Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) vừa công bố báo cáo tài chính quý II/2016, theo đó, doanh thu thuần nửa đầu năm 2016 của tổng công ty này đạt mức 1.120 tỷ đồng, gấp 2,6 lần con số 423 tỷ đồng cùng kỳ năm ngoái. Tuy vậy, lợi nhuận trước thuế của VNR chỉ đạt mức 155 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm 2016, tăng vỏn vẹn 3,54% so với cùng kỳ 2015.
Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến biến động không đồng đều giữa tăng trưởng doanh thu và tăng trưởng lợi nhuận của VNR là do tỷ lệ giá vốn trên doanh thu thuần của tổng công ty này bỗng tăng rất mạnh, từ mức 56,5% nửa đầu năm 2015 lên mức 85,7% nửa đầu năm 2016.
Đi sâu hơn, có thể thấy sự gia tăng mạnh tỷ lệ giá vốn không phải do biến động trong hoạt động sản xuất kinh doanh của Tổng công ty Đường sắt, mà đến từ việc VNR quay trở lại mô hình hoạt động cũ, kéo theo cách thức hạch toán cũng thay đổi theo.
Hồi tháng 8/2016, khi Tổng công ty Đường sắt công bố báo cáo tài chính 2015 với doanh thu sụt giảm một nửa, ngay lập tức đã có thông tin cho rằng việc sụt giảm doanh thu của tổng công ty này là do năng lực vận tải của ngành đường sắt thấp, kéo theo thị phần sụt giảm.
Tuy nhiên, ngay sau đó, Tổng công ty Đường sắt đã có phản hồi rằng, việc sụt giảm doanh thu của tổng công ty này là do 2 công ty vận tải trước đây trực thuộc Công ty mẹ - Tổng công ty Đường sắt, đến năm 2015 đã tách ra hoạt động dưới hình thức công ty con và hạch toán độc lập, nên doanh thu của Công ty mẹ - Tổng công ty Đường sắt mới sụt giảm một nửa. Điều này nghĩa là vấn đề không nằm ở sự thay đổi thị phần vận tải, mà đơn thuần đến từ sự thay đổi mô hình công ty, kéo theo cách thức hạch toán cũng thay đổi.
Sang năm 2016, doanh thu của Tổng công ty Đường sắt đã tăng gấp đôi trở lại (thậm chí là 2,6 lần), tỷ lệ giá vốn trên doanh thu thuần tăng trở lại mức 85,7%, gần tương đương mức 83,5% của năm 2014, hàm ý rằng Tổng công ty Đường sắt lại quay trở lại mô hình hoạt động cũ và cách thức hoạt động cũ như trước năm 2015.
Một thông tin cũng khá đáng chú ý khác là tổng tài sản của Tổng công ty Đường sắt bỗng chốc tăng gần gấp đôi trong nửa đầu năm 2016. Cụ thể, tính đến hết ngày 30/06/2016, tổng tài sản của VNR đạt mức 16.045 tỷ đồng, gấp 1,83 lần con số 8.752 tỷ đồng hồi đầu năm.
Sự gia tăng này chủ yếu là ở tài sản cố định, tăng từ mức 5.034 tỷ đồng hồi đầu năm lên mức 12.150 tỷ đồng sau 6 tháng, tương đương mức tăng 141%. Đáng chú ý, lượng tài sản cố định này là mang tính chất cộng thêm, không phải do Tổng công ty Đường sắt sử dụng nguồn vốn sẵn có để xây dựng tài sản. Bằng chứng là vốn chủ sở hữu của VNR đã tăng gấp đôi thời điểm cách đây nửa năm, từ mức 6.505 tỷ đồng lên mức 14.110 tỷ đồng, trong đó, nguồn kinh phí đã hình thành tài sản cố định tăng từ mức 3.961 tỷ đồng lên mức 10.970 tỷ đồng.
