơn vay 246 tỷ đồng. Do Vicem Hải Phòng và Tam Điệp lỗ luỹ kế lớn, tình hình tài chính khó khăn nên các khoản công ty mẹ cho các công ty này vay khó có khả năng thu hồi hoặc thu hồi chậm", Bộ Tài chính cho biết.
Báo cáo cũng hé lộ hoạt động kinh doanh và tình hình tài chính khá bết bát của một số công ty con.
Trong đó, Công ty TNHH MTV Xi măng Vicem Hải Phòng có doanh thu 1.807 tỷ đồng trong năm 2016, lợi nhuận 74 tỷ đồng. Công ty đã giảm bớt áp lực về nguồn và dòng tiền trả nợ vay, bù đắp một phần lỗ luỹ kế.
Tuy nhiên, đến thời điểm 31/12/2016, công ty này vẫn còn số lỗ luỹ kế tới 285 tỷ đồng, vẫn phải sử dụng nguồn vốn ngắn hạn tài trợ cho tài sản dài hạn cho thấy công ty vẫn mất cân đối về tài chính, hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn thấp (0,64), vốn đầu tư của chủ sở hữu là 1.021 tỷ đồng nhưng vốn chủ sở hữu chỉ còn 638 tỷ đồng do không bảo toàn được vốn.
Hay như tại Công ty TNHH MTV Xi măng Vicem Tam Điệp, năm 2016 doanh thu đạt 1,532 tỷ đồng và có lãi 36,57 tỷ đồng. Tại thời điểm 31/12/2016, vốn đầu tư của chủ sở hữu là 1.132 tỷ đồng nhưng do có số lỗ luỹ kế quá lớn (1.120 tỷ đồng) nên vốn chủ sở hữu chỉ còn 68,86 tỷ đồng, hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu lên tới 28 lần, hệ số thanh toán ngắn hạn 0,55.
Vicem Tam Điệp rơi vào tình trạng gần mất hết vốn, mất an toàn tài chính nghiêm trọng và không đảm bảo khả năng thanh toán nợ, hoạt động công ty hoàn toàn phụ thuộc vào các khoản vốn vay, chiếm dụng và hỗ trợ từ công ty mẹ - Vicem.
Đối với các công ty con là công ty cổ phần tình trạng cũng không mất sáng sủa hơn.
Tại Công ty cổ phần Xi măng Vicem Hà Tiên 1, hệ số khả năng thanh toán nợ đến hạn và hệ số khả năng tức thời thấp cho thấy công ty sẽ gặp khó khăn trong việc thanh toán các khoản nợ đến hạn, tiềm ẩn nguy cơ mất cân đối tài chính.
Tại Công ty cổ phần Xi măng Hạ Long, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, kể từ tháng 3/2016, sau khi Vicem tiếp nhận vốn tại công ty này, Vicem đã hỗ trợ thực hiện tái cơ cấu sản xuất, tiêu thụ, tài chính, tổ chứ, hệ thống quản trị kinh doanh.
Đến nay, một số chỉ tiêu đã cải thiện, công ty đã có lãi nhưng lỗ luỹ kế đến cuối năm 2016 vẫn lớn, ở mức 2.523 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 1.541 tỷ đồng, nợ phải trả là 7.638 tỷ đồng cho thấy công ty bị mất cân đối và an toàn tài chính nghiêm trọng, việc cân đối dòng tiền để trả nợ trong những năm tiếp theo sẽ gặp khó khăn.
Tại một số công ty xi măng khác như Bút Sơn, Hòng Mai, Bỉm Sơn cũng trong tình trạng phải sử dụng vốn ngắn hạn để tài trợ cho tài sản dài hạn cho thấy chưa hoàn toàn cân đối về tài chính, khả năng thanh toán nợ đến hạn thấp, tiềm ẩn nguy cơ mất cân đối tài chính.
Đối với một số công ty liên doanh, liên kết vẫn còn công ty có số lỗ luỹ kế lớn. Trong đó, công ty cổ phần Sông Đà 12 lỗ luỹ kế đến thời điểm 31/12/2016 là 63 tỷ đồng.
