Theo thông tin từ hội nghị Triển khai công tác tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước năm 2017 vừa được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tổ chức mới đây, trong năm 2017, Bộ sẽ tiến hành cổ phần hóa, phát hành cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO) đối với hàng loạt "ông lớn" nông nghiệp nhà nước.
Cụ thể, Bộ sẽ hoàn thành bán vốn nhà nước, đại hội đồng cổ đông lần đầu để chuyển sang công ty cổ phần trong quý II/2017 đối với Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2) và Tổng công ty Vật tư nông nghiệp (Vigecam). Trong quý III/2017 sẽ hoàn thành IPO đối với Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam (VGR).
Cùng với đó, Bộ NN&PTNN sẽ tiến hành quyết định thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa trong quý III/2017 đối với Tổng công ty Cà phê Việt Nam và trong quý IV/2017 đối với Tổng công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood 1)…
Phát biểu tại Hội nghị, ông Trần Ngọc Thuận, Tổng Giám đốc VRG cho biết, dù năm 2016 vẫn khó khăn về giá cao su nhưng VGR vẫn lãi hơn 1.000 tỷ đồng, chủ yếu từ mảng kinh doanh gỗ và mủ cao su, mảng kinh doanh các khu công nghiệp và lãi từ công nghiệp chế biến sản phẩm sau cao su.
"Đến thời điểm này, tập đoàn đã có 2 đơn vị cổ phần hóa thành công; thoái vốn trên 2.200 tỷ đồng, sau thoái vốn lãi trên 300 tỷ đồng. Công tác sắp xếp doanh nghiệp làm quyết liệt nên các đầu mối công ty cháu đã giảm đi rất nhiều", ông Thuận nói.
Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nông nghiệp nhà nước nào cũng thoái vốn suôn sẻ, ngay cả với chính VRG.
Dù làm ăn có lãi nhưng theo ông Trần Ngọc Thuận, khó khăn trong thoái vốn hiện nay đối với VRG nằm ở vấn đề quy mô vốn. Hiện quy mô vốn của VRG lên tới trên 38.000 tỷ nên khó tìm được cổ đông chiến lược có năng lực tài chính để mua.
Còn với Tổng công ty Cà phê Việt Nam, Tổng Giám đốc Nguyễn Nam Hải chia sẻ: "Hiện nay chúng tôi còn 4 đơn vị chưa thoái được vì các đơn vị này kinh doanh lỗ và âm vốn chủ sở hữu nên thoái không được, không thể bán cổ phần của công ty tại các đơn vị này. Vì vậy, trong vấn đề thoái vốn đề nghị Bộ NN PTNT, Bộ Tài chính cho hướng giải quyết phần vốn còn lại chưa bán được".
Với Vinafood 2, tình hình còn căng thẳng hơn. Theo ông Huỳnh Thế Năng, Tổng Giám đốc Vinafood 2, do tổng công ty thua lỗ nhiều năm nên quá trình tái cơ cấu gặp nhiều trở ngại.
"Hiện nay chúng tôi chưa thể thoái vốn ở 8 đơn vị thành viên, đây là những đơn vị rất khó khăn, tỷ lệ bán cổ phần rất thấp, nếu bây giờ bán ra sẽ lỗ", ông Năng cho biết.
Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường vẫn lạc quan cho rằng, việc đổi mới công tác quản lý DN là cơ hội để tái sinh lại khu vực DN do nhà nước quản lý.
Bộ trưởng dẫn chứng thành công của Công ty Cổ phần Đường Quảng Ngãi: "Thời kỳ đầu vất vả, nhưng bây giờ chính là nòng cốt tái cơ cấu nông nghiệp, đặc biệt là cây mía. Năng suất ở đơn vị này là cao nhất, chuỗi sản phẩm dài nhất, lực lượng khoa học hùng hậu. Đặc biệt, một công ty cổ phần mà có Viện chiến lược nghiên cứu cả một tập đoàn gần 2.000 giống đậu tương trên thế giới để bổ sung thêm cho mặt hàng chiến lược là cây mía".
Được biết, trong giai đoạn 2011 – 2015, Bộ NN&PTNT đã thực hiện thoái vốn đầu tư ngoài ngành, bán vốn nhà nước góp tại các doanh nghiệp theo tiêu chí, danh mục phân loại DNNN được 2.175 tỷ đồng, đạt 39,59% so với kế hoạch (5.492 tỷ đồng). Năm 2016, tổng giá trị đầu tư trên sổ sách kế toán phải thoái/bán tại thời điểm 31/12/2015 là 2.192.534 triệu đồng, giá trị sổ sách dự kiến thoái là 2.451.570 triệu đồng, giá trị sổ sách thoái được là 1.533.437 triệu đồng, đạt 62,55%.
