Ngày 12/1, phiên tòa xét xử vụ án "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại PVN và PVC bước sang ngày làm việc thứ 5 với nội dung tranh tụng.
Bào chữa về tội "Tham ô tài sản" của bị cáo Trịnh Xuân Thanh, luật sư Nguyễn Quốc Hùng cho rằng các bị cáo đã thay đổi lời khai liên tục. Ban đầu, lái xe Toàn và Kế khai không nhớ gì hết về việc cựu phó tổng giám đốc PVC Nguyễn Anh Minh chuyển 4 tỷ đồng cho ông Thanh, nhưng sang năm 2017 "bỗng nhiên lại nhớ".
"Có thể có ai đó đã gợi ý gì đó để các nhân chứng nhớ lại", ông nêu nghi ngờ và thắc mắc vì sao cơ quan điều tra không truy xuất nhật ký cuộc gọi, tin nhắn của các bị cáo, nhân chứng ở thời điểm 4 tỷ đồng đưa được rút khỏi ngân hàng rồi chuyển cho qua trung gian giao nhận là tài xế của ông Minh, Thanh.
Luật sư Ngô Thị Thu Hằng cho rằng việc chuyển tiền không phải qua tài xế như lời khai của hai người này và một số bị cáo khác. Đưa ra bằng chứng là việc rút tiền bị tính phí ngoại tỉnh, luật sư Hằng nói tiền được rút ở Quảng Ngãi chứ không phải Hà Nội, theo lời trình bày của nhiều người trước đó. "Vì thế không đủ căn cứ kết luận ông Thanh tham ô tài sản", luật sư nói.
Cùng quan điểm bào chữa, luật sư Nguyễn Hồng Phúc cho rằng cần nghiên cứu kỹ đường đi của đồng tiền để tới tay ông Thanh bởi điều này đã khiến bị cáo có thể bị cách ly vĩnh viễn khỏi đời sống, thậm chí chịu án tử hình.
Trích bút lục hồ sơ, luật sư Phúc đọc nội dung cho thấy bị cáo Lương Văn Hòa (cựu giám đốc Ban điều hành dự án nhiệt điện Vũng Áng - Quảng Trạch) ban đầu không khai đưa tiền cho ông Thanh. Nhưng bị cáo Minh bảo "mày cứ khai như thế thì có làm sao, tao nghe lái xe nói đưa cả bao tải tiền cho lái xe Toàn của anh Thanh". Và theo luật sư, lời khai tại tòa của các bị cáo lại là "túi tiền".
Theo luật sư, với nội dung mâu thuẫn này, việc sử dụng lời khai của các bị cáo để buộc tội ông Thanh là không có cơ sở vì không được sử dụng lời khai khi không phù hợp, mâu thuẫn. Hơn nữa, tài xế Toàn không có mặt ở phiên tòa, không lấy được lời khai thì cũng không thể sử dụng lời khai của nhân chứng này ở cơ quan điều tra để buộc tội ông Thanh.
Những dẫn chứng trên, theo luật sư, chính là chứng cứ ngoại phạm của ông Thanh. Thời điểm mà các bị cáo khai ông Thanh nhận tiền thì ông này đang trên đường ra sân bay.
Luật sư còn đặt ra việc ngân hàng mà bị cáo Hòa khai rút tiền để đưa cho ông Thanh có cung cấp chính xác chứng cứ cho cơ quan điều tra không? Luật sư cung cấp thông tin, tại trại tạm giam, khi điều tra viên hỏi: Trước việc người ta ăn cắp tiền công ty như thế anh có đau xót không?. "Ông Thanh nói: Tôi nhận trách nhiệm, trách nhiệm ở đây là người đứng đầu để cấp dưới ăn cắp tài sản, chứ tôi không ăn cắp, không tham ô", luật sư kể.
Cũng tại phiên tòa, luật sư Nguyễn Văn Quynh nêu quan điểm, vấn đề trách nhiệm đối với Hợp đồng EPC số 33 là trách nhiệm là của Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power), không phải của PVN, đề nghị đại diện Viện Kiểm sát nhân dân lưu tâm.
Dẫn số liệu từ báo cáo tài chính, luật sư Quynh cho biết tại thời điểm xảy ra vụ án, PVC làm ăn có lãi nên bản luận tội cho rằng PVC không đủ năng lực, không có vốn là khiên cưỡng, đề nghị phía Viện Kiểm sát nhân dân xem lại.
"Bị cáo Trịnh Xuân Thanh tiếp quản PVC thời điểm có hơn 500 tỷ đồng. Sau đó trong thời gian ngắn đến năm 2010 đã tăng lên và năm 2011 thực hiện đề án tái cơ cấu thì PVN đã thu về 2.000 tỷ như bị cáo Thăng đã nói. Tôi một lần nữa nêu ra bằng chứng cho rằng việc PVC tại thời điểm đó không có năng lực là khiên cưỡng, rất mong Hội đồng xét xử, Viện Kiểm sát quan tâm, xem xét, đánh giá đúng, khách quan", luật sư Quynh nói.
Đối với việc bị cáo Trịnh Xuân Thanh bị kết luận là "quanh co, chối tội", luật sư Quynh lập luận:
"Trong quá trình điều tra theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự mới thì đều có băng ghi âm, ghi hình. Bản luận tội hôm qua vẫn quy kết bị cáoThanh không thành khẩn khai báo, quanh co chối tội là không phù hợp với quy định tại Điều 73, Luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định về suy đoán vô tội.
"Theo các quy định về suy đoán vô tội trong Bộ Luật Tố tụng thì trách nhiệm chứng minh tội phạm thuộc cơ quan có thẩm quyền, người bị buộc tội có quyền nhưng không được chứng minh mình vô tội", ông Quynh khẳng định.
Ông Quynh dẫn chứng thêm: "Ngay vụ án hoa hậu Phương Nga mà tôi là người tham gia bào chữa thì bị cáo Phương Nga đã im lặng trong suốt quá trình, sau khi ra tòa, bị cáo mới khai là bị cáo tự bảo vệ mình khi tất cả các lời khai khác đều chống lại bị cáo.
"Nội dung bản luận tội vẫn cáo buộc bị cáo Thanh quanh co, chối tội là rất khiên cưỡng, không phù hợp với các quy định có lợi cho người phạm tội. Rất mong Viện Kiểm sát nhân dân lưu tâm, xem xét lại, áp dụng những quy định có lợi nhất cho người phạm tội theo tinh thần Bộ Luật Tố tụng hình sự", luật sư Quynh đề nghị.
