Theo nguồn tin Pháp Luật TP.HCM, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đang có dự thảo báo cáo Chính phủ về thông tin nguồn tiền người Việt Nam mua bất động sản tại Mỹ. Dự thảo này đang được gửi đến các bộ, ngành trước khi trình Chính phủ.
Theo NHNN, các đối tượng người Việt mua nhà tại Mỹ từ tháng 4-2016 đến tháng 3-2017 có thể bao gồm; người Việt Nam sống tại Việt Nam; người Việt Nam định cư, sinh sống hoặc làm việc lâu dài tại nước thứ 3 (ngoài nước Mỹ); người Việt Nam nhập cư tại Mỹ dưới hai năm tính đến thời điểm mua bất động sản từ tháng 4-2016 đến tháng 3-2017; Người Việt Nam học tập, lao động, thăm thân tại Mỹ được cấp visa có thời hạn dưới 6 tháng.
Trong các đối tượng nêu trên, có thể có các trường hợp người Việt Nam mua bất động sản tại Mỹ nhưng không làm phát sinh dòng tiền chảy từ Việt Nam sang Mỹ bao gồm: Người Việt Nam cư trú, sinh sống, làm việc tại Mỹ và nước ngoài nhưng chưa có quốc tịch Mỹ và dùng thu nhập tại nước ngoài để mua bất động sản tại Mỹ; Người Việt Nam sử dụng kênh trung gian chuyển tiền bất hợp pháp để mua nhà tại Mỹ.
"Do đó, nhận định có 3,06 tỉ USD chuyển từ Việt Nam sang Mỹ để mua bất động sản trong năm qua là chưa có cơ sở...", NHNN khẳng định.
Trước đó, theo số liệu từ Hiệp hội Giới Địa ốc Quốc gia Hoa Kỳ (NAR), trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 4/2016 đến tháng 3/2017, công dân Việt Nam đã chi 3,06 tỷ USD, chiếm 2% trên tổng số tiền người nước ngoài chi ra để mua nhà cửa, địa ốc ở Mỹ.
Tỷ lệ này đối với công dân Việt Nam không thay đổi ở mức 1% vào các năm 2007, 2008, 2010, 2011, 2013, 2014, 2015, 2016. Vào hai năm 2009, 2012, tỷ lệ được đưa ra xuống 0%. Tuy nhiên vào năm 2017 tăng lên 2%.
Theo Nghị định số 70/2014/NĐ-CP ngày 17/7/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Pháp lệnh ngoại hối và Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh ngoại hối, thì công dân Việt Nam chỉ được chuyển, mang ngoại tệ ra nước ngoài cho các mục đích học tập, chữa bệnh ở nước ngoài; đi công tác, du lịch, thăm viếng ở nước ngoài; trả các loại phí, lệ phí cho nước ngoài; trợ cấp cho thân nhân đang ở nước ngoài; chuyển tiền thừa kế cho người hưởng thừa kế ở nước ngoài; chuyển tiền trong trường hợp định cư ở nước ngoài; chuyển tiền một chiều cho các nhu cầu hợp pháp khác.
Pháp lệnh ngoại hối cũng nêu rõ, người cư trú là tổ chức kinh tế, cá nhân và các đối tượng khác được phép đầu tư ra nước ngoài phải mở một tài khoản ngoại tệ tại một tổ chức tín dụng được phép và đăng ký với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Việc chuyển ngoại tệ ra nước ngoài để đầu tư phải được thực hiện thông qua tài khoản này.
Hơn nữa, Nghị định 83/2015/NĐ-CP quy định hạn mức chuyển ngoại tệ không vượt quá 5% tổng vốn đầu tư ra nước ngoài và không quá 300.000 USD, được tính vào tổng vốn đầu tư ra nước ngoài.
Tuy nhiên, đó chỉ là quy định cho hoạt động đầu tư (có đăng ký, được cấp phép), còn việc mua nhà ở với mục đích cá nhân thì chưa có quy định. Bởi vậy, người mua nhà để ở cũng gặp những khó khăn nhất định. Tuy nhiên, đây cũng là khe hở có thể tạo ra những hoạt động chuyển tiền không minh bạch được thực hiện núp dưới giao dịch mua nhà.
Theo đường xuất cảnh thì mỗi cá nhân Việt Nam chỉ được mang tối đa 5.000 USD hoặc ngoại tệ khác có giá trị tương đương. Theo cách này thì phải qua hàng chục, thậm chí hàng trăm lượt xuất cảnh mới tích lũy đủ tiền mua nhà.
NHNN cho rằng, theo Pháp lệnh Ngoại hối và Nghị định 70/2014, việc chuyển tiền ra nước ngoài của cá nhân cho các mục đích chuyển tiền một chiều không bao gồm chuyển tiền cho mục đích mua bất động sản.
Tuy nhiên, trong trường hợp chuyển tiền cho mục đích định cư ở nước ngoài, NHNN nhận thấy cá nhân có thể sử dụng số tiền được chuyển để mua bất động sản ở nước ngoài phục vụ mục đích định cư. Việc mua bất động sản trong trường hợp này là do cá nhân tự quyết định.
