Bộ Công thương vừa có báo cáo trình Thủ tướng Chính phủ về Thông tư 20/2011/TT-BCT và cho rằng, Thông tư 20 không phải là điều kiện đầu tư kinh doanh nên không phải tự động bãi bỏ theo quy định của Luật Đầu tư 2014.
Tuy nhiên, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) tiếp tục khẳng định thông tư này chính là điều kiện kinh doanh và cần được bãi bỏ thay vì "đá bóng" sang cho Bộ Giao thông vận tải xử lý dưới hình thức một văn bản khác.
Như chúng tôi đã đưa tin, trong báo cáo của mình Bộ Công thương khẳng định Thông tư 20 không vi phạm quy định nào của Luật Cạnh tranh, bởi đây là một thủ tục hành chính áp dụng chung cho mọi thương nhân nhập khẩu.
Tuy nhiên, qua tổng hợp các kiến nghị của doanh nghiệp, VCCI nhận thấy thấy, quy định tại Thông tư 20 rõ ràng có tính chất là một điều kiện kinh doanh vì đã trao quyền cho một số doanh nghiệp nhất định đủ điều kiện thì được kinh doanh, còn các doanh nghiệp khác thì không được.
Trước cách giải thích của Bộ Công thương, ông Đậu Anh Tuấn khẳng định Thông tư 20 là một loại điều kiện đầu tư, kinh doanh chứ không chỉ là thủ tục hành chính vì chủ thể bị áp đặt điều kiện là doanh nghiệp, là thương nhân chứ không phải là hàng hoá.
Theo đó, chỉ có một số doanh nghiệp đáp ứng điều kiện (có giấy uỷ quyền chính hãng) thì được kinh doanh nhập khẩu ô tô còn chủ thế khác thì không và điều kiện có giấy uỷ quyền chính hãng này tác động trực tiếp tới thương quyền, quyền kinh doanh của doanh nghiệp, khác với thủ tục về an toàn vệ sinh thực phẩm hay thủ tục về xác nhận xuất xứ.
Bản chất có hay không giấy chứng nhận uỷ quyền chính hãng sẽ quyết định hành vi đầu tư hay kinh doanh nhập khẩu ô tô 9 chỗ ngồi trở xuống của doanh nghiệp. Khác với các điều kiện đầu tư kinh doanh khác, có chăng ở đây việc chứng minh quyền kinh doanh với doanh nghiệp được Nhà nước trao cho hãng sản xuất ô tô.
Chuyên gia lưu ý rằng có nhiều loại điều kiện đầu tư, kinh doanh khác nhau, có loại doanh nghiệp phải đáp ứng trước khi cấp phép hoặc phải đáp ứng sau khi đã đi vào hoạt động. Giấy uỷ quyền chính hãng này là loại doanh nghiệp phải đáp ứng sau.
Thực tế, khái niệm ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 7 Luật Đầu tư đã ghi: "Ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện là ngành, nghề mà việc thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh trong ngành, nghề đó phải đáp ứng điều kiện…".
Danh mục ngành nghề này được quy định tại Phụ lục 4 Luật Đầu tư và chỉ cấp Nghị định của Chính phủ trở lên trở lên mới được phép ban hành. Kinh doanh ô tô hay nhập khẩu ô tô không nằm trong danh mục 267 ngành nghề kinh doanh có điều kiện và phải hết hiệu lực từ 1/7/2016.
Chuyên gia cũng băn khoăn không biết Bộ Công thương kiến nghị Bộ GTVT ban hành một thông tư tương tự như Thông tư 20 phải được hiểu như thế nào. Về tiêu chuẩn bảo hành thì hiện nay Việt Nam đã có tương đối đủ chính sách, quy định để bảo vệ người tiêu dùng kể cả quy định về triệu hồi xe.
"Các chính sách cần tăng cường vai trò và hiệu quả của hệ thống đăng kiểm nhà nước hiện có lên chứ không phải dùng hệ thống bảo hành của hãng để thay thế việc kiểm soát này được. Cùng với đó là vấn đề đánh giá thực tế hiệu quả và chất lượng của hệ thống bảo hành chính hãng hiện nay. Rất nhiều người sử dụng cho biết là chỉ sử dụng bảo hành chính hãng trong thời gian bảo hành miễn phí chứ người sử dụng ô tô vẫn có xu hướng ra trạm bảo hành bên ngoài của tư nhân vì chất lượng dịch vụ tốt và chi phí thấp hơn nhiều lần", chuyên gia phân tích.
