Theo thông tin từ Bộ Tài chính, trong hai tháng đầu năm 2022, mặt bằng giá cả thị trường biến động tăng, trong đó ngoài những tác động theo quy luật hàng năm (trùng với thời điểm diễn ra Tết Nguyên đán), thị trường còn chịu áp lực bởi biến động tăng giá các mặt hàng năng lượng trên thị trường thế giới, như xăng dầu và gas.
Nhóm mặt hàng năng lượng, nhiên liệu này có mức tác động lớn nhất đến CPI hai tháng đầu năm, đơn cử mức giá bán lẻ xăng dầu trong nước đã liên tục tăng trong 4 kỳ điều hành, tiến sát ngưỡng 27.000 đồng/lít xăng. Bên cạnh đó, các mặt hàng cho hoạt động phòng chống dịch Covid-19, như kít xét nghiệm cũng tăng giá cục bộ do nhu cầu mua tích trữ, sử dụng cao hơn sau giai đoạn nghỉ Tết, người dân quay trở lại làm việc, đi du lịch, lễ hội, học sinh, sinh viên quay trở lại trường...
Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, giá bán nhiều hàng hóa, dịch vụ được điều chỉnh giảm nhờ tác động giảm thuế VAT từ 10% xuống còn 8% từ ngày 1/2/2022 theo Nghị định số 15/2022/NĐ-CP của Chính phủ, từ đó góp phần giảm áp lực đáng kể lên mặt bằng giá.
Bên cạnh đó, nguồn cung các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu, lương thực, thực phẩm trong nước vẫn dồi dào, đáp ứng nhu cầu của người dân nên giá cả chỉ nhích tăng nhẹ trước và trong Tết sau đó dần trở lại bình thường.
Dự báo cho tháng 3 và các tháng còn lại của năm 2022, theo Bộ Tài chính, một số yếu tố sẽ gây áp lực lên mặt bằng giá. Ví dụ giá mặt hàng nguyên liệu, vật tư chiến lược sẽ chịu áp lực lớn từ xu hướng tăng giá trên thế giới và nhu cầu đầu tư, tiêu dùng trong nước khi kinh tế phục hồi (xăng dầu, gas, vật liệu xây dựng, phân bón, thức ăn chăn nuôi, dịch vụ du lịch...);
Giá thịt lợn cũng có thể tăng nếu nguồn cung tái đàn không đảm bảo tương ứng với nhu cầu và dịch tả lợn châu Phi vẫn diễn biến phức tạp. Cùng với đó là các rủi ro về thiên tai, dịch bệnh và thời tiết bất lợi trong năm có thể gây khó khăn cho hoạt động sản xuất và làm tăng giá hàng hóa, dịch vụ...
Trước những diễn biến trong 2 tháng đầu năm, cùng với một số dự báo kể trên, Bộ Tài chính nhận thấy vẫn tồn tại nhiều rủi ro cho việc thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát cả năm 2022. Vì thế, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục chủ động, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện các biện pháp về quản lý, điều hành giá, bình ổn giá cả thị trường, nhất là đối với các hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng thiết yếu.
Trong đó, theo dõi sát diễn biến, giá cả thị trường với mặt hàng xăng dầu, gas, vật liệu xây dựng... để có biện pháp quản lý, điều hành kịp thời, không để xảy ra tình trạng mất cân đối cung cầu hàng hóa, xử lý nghiêm các trường hợp lợi dụng chính sách, lợi dụng các thời điểm lễ, Tết để tăng giá bất hợp lý.
Cùng với đó, ngưng điều chỉnh tăng giá các hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá, việc điều chỉnh các mặt hàng theo lộ trình phải được đánh giá kỹ những tác động đến CPI của quý II để bảo đảm dư địa cho việc kiểm soát lạm phát cả năm.
