Việc người dân nắm giữ nhiều tiền mặt có vẻ là một điều tốt, tuy nhiên, một số chuyên gia kinh tế lo ngại rằng nhu cầu tiền mặt tăng cao cho thấy các hộ gia đình ở Nhật đang tích trữ tiền mặt ở nhà ngày càng nhiều, thay vì đầu tư và gửi tiết kiệm tại ngân hàng - nơi mà tiền có thể được đưa vào hệ thống tài chính cho những mục đích sử dụng hiệu quả hơn.
Đây là một vấn đề lớn đối với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản Haruhiko Kuroda, khi đang nỗ lực để thúc đẩy tiêu dùng và đưa nền kinh tế thoát ra khỏi tình trạng trì trệ kéo dài.
"Núi tiền mặt" tại Nhật Bản hiện chiếm tới gần 100 nghìn tỷ yên (890 tỷ USD), tương đương với khoảng 1/5 GDP nước này. Năm ngoái, số lượng tờ tiền mệnh giá 10.000 yên, tờ tiền có mệnh giá cao nhất tại Nhật Bản, tăng 6,2%, mức tăng lớn nhất kể từ năm 2002.
Công ty sản xuất két sắt an toàn Eiko Co. cho biết doanh số bán hàng đã tăng gấp đôi kể từ mùa thu năm ngoái. Tsutomu Ishii, Giám đốc bán hàng của công ty có trụ sở ở Tokyo này cho hay một lý do dẫn tới nhu cầu két sắt gia tăng tại Nhật xuất phát từ sáng kiến "Con số của tôi" (My Number) do Chính phủ nước này đưa ra.
Vào tháng 1/2016, Chính phủ Nhật Bản bắt đầu phát hành mã số nhân thân cho người dân, tương tự như mã số an sinh xã hội ở Mỹ, nhằm mục đích kiểm tra các dữ liệu tài chính của người dân liên quan đến các dịch vụ công cộng, y tế, thuế, và phúc lợi xã hội.
Mặc dù các mã số này chưa được áp dụng cho các tài khoản ngân hàng, tuy nhiên, người dân Nhật lo ngại rằng Chính phủ có thể biết được họ có bao nhiêu tiền trong ngân hàng. Do đó, động thái này thúc đẩy họ rút tiền tiết kiệm ở ngân hàng và mang về cất giữ ở nhà.
Chính sách lãi suất âm của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ), được công bố hồi tháng trước, có thể khiến xu hướng này gia tăng, mặc dù các nhà chức trách khẳng định việc điều chỉnh chính sách tiền tệ của BOJ không đồng nghĩa với việc người dân gửi tiết kiệm sẽ phải trả phí. Tuy nhiên, lãi suất đối với một số khoản tiền gửi đã giảm xuống mức thấp 0,001%.
"Chính sách lãi suất âm có thể khiến xu hướng giữ tiền mặt tại nhà của người Nhật tăng lên", ông Hideo Kumano, chuyên gia kinh tế thuộc Viện nghiên cứu Dai-ichi Life, nhận định. "Nhìn chung, xu hướng giữ nhiều tiền mặt trong nhà nhiều hơn phản ánh sự lo ngại của người dân về triển vọng của nền kinh tế. Đây không phải là một tín hiệu tốt", ông Hideo Kumano nói.
