Từ ngày 4/1, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ áp dụng cơ chế tỷ giá mới là tỷ giá trung tâm, thay vì công bố một tỷ giá cố định như trước đây. Chiều 4/1, NHNN đã tổ chức gặp mặt báo giới để làm rõ thêm về cơ chế tỷ giá mới này.
Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ Bùi Quốc Dũng cho biết, đánh giá điều hành tỷ giá từ cuối năm 2015 cho thấy những biến động trên thị trường quốc tế ngày càng có tác động đến tỷ giá và thị trường ngoại tệ trong nước.
Dự kiến năm 2016, thị trường quốc tế tiếp tục có biến động lớn, ảnh hưởng đến thị trường trong nước như Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) có khả năng tăng lãi suất 4 lần trong năm 2016, đồng nhân dân tệ được đưa vào giỏ tiền tệ quốc tế có thể biến động khó lường.
Do vậy, tỷ giá cần được điều hành linh hoạt hơn để thích ứng với diễn biến thị trường trong nước và quốc tế nhưng vẫn có sự quản lý của NHNN.
Tỷ giá trung tâm của VNĐ với USD do NHNN công bố hàng ngày là cơ sở để các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được phép thực hiện hoạt động kinh doanh, cung ứng dịch vụ ngoại hối xác định tỷ giá mua, tỷ giá bán của VNĐ với USD.
Theo đó, biên độ +/-3% tiếp tục được thực hiện, các ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng sẽ quyết định tỷ giá giao dịch với khách hàng của mình trong biên độ này.
Tỷ giá trung tâm được xác định trên các cơ sở đó là tham chiếu diễn biến tỷ giá bình quân gia quyền trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng, diễn biến tỷ giá trên thị trường quốc tế của một số đồng tiền của các nước có quan hệ thương mại, vay, trả nợ, đầu tư lớn với Việt Nam, các cân đối kinh tế vĩ mô, tiền tệ và phù hợp với mục tiêu chính sách tiền tệ.
Cụ thể là 8 đồng tiền được tham chiếu tỷ giá với VNĐ đó là USD, Euro, nhân dân tệ, đô la Singapore, đồng yên Nhật, đồng won Hàn Quốc, đô la Đài Loan và đồng bath Thái Lan. Đây là các đồng tiền của các đối tác thương mại lớn của Việt Nam, ông Bùi Quốc Dũng cho biết.
Vào thứ 5 hằng tuần hoặc ngày làm việc kế tiếp nếu thứ 5 là ngày lễ, NHNN công bố tỷ giá tính chéo một số đồng ngoại tệ khác.
Nói về cách tính tỷ giá trung tâm, Vụ trưởng Vụ chính sách tiền tệ giải thích, cách tính tăng giảm trên thế giới có thể chia thành hai nhóm nước. Các nhóm nước như Trung Quốc dựa trên tỷ giá đóng cửa phiên giao dịch ngày hôm trước làm tỷ giá tham chiếu cho ngày hôm sau nhưng cách tính này sẽ dựa theo ý chủ quan của một số tổ chức tín dụng lớn.
Nhóm nước khác như Singapore lại dựa trên tham chiếu diễn biến thị trường tài chính quốc tế, nhưng cách tính này lại phụ thuộc hoàn toàn vào diễn biến thị trường quốc tế, không phản ánh được diễn biến thị trường trong nước.
Do vậy, Vụ trưởng Vụ chính sách tiền tệ cho biết, cách tính tỷ giá trung tâm của NHNN sẽ dung hòa cả hai cách tính này, vừa phản ánh thị trường trong nước, vừa cập nhật diễn biến thị trường quốc tế. Theo đó, tỷ giá bình quân gia quyền trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng sẽ lấy tỷ giá bình quân đóng cửa phiên ngày hôm trước, còn với thị trường quốc tế, NHNN sẽ lấy giao dịch chốt gần nhất lúc 7h sáng ngày công bố.
Sở dĩ NHNN sẽ dựa vào lúc 7h hàng ngày để công bố do giờ đóng cửa tại các thị trường quốc tế là khác nhau.
Ông Bùi Quốc Dũng cũng cho biết, tỷ giá 2015 bị chi phối nhiều bởi yếu tố tâm lý đặc biệt là yếu tố tâm lý đối với thị trường tài chính quốc tế với 93,4% diễn biến quốc tế thích biến động tỷ giá 2015. Do vậy, ông Dũng cho biết, trong cách tính tỷ giá trung tâm, trọng số diễn biến thị trường quốc tế được ưu tiên đáng kể.
