Tại cuộc họp báo về tình hình chính sách tiền tệ năm 2015 và định hướng hoạt động ngân hàng năm 2016, đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết, trong năm 2015, NHNN đã duy trì ổn định lãi suất điều hành, trần lãi suất huy động bằng VNĐ, kết hợp với điều chỉnh giảm trần lãi suất USD, đảm bảo duy trì chênh lệch hợp lý giữa lãi suất VNĐ và lãi suất USD.
Để tạo điều kiện giảm lãi suất, NHNN giữ ổn định trần lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VNĐ, các tổ chức tín dụng dựa trên cơ sở nhu cầu vốn của thị trường cân đối điều chỉnh giảm lãi suất cho vay so với trần quy định, điều chỉnh giảm lãi suất cho vay một số chương trình tín dụng ngành, lĩnh vực xuống mức khoảng 6,5-6,6%/năm, tiếp tục yêu cầu các ngân hàng rà soát giảm lãi suất cho vay của các khoản vay cũ về mức lãi suất cho vay hiện hành.
Theo NHNN, nhìn chung mặt bằng lãi suất cho vay hiện giảm khoảng 0,3-0,5%/năm so với cuối năm trước, đưa mặt bằng lãi suất giảm khoảng 50% so với thời điểm cuối năm 2011. Lãi suất huy động giảm khoảng 0,2-0,5%/năm và hiện ở mức tương đối thấp nhưng lòng tin vào đồng Việt Nam tiếp tục được củng cố.
Trả lời câu hỏi về khả năng Ngân hàng Nhà nước có kế hoạch giảm lãi suất trong thời gian tới hay không khi so với các quốc gia khác, lãi suất của Việt Nam vẫn ở mức cao, bà Nguyễn Thị Hồng, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho hay, trong thời gian qua, NHNN đã kêu gọi các tổ chức tín dụng giảm lãi suất để hỗ trợ sản xuất kinh doanh. Hệ thống các tổ chức tín dụng đã phải sử dụng một khoản lợi nhuận để xử lý nợ xấu, tháo gỡ khó khăn, chia sẻ với doanh nghiệp.
"Bình thường, dịp giáp Tết, các tổ chức tín dụng thường công bố lợi nhuận cao nhưng năm qua do vừa phải thực hiện cắt giảm một phần lãi suất để trích lập dự phòng rủi ro và vừa chia chia sẻ với doanh nghiệp nên kết quả lợi nhuận đã giảm nhẹ so với 2014", bà Hồng nói. Bên cạnh đó, hiện nay, các ngân hàng thương mại vẫn nắm giữ lượng trái phiếu chính phủ rất lớn. Năm 2016, nhu cầu phát hành trái phiếu chính phủ cũng cao, điều này gây áp lực tới lãi suất.
"Do vậy khả năng giảm lãi suất trong năm 2016 sẽ là khó khăn. Điều hành lãi suất vẫn còn nhiều thách thức. Hệ thống ngân hàng vẫn luôn mong muốn giảm lãi suất nhưng giảm ở mức độ như thế nào để cân đối kinh tế vĩ mô, an toàn hệ thống thì cần tính bài toán tổng thể để có chính sách phù hợp", bà Hồng chia sẻ.
Về vấn đề tỷ giá, Phó Thống đốc NHNN nhấn mạnh quán triệt phương châm nâng cao vị thế VNĐ. Theo bà Hồng, thị trường ngoại hối và tỷ giá năm 2015 trong nước chịu tác động lớn bởi yếu tố tâm lý thị trường và diễn biến thị trường quốc tế điển hình như việc Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất, Trung Quốc giảm giá đồng nhân dân tệ.
Trước thực trạng này, NHNN đã đưa ra nhiều giải pháp như đưa lãi suất huy động ngoại tệ về 0% và ban hành Thông tư 15 về việc hướng dẫn giao dịch ngoại tệ trên thị trường ngoại tệ để ngăn chặn tình trạng găm giữ ngoại tệ, cũng như yêu cầu tổ chức tín dụng báo cáo tình trạng ngoại hối.
Mặc dù tỷ lệ đô la hóa đã giảm xuống, tuy nhiên, kỳ vọng và tâm lý thị trường vẫn chịu tác động nặng nề. "Nếu không có tác động từ các bộ ban ngành, các cơ quan truyền thông để giải tỏa tâm ký thị trường, thì việc điều hành lãi suất sẽ gặp nhiều khó khăn", bà Hồng chia sẻ
Do đó, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, năm 2016, NHNN tiếp tục hoàn thiện để tiến tới cách thức điều hành tỷ giá linh hoạt hơn, cân nhắc cả yếu tố trong nước và quốc tế để ổn định thị trường và tâm lý găm giữ ngoại tệ.
