"Chúng tôi nói với Mỹ rằng họ không được ký một thỏa thuận cuối cùng và toàn diện với Trung Quốc khi chưa giải quyết dứt điểm chuyện bà Mạnh Vãn Chu và 2 công dân Canada bị bắt", Thủ tướng Trudeau nói trong một cuộc phỏng vấn trên kênh truyền hình tiếng Pháp TVA hôm 19/12.
Hai công dân mà ông Trudeau đề cấp tới ở đây là Michael Kovrig, cựu nhân viên ngoại giao, và Michael Spavor, một doanh nhân Canada, đã bị Trung Quốc bắt giữ hồi cuối năm 2018.
Theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Kovrig bị bắt vì tội thu thập bí mật nhà nước, còn Spavor bị bắt vì tội đánh cắp bí mật cho các lực lượng ngoại quốc.
Phía Canada cho rằng đây là hành động trả đũa của Trung Quốc khi Vancouver bắt giám đốc tài chính tập đoàn Huawei Mạnh Vãn Chu hồi đầu tháng 12/2018, theo yêu cầu của Washington. Bà Mạnh bị truy nã ở Mỹ với các cáo buộc liên quan đến vi phạm lệnh trừng phạt với Iran.
Bà Mạnh được cho tại ngoại vài ngày sau khi bị bắt và hiện sống trong căn nhà ở Vancouver chờ ngày ra tòa phân xử vụ dẫn độ vào ngày 20/1 năm sau.
Mới đây, sau hơn hai năm rưỡi đàm phán ngắt quãng, Washington và Bắc Kinh đã đạt được thỏa thuận thương mại sơ bộ giai đoạn 1.
Thỏa thuận sẽ giảm một số thuế quan của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc để đổi lấy việc Trung Quốc mua một số sản phẩm nông nghiệp, sản phẩm chế tạo và năng lượng của Mỹ với trị giá khoảng 200 tỷ USD trong hai năm tới.
Theo thông báo mới đây của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin, thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 giữa Mỹ và Trung Quốc đã hoàn tất và sẽ chính thức được ký vào đầu tháng sau.
Trong một cuộc họp báo với Tổng thống Paraguay hồi giữa tháng 12, ông Trump ca ngợi thỏa thuận thương mại giai đoạn 1, đặc biệt là cam kết mua thêm nông sản Mỹ của Trung Quốc, như việc đảm bảo “những điều to lớn” cho nước Mỹ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho hay chính quyền của ông sẽ tận dụng những mức thuế còn lại của Mỹ đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc khi mà Washington tìm cách đàm phán một thỏa thuận thương mại "Giai đoạn 2" với Bắc Kinh.
Xem thêm >> Ông Putin: 'Nga sẽ không tạo liên minh quân sự với Trung Quốc'
