Công ty Chứng khoán Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (VCBS) vừa công bố Báo cáo triển vọng 2017, theo đó, VCBS nhận định, mặc dù có những biến động nhất định vào từng thời điểm nhưng nhìn chung, năm 2016 được ghi nhận là một năm khá ổn định của tỷ giá và thị trường ngoại hối. Cụ thể, trong khoảng 9 tháng đầu năm, tỷ giá bán tại nhiều NHTM ít biến động và phổ biến vào khoảng 22.330 – 22.350 VND/USD.
Bước sang quý IV, đặc biệt từ đầu tháng 11, với áp lực từ kết quả bất ngờ của cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ với phần thắng thuộc về ứng cử viên Đảng Cộng hòa Donald Trump, cộng với việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tăng lãi suất trong tháng 12 đi kèm định hướng lộ trình tăng lãi suất mạnh hơn kỳ vọng trong năm 2017, thêm vào đó là việc đồng USD tăng giá đáng kể trên thị trường thế giới và yếu tố mùa vụ về cuối năm đáp ứng các nhu cầu thanh toán, tỷ giá tại hệ thống NHTM liên tục được điều chỉnh tăng, đến cuối tháng 12 phổ biến trong khoảng 22.790 – 22.800 VND/USD, tăng khoảng 1,1% so với thời điểm cuối năm 2015.
Đứng từ góc độ cơ quan quản lý, từ đầu năm 2016, NHNN đã chính thức áp dụng cơ chế điều hành mới với tỷ giá trung tâm hàng ngày được xác định dựa trên 3 cơ sở tham chiếu gồm: diễn biến tỷ giá bình quân gia quyền thị trường liên ngân hàng, diến biến tỷ giá trên thị trường quốc tế của một số đồng tiền các nước có quan hệ thương mại, vay, trả nợ, đầu tư lớn với Việt Nam và các cân đối kinh tế vĩ mô, tiền tệ, mục tiêu chính sách tiền tệ. VCBS đánh giá, thay vì đưa ra cam kết rõ ràng về việc giữ ổn định tỷ giá như các năm trước, cơ chế điều hành tỷ giá mới theo hướng linh hoạt đã được áp dụng.
Theo đó, trước khi có diễn biến nóng lên của tỷ giá trong hệ thống NHTM, kể từ giữa tháng 8, tỷ giá tham chiếu trung tâm liên tục được NHNN điều chỉnh tăng dần, đến cuối tháng 12 được niêm yết ở mức 22.155 VND/USD, tăng khoảng 1,2% so với cuối năm 2015. Diễn biến này có thể được nhìn nhận như việc điều chỉnh có tính linh hoạt từ phía cơ quan điều hành để định hướng và đón đầu thị trường trước nhứng áp lực khá lớn lên tỷ giá và thị trường ngoại hối dự kiến sẽ xảy ra vào dịp cuối năm như kể trên.
Theo phía VCBS, nguồn cung ngoại tệ dư thừa và dồi dào trong năm 2016 được đánh giá là yếu tố chính và hàng đầu hỗ trợ cho sự ổn định của tỷ giá và thị trường ngoại hối. Một số biểu hiện có thể kể đến như thặng dư thương mại 11 tháng ước đạt 2,98 tỷ USD, vốn FDI giải ngân duy trì xu hướng tăng, đạt 14,3 tỷ USD, dòng ngoại tệ từ những thương vụ mua bán sáp nhập doanh nghiệp, bồi thường môi trường và dòng vốn tìm đến Việt Nam như một điểm sáng để đầu tư và tìm kiếm cơ hội với lợi thế về sự ổn định chính trị và kinh tế trong khi nhiều quốc gia khác, đặc biệt trong khu vực Châu Á, duy trì chính sách nới lỏng.
Trong năm 2017, VCBS nhìn nhận áp lực từ phía bên ngoài và thị trường thế giới sẽ tiếp tục là yếu tố lớn nhất gây sức ép lên tỷ giá và thị trường ngoại hối với 2 tâm điểm chính. Một là đồng USD mạnh lên đi cùng sự phục hồi của nền kinh tế Mỹ và lộ trình tăng lãi suất của FED với số lần tăng dự báo sẽ nhiều hơn năm 2016. Hai là nhiều đồng tiền lớn khác trong khu vực giảm giá mạnh. Bên cạnh đó, khi thị trường thế giới có nhiều sự kiện và biến động mạnh, tâm lý đầu cơ có thể sẽ nhen nhóm trở lại. Điều này sẽ tạo sức ép nhất định lên thị trường trong ngắn hạn và đòi hỏi NHNN phải có những quyết sách điều hành hợp lý, linh hoạt và sát sao.
Ở chiều ngược lại, VCBS duy trì kỳ vọng nguồn cung ngoại tệ trong năm 2017 sẽ ở mức dồi dào và tiếp tục là yếu tố hỗ trợ mạnh cho tỷ giá. Ngoại trừ Mỹ, nhiều quốc gia lớn trên thế giới, đặc biệt là khu vực Châu Á, vẫn đang duy trì chính sách nới lỏng khá mạnh mẽ. Theo đó, với thế mạnh về sự ổn định kinh tế, chính trị và tương đối gần gũi về địa lý, Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục là điểm sáng thu hút vốn đầu tư. Hơn thế nữa, năm 2017 sẽ là năm quá trình cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tiếp tục diễn ra sôi động, đặc biệt tại những Tổng công ty lớn được nhà đầu tư nước ngoài quan tâm. VCBS đánh giá, diễn biến này hứa hẹn sẽ đem lại nguồn cung ngoại tệ lớn cho Việt Nam trong thời gian tới.
Tổng hợp các yếu tố, mặc dù đồng VND trong năm 2017 có thể sẽ chịu nhiều sức ép hơn giai đoạn trước nhưng triển vọng nguồn cung ngoại tệ dồi dào sẽ giúp NHNN có thể chủ động hơn trong việc điều hành và bình ổn thị trường khi cần thiết nhằm đảm bảo nhiều mục tiêu quan trọng như sự ổn định của nền kinh tế, đảm bảo sức hấp dẫn của Việt Nam với dòng vốn đầu tư, tiếp tục duy trì mặt bằng lãi suất thấp ở mức hợp lý để hỗ trợ tăng trưởng và nợ công ở mức giới hạn cho phép.
Với nhiều sức ép trong năm 2017, VCBS dự báo mức giảm giá của VND trong năm 2017 sẽ vào khoảng 2% - 4%.
