Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp vừa có văn bản báo cáo Chính phủ về đề xuất của Bộ Giao thông Vận tải giao Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) triển khai đầu tư xây dựng mở rộng cảng hàng không Điện Biên.
Theo Uỷ ban Quản lý vốn, về hiệu quả tài chính, tỷ lệ hoàn vốn nội bộ IRR (tỉ lệ lợi nhuận được sử dụng trong lập ngân sách vốn để đo lường và so sánh các lợi nhuận đầu tư) chỉ đạt 3,07%, giá trị hiện tại ròng (NPV) đạt âm 1.250 tỷ đồng, thời gian hoàn vốn 50 năm. Do đó, dự án không có hiệu quả về mặt tài chính, không phù hợp với quy định về việc đầu tư bảo đảm bảo toàn và phát triển vốn.
Uỷ ban Quản lý vốn cho rằng nếu việc tính toán hiệu quả tài chính của dự án trên cơ sở chỉ có các nguồn thu từ khu hàng không dân dụng trong khi ACV phải bỏ vốn đầu tư cả khu bay sẽ không đúng bản chất và không phù hợp.
Đáng chú ý, theo báo cáo của Bộ Giao thông Vận tải và ACV, cảng hàng không Điện Biên không có khả năng hoàn vốn trong 50 năm tới, không phải là cảng hàng không trung chuyển chính, không phải cảng hàng không có tiềm năng du lịch, đến nay khai thác chưa hết công suất, nhưng cũng chưa có chủ trương đóng cửa.
"Việc đầu tư dự án vì mục tiêu an ninh quốc phòng, phát triển kinh tế địa phương có thể xem xét. Tuy nhiên phải đặt trong tổng thể khả năng cân đối nguồn lực của ACV và thứ tự ưu tiên đầu tư giữa các cảng hàng không để bảo đảm lợi ích cao nhất cho nhà nước và doanh nghiệp. Không yêu cầu doanh nghiệp đầu tư các dự án không thu được lợi nhuận vào thời điểm cần tập trung nguồn lực đầu tư các dự án trọng điểm, làm tăng chi phí vốn đầu tư, gây khó khăn trong việc cân đối vốn, giảm lợi nhuận của doanh nghiệp và nguồn thu ngân sách nhà nước", báo cáo của Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước nêu rõ.
Về phương án huy động vốn và cân đối vốn đầu tư dự án, Uỷ ban Quản lý vốn cho biết theo báo cáo của ACV, tổng nhu cầu vốn đầu tư các dự án do ACV phụ trách giai đoạn 2020 - 2025 là hơn 136.500 tỷ đồng. Tổng số tiền mặt ACV hiện có tính đến ngày 31/12/2019 là 31.184 tỷ đồng.
Trong khi đó, dự kiến nguồn tiền tích lũy trong giai đoạn 2020 - 2025 giảm sút rất mạnh so với các dự báo trước đây do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 và dự báo lợi nhuận đến năm 2025 vẫn thấp hơn mức năm 2019.
Bên cạnh đó, thời gian tới, ACV áp dụng các chính sách mới tương tự như doanh nghiệp nhà nước thì nguồn tiền tích lũy của ACV sẽ giảm sút rất mạnh, trong khi ACV cần tập trung nguồn lực để thực hiện các dự án trọng điểm như dự án xây dựng nhà ga hành khách T3 sân bay Tân Sơn Nhất, dự án mở rộng nhà ga hành khách T2 sân bay Nội Bài và dự án sân bay Long Thành.
“Tại thời điểm hiện nay, quyết định đầu tư mới ngay cảng hàng không Điện Biên hoàn thành trong giai đoạn 2021 - 2025 là không phù hợp khả năng cân đối vốn nguồn vốn của ACV”, văn bản của Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước nêu rõ.
Trước đó, ACV đã có đề xuất gửi Bộ Giao thông Vận tải về việc đầu tư cảng hàng không Điện Biên với quy mô và tổng mức đầu tư giảm khoảng 3 lần so với kế hoạch trước đây của chính doanh nghiệp này.
Theo đó, ACV đề xuất xây mới đường cất hạ cánh tại đây với kích thước 2400 x 45m, sân quay 2 đầu, kết cấu bê tông xi măng, đảm bảo khai thác máy bay A320/A321 hoặc tương đương. Sân đỗ máy bay sẽ được xây dựng đảm bảo 1 vị trí đỗ ATR72 và 2 vị trí đổ A320/A321. Tại khu hàng không dân dụng, trước mắt chỉ cải tạo, mở rộng, tận dụng nhà ga hiện hữu mà chưa xây mới.
Trên cơ sở quy mô này, ACV dự kiến tổng mức đầu tư dự án là hơn 1.539 tỷ đồng (chưa tính chi phí giải phóng mặt bằng), trong đó, chi phí đầu tư khu bay gần 1.000 tỷ đồng, khu hàng không dân dụng hơn 256 tỷ đồng. Số còn lại là chi phí dự phòng.
Vào cuối 2019, ACV báo cáo Bộ Giao thông Vận tải về phương án đầu tư sân bay Điện Biên với tổng mức đầu tư xây mới toàn bộ sân bay này dự kiến vào khoảng 4.787 tỷ đồng. Trong đó, công trình khu bay dự kiến 1.400 tỷ đồng, các hạng mục thiết yếu công trình khu hàng không dân dụng dự kiến 1.700 tỷ đồng.
Hồi tháng 3/2020, tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Điện Biên, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể từng yêu cầu lãnh đạo ACV báo cáo lại với Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp để sớm cho ý kiến đầu tư dự án do ACV đề xuất, cố gắng trong năm nay phải khởi động được dự án.
Người đứng đầu Bộ GTVT nhận định hiện nay, tiến độ, thủ tục triển khai dự án đang chậm và với tiến trình này đến năm 2021 vẫn chưa triển khai được dự án.
Tại thời điểm đó, lãnh đạo tỉnh Điện Biên kiến nghị với Bộ GTVT về việc sớm đầu tư cảng hàng không Điện Biên, trong đó mong Bộ phối hợp với Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp sớm có ý kiến về chủ trương đầu tư dự án do ACV đề xuất.
