Chia sẻ tại diễn đàn Gateway to Viet Nam 2017, ông Valentin Laiseca – Phụ trách thị trường Đông Nam Á, MSCI cho biết, việc nâng hạng thị trường của MSCI dựa trên những tiêu chí được chuẩn hóa, quy trình khách quan, những bằng chứng và công bố thông tin minh bạch.
Đối với thị trường Việt Nam, MSCI nhận thấy rằng về mặt lý thuyết, thị trường Việt Nam đủ điều kiện nhưng còn sơ khai, chưa đảm bảo được yếu tố an toàn và bền vững. Đây là lý do khiến thị trường Việt Nam chưa thể được nâng hạng.
Nói rõ hơn, ông Valentin Laiseca cho rằng về cơ bản thị trường Việt Nam đáp ứng được yêu cầu về thanh khoản để nâng hạng từ sơ khai lên nhóm mới nổi. Nhưng khi xem xét 14 doanh nghiệp lớn nhất thị trường chứng khoán Việt Nam, MSCI nhận thấy chỉ có 4/14 doanh nghiệp lớn đảm bảo yêu cầu tỷ lệ cổ phiếu tự do giao dịch (tỷ lệ free float) và điều này cần được cải thiện trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, MSCI cho hay Việt Nam cũng cần cải thiện chỉ số về giới hạn tỷ lệ sở hữu cho nhà đầu tư nước ngoài, quyền bình đẳng giữa các nhà đầu tư, nhất là tỷ lệ free loat cho nhà đầu tư nước ngoài mới. Chẳng hạn trong 30% sở hữu cho nhà đầu tư nước ngoài thì hết 25% cho nhà đầu tư chiến lược nên room cho nhà đầu tư mới không còn nhiều.
Đồng thời, nhiều thủ tục vẫn đòi hỏi nhà đầu tư phải dịch ra tiếng Việt, các quy định của thị trường không có thông tin bằng tiếng Anh, luồng thông tin cũng không có sẵn bằng tiếng Anh tạo nên bất bình đẳng giữa các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài.
Cuối cùng, cơ sở hạ tầng thị trường như dịch vụ thanh toán bù trừ không có kênh tiếp cận cụ thể, đa số do các ngân hàng có vốn nhà nước kiểm soát. MSCI cho rằng đây là cách làm không theo chuẩn quốc tế. Việc chuyển giao, cho vay bán khống chứng khoán vẫn còn nhiều dấu trừ trong khi hai hoạt động này lại khá quan trọng với nhà đầu tư nước ngoài.
Nói về thời gian thị trường Việt Nam có thể được nâng hạng, ông Valentin Laiseca cho biết nếu thuận lợi, MSCI sẽ đưa Việt Nam vào danh sách đánh giá, điều này diễn ra mỗi tháng 6 hàng năm. Quy trình tiếp theo là tham vấn với các nhà đầu tư. Điều quan trọng trong phản hồi của nhà đầu tư là họ đã tiếp cận thị trường tốt hơn, dễ dàng hơn chưa. Sẽ mất 1 năm cho việc tham vấn này và sau đó MSCI mới ra quyết định.
Do vậy, trong trường hợp tốt nhất, Việt Nam có thể vào thị trường mới nổi vào tháng 6/2019.
