Thâu tóm Công ty Đầu tư Xây dựng Bình Chánh BCCI (HOSE: BCI) là thương vụ mà Công ty Cổ phần Đầu tư Kinh doanh Nhà Khang Điền (KDH) theo đuổi nhiều năm. Đến tháng 12/2015, KDH đã bỏ ra 768 tỷ đồng để nâng tỷ lệ sở hữu lên 57,3% vốn điều lệ của công ty nhằm sở hữu 500 ha đất. Với việc thâu tóm thành công BCI, KDH khi đó đang là "thế lực" chuyên dòng biệt thự tại khu Đông sẽ đánh chiếm khu Tây, thị trường địa ốc mới nổi.
Tuy nhiên 500ha đất của BCI chưa hoàn thiện thủ tục pháp lý nên chưa triển khai. Thương vụ M&A nghìn tỷ trở thành… cục nợ. Cuối tháng 12/2016, KDH đã phải chịu lỗ 90,5 tỷ đồng sau khi bán 2 dự án An Lạc Plaza và Western Palza. Theo báo cáo của CTCK Vietcombank (VCBS ), BCI đã đầu tư 267 tỷ đồng vào dự án An Lạc Plaza và sang nhượng cho đối tác với giá hơn 234,5 tỷ đồng. Dự án Western Palza được bán lại với giá 228 tỷ đồng.
Theo báo cáo tại các phiên đại hội cổ đông, lãnh đạo doanh nghiệp thừa nhận thương vụ BCI "chưa được như kỳ vọng". Tại ĐHCĐ ngày 11/4/2017 của KDH, công ty mẹ chỉ hoàn thành 93% kế hoạch đề ra. Nguyên nhân được KDH lý giải do BCI chỉ thực hiện được 25% kế hoạch của năm 2016. Cũng tại đại hội này, Chủ tịch HĐQT tuyên bố từ nhiệm để nhường chỗ cho "lực lượng trẻ".
Tuy nhiên, nguyên nhân sâu xa của nó có lẽ là xoa dịu sức ép của các quỹ ngoại như Vinacapital, Prudential... và sự chất vấn của các cổ đông về thương vụ BCI. Chưa đầy 15 ngày sau đại hội, quyết định từ nhiệm của chức PGĐ phụ trách tài chính của ông Nguyễn Đình Bảo, cũng được thông qua. Ông Bảo, được biết đến như là "tác giả" của thương vụ thâu tóm BCI.
Sau những biến động tài chính và nhân sự, sức khỏe tài chính của KDH có chiều hướng đi xuống. Báo cáo tài chính hợp nhất quý 2/2017 cho thấy, tổng tài sản của doanh nghiệp đã giảm hơn 400 tỷ đồng so với thời điểm cuối 2016. Trong khi đó, danh mục nợ ngắn hạn của KDH đã tăng từ hơn 1.272 tỷ đồng cuối 2016 đã tăng lên hơn 1.309 tỷ đồng.
Tổng giá trị hàng tồn kho của KDH là hơn 4.000 tỷ đồng, chiếm phân nửa giá trị tài sản. Trong danh mục này, "cục máu đông" BCI chiếm đến hơn 1.700 tỷ đồng và gần như không thay đổi so với quý tài chính trước đó. Số hàng tồn kho còn lại nằm ở hàng loạt dự án biệt thự vốn được xem là sản phẩm chiến lược của doanh nghiệp. Đơn cử như Melosa (tồn kho hơn 238 tỷ đồng), Lucasa (hơn 239 tỷ đồng), The Venica (hơn 249 tỷ đồng).
Những dự án biệt thự trị giá hàng triệu USD từng đưa KDH trở thành "đế chế" địa ốc khu Đông hiện đã trở thành những "cục máu đông" khó giải phóng. Nguyên nhân là các dự án này nằm ở vị trí điểm mút của khu Đông, có hạ tầng không tốt và giá bán quá đắt đỏ so với mặt bằng chung.
Gần đây nhất, KDH quay sang đầu tư hai dự án căn hộ cũng tại khu Đông. Một chuyên gia địa ốc đầu nghành cho rằng việc doanh nghiệp chọn phân khúc căn hộ cao cấp ở thời điểm bội thực nguồn cung và cạnh tranh gay gắt tại khu vực này, có thể chỉ đơn thuần là bài toán tạo tài sản. Về mặt dài hạn, "sức khỏe" của KDH phụ thuộc vào việc giải quyết hai bài toán BCI và "cục máu đông" tồn kho như thế nào.
Ông Lý Điền Sơn là thành viên sáng lập và giữ chức Chủ tịch HĐQT tại Nhà Khang Điền. Việc từ nhiệm chức HĐQT của ông Sơn khiến dư luận khá bất ngờ. Hiện ông Sơn cũng chỉ nắm giữ 3,2 triệu cổ phiếu KDH, tương đương 0,1% tài sản. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng việc từ bỏ "đứa con tinh thần" chỉ là động thái xoa dịu phản ứng sau những kết quả bết bát. Hiện tại, ông Sơn vẫn là Phó chủ tịch HĐQT doanh nghiệp. Và nếu có khả năng vẫn sở hữu cổ phiếu dưới dạng ủy thác như đồn đoán, KDH chưa hẳn thoát khỏi sự chi phối của doanh nhân họ Lý.
(Còn tiếp)
