Vay tiêu dùng dễ như mua rau ở Trung Quốc

Các tỷ phú Trung Quốc đã kiếm được hàng tỷ USD nhờ việc bán đủ thứ loại mặt hàng, từ iPhone cho đến máy sấy tóc trên nền hệ thống bán hàng trực tuyến của Trung Quốc. Giờ đây, các công ty tài chính thuộc tập đoàn Alibaba hiện đang cố gắng tiếp cận thêm những khách hàng trẻ tuổi, cấp tiền cho họ để họ mua chính sản phẩm của Alibaba.

Trong bối cảnh nhu cầu vay tín dụng của những người trẻ Trung Quốc tăng cao, các công ty như Ant Financial thuộc tập đoàn của tỷ phú Jack Ma đang mở rộng thêm các kênh cho vay tiêu dùng. Sau đó, các công ty này cơ cấu lại các khoản nợ thành các sản phẩm tài chính phức hợp để bán lại cho nhà đầu tư tài chính, theo phân tích của một số chuyên gia tài chính Trung Quốc.

Ví như trong năm nay Ant Financial của Trung Quốc bán ít nhất 149 tỷ nhân dân tệ tương đương 23 tỷ USD chứng khoán đảm bảo bằng tài sản cho các tổ chức tài chính trong năm nay, trích số liệu từ Bloomberg và China Securitization Analytics.

Chính sách mới này đang khiến nhiều chuyên gia phân tích lo lắng, họ khẳng định rằng các công ty tài chính cần phải minh bạch hơn về các chứng khoán đảm bảo bằng tài sản (ABS) này.

"Đối với loại ABS này, người ta cần phải trả lời được một số câu hỏi. Một công ty tài chính dựa trên những tiêu chí nào để cấp tiền cho những người cho vay không đạt chuẩn? Công ty tài chính thu thập thông tin về người đi vay tiền như thế nào? Lấy gì đảm bảo tình hình tài chính của họ sẽ vẫn ổn ngay cả nếu kinh tế gặp khó khăn?", phó chủ tịch cao cấp tại Moody, ông Jerome Cheng băn khoăn.

Các chuyên gia tài chính có lý do để lo lắng. Sinh viên Miuki Wang, một sinh viên sau đại học ở Thượng Hải, đã nhận được khoản vay 10.000 nhân dân tệ (khoảng hơn 33 triệu đồng) để dùng cho chuyến đi du lịch nước ngoài một cách vô cùng dễ dàng chỉ sau vài giây hoàn thành thủ tục trên một ứng dụng của điện thoại thông minh.

Ant Financial đã chấp nhận đề nghị vay tiền của cô với mức lãi suất năm 14,6% chỉ bằng ứng dụng điện thoại mang tên Jiebei dịch ra tiếng Anh có nghĩa là Just Borrow. Cô đã trả lại cho công ty khoản tiền trên vào tháng Chín, nhưng có kế hoạch sẽ vay tiếp trong tương lai.

Cô có quan niệm khá lạ lùng về tiền bạc: "Qua thời gian rồi tiền sẽ mất giá hết. Thế nên tại sao không tiêu hết ngay từ bây giờ?".

JP.com, công ty có hệ thống bán hàng trên mạng Internet lớn thứ 2 tại Trung Quốc, đã bán 9,5 tỷ nhân dân tệ các khoản vay trong năm nay.

Nhiều chuyên gia tài chính kêu gọi cần phải yêu cầu minh bạch hơn với các khoản vay của khách hàng tại công ty tài chính. 

Giáo sư tại Viện Tài chính Thượng Hải, ông Yan Hong, khẳng định rằng việc minh bạch thông tin về tài sản đảm bảo cho các khoản vay tiêu dùng là điều cần thiết để bảo vệ quyền lợi cho những nhà đầu tư vào loại hình tài sản đó: "Các nhà quản lý thị trường cần phải thắt chặt các điều kiện công bố thông tin. 

Có thể không cần phải công bố đến mức quá chi tiết về tài sản đảm bảo từng khoản vay thế nhưng những thông số cơ bản về tài sản đảm bảo là hoàn toàn cần thiết."