Với vai trò là một công cụ pháp lý toàn diện trong giải quyết, xử lý các vấn đề về biển, UNCLOS - “Hiến pháp của đại dương” - đã được vận dụng hiệu quả để giải quyết nhiều tranh chấp, bất đồng trên biển, đồng thời mở ra nhiều cơ hội hợp tác cho các quốc gia trong các vấn đề liên quan đến biển và đại dương.
Là một quốc gia ven biển có bờ biển dài trên 3.260km, với hàng nghìn hòn đảo lớn nhỏ, trong đó gồm hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, Việt Nam có nhiều lợi ích gắn liền với biển. Nhận thức rõ tầm quan trọng của biển, Việt Nam đã tích cực tham gia vào quá trình xây dựng UNCLOS.
Sau khi UNCLOS được thông qua, Việt Nam là một trong 107 nước đầu tiên ký và sớm tiến hành thủ tục phê chuẩn. Ngày 23/6/1994, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ban hành Nghị quyết về việc phê chuẩn UNCLOS. Ngày 14/7/1994, Việt Nam đã nộp văn kiện phê chuẩn cho Tổng thư ký Liên hợp quốc. Do vậy, ngày 16/11/1994 khi UNCLOS bắt đầu có hiệu lực cũng đồng thời là ngày văn kiện này có hiệu lực đối với Việt Nam.
Tiếp đó, Việt Nam đã gia nhập một số điều ước quốc tế để thực thi UNCLOS như Hiệp định năm 1994 về thực hiện phần XI của UNCLOS, Hiệp định thực thi các quy định của UNCLOS về bảo tồn và quản lý đàn cá lưỡng cư và di cư xa (có hiệu lực đối với Việt Nam kể từ tháng 01/2019).
Cùng với đó, Việt Nam còn gia nhập một số văn kiện pháp lý có liên quan đến khai thác và sử dụng biển trong khuôn khổ Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) như Hiệp định việc biện pháp quốc gia có cảng nhằm ngăn chặn, chống lại khai thác thủy sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định của FAO, trong khuôn khổ Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO) như Công ước về tạo thuận lợi trong giao thông hàng hải quốc tế ngày 09/4/1965, Công ước về tấn trọng tải ngày 23/6/1969, Công ước quốc tế về an toàn sinh mạng người trên biển ngày 01/11/1974 và các Nghị định thư liên quan…
Quý độc giả quan tâm có thể xem toàn văn Báo cáo về 25 năm thực thi công ước của Liên hợp quốc về Luật biển của Việt Nam tại đây.
