Giữa tháng 6 vừa qua, Bộ Giao thông Vận tải đã đề nghị Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng Chính phủ phương án giảm phí tại các trạm BOT và lộ trình thực hiện. Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã có văn bản trả lời, theo đó, đồng ý với các kiến nghị của Bộ Tài chính về việc phương án, giải pháp và lộ trình giảm thu phí đường bộ trên quốc lộ, cao tốc.
Cụ thể, theo văn bản số 8302/BTC-CST của Bộ Tài chính do Thứ trưởng Vũ Thị Mai ký ngày 20/6/2016, nguyên tắc điều chỉnh mức phí phải bảo đảm hạn chế ảnh hưởng lớn đến phương án tài chính của dự án và phải được sự đồng thuận của nhà đầu tư và ngân hàng cung cấp tín dụng cho dự án, vì đây là quan hệ hợp đồng giữa nhà đầu tư, ngân hàng và cơ quan Nhà nước có thẩm quyền là Bộ GTVT.
Căn cứ vào nguyên tắc điều chỉnh giảm phí và kiến nghị của Bộ Tài chính, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đồng ý giảm 10-15% mức thu đối với phương tiện nhóm 4 (xe có trọng tải từ 10 tấn đến dưới 18 tấn; xe chở hàng bằng container 20 feet) và nhóm 5 (xe tải trọng từ 18 tấn trở lên, xe chở hàng container 40 feet) của các trạm (29 trạm) có mức thu tối đa khung tại Thông tư 159.
Bộ Tài chính cho rằng, mức giảm với 2 nhóm này góp phần giảm khó khăn cho hoạt động kinh doanh vận tải.
Phó Thủ tướng cũng đồng ý giảm 10-20% mức phí đối với phương tiện nhóm 1 (xe dưới 12 ghế ngồi, xe có tải trọng dưới 2 tấn, các loại xe buýt), nhóm 2 (xe từ 12-30 ghế ngồi, xe tải từ 2 tấn đến dưới 4 tấn) của 5 trạm có mức thu phí cao nhất nói trên để bảo đảm tương đồng với các trạm thu phí khác.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng giao Bộ GTVT rà soát các dự án BOT đã ký kết để đàm phán, thống nhất với các nhà đầu tư về việc điều chỉnh mức phí, lộ trình thực hiện đối với từng dự án BOT; trên cơ sở đó đề nghị Bộ Tài chính kịp thời ban hành thông tư điều chỉnh mức phí phù hợp. Thông tư này được ban hành và có hiệu lực ngay, thực hiện vào ngày đầu tháng, đầu quý, bảo đảm thuận tiện cho việc sử dụng vé tháng, vé quý đã mua.
Về lộ trình tăng phí, Phó Thủ tướng đề nghị tạm dừng không tăng phí trong năm 2016 với các trạm thu phí hoạt động trước năm 2014, không bổ sung dự án mới, nhưng có lộ trình tăng phí trong năm nay.
Với các trạm hoạt động trước năm 2014, nhà đầu tư thực hiện đầu tư thêm dự án mới hoặc đầu tư mở rộng, kéo dài phạm vi dự án tại hợp đồng BOT đã cam kết mức thu phí cao hơn mức đang thu thì cho phép điều chỉnh mức thu, vì bản chất là các dự án mới vẫn sử dụng và kết hợp trạm thu phí cũ. Nếu mức thu phí cao hơn mức thu dự kiến điều chỉnh giảm thì Bộ GTVT làm việc với nhà đầu tư điều chỉnh giảm phí.
Đối với trạm thu phí thuộc thẩm quyền HĐND cấp tỉnh ban hành mức thu phí, Phó Thủ tướng đề nghị UBND tỉnh rà soát không tăng phí trong năm 2016, đồng thời thực hiện giảm phí theo những nguyên tắc trên, báo cáo HĐND tỉnh điều chỉnh mức phí theo thẩm quyền.
Đối với dự án sắp hoàn thành, đưa vào sử dụng và thu phí thì tiếp tục ban hành thông tư quy định thu phí hoàn vốn dự án. Nếu mức thu phí theo hợp đồng BOT cao hơn mức thu được điều chỉnh thì Bộ GTVT làm việc với nhà đầu tư điều chỉnh giảm phí.
Cả nước có 86 trạm thu phí BOT do Bộ GTVT quản lý, trong đó đã có 45 trạm đang thu phí, với 16 trạm thu theo mức Thông tư số 90/2004/TT-BTC và 29 trạm thu theo mức của Thông tư 159/2013/TT-BTC. Trong 45 trạm nói trên có 5 trạm áp dụng mức thu cao nhất, gồm 2 trạm trên Quốc lộ 5, 2 trạm thu phí Quốc lộ 1 tại cầu Bến Thủy (tỉnh Nghệ An) và trạm Cầu Gianh (tỉnh Quảng Bình).
