Khởi nghiệp 2 lần trong hơn 5 năm, với Base.vn hiện đã trở thành nền tảng quản trị doanh nghiệp phổ biến nhất Việt Nam, còn True Platform được định vị là công ty toàn cầu ngay từ ngày đầu thành lập, CEO Phạm Kim Hùng đã có những giây phút trải lòng khi nhìn về hành trình đã qua, về những bài học “khắc cốt ghi tâm”, những khoảnh khắc kiệt sức không thể tránh khỏi, cũng như về những kỳ vọng và mục tiêu trên chặng đường tiếp theo.
- Có thể nói hiện tại Base.vn đã trở thành một trong những startup công nghệ tiêu biểu tại Việt Nam, nhưng quay trở lại năm 2016, khi mà mọi thứ từ sản phẩm, truyền thông, thị trường… đều chưa rõ ràng như bây giờ, ông đã mang theo những gì để bước chân vào con đường khởi nghiệp? Ông có từng nghĩ rằng mình sẽ đi xa đến thế?
CEO Phạm Kim Hùng: Thứ mà Base mang theo từ ngày đầu tiên cho đến hôm nay đó là chúng tôi luôn tin và tự hào về những giá trị mà công ty hướng đến và những giá trị chung đó phù hợp chung với những nguyên tắc sống cá nhân của từng thành viên. Điều đó đã giúp chúng tôi tập hợp được những bạn trẻ tài năng và họ chính là những người kể câu chuyện của Base sau này. Vai trò của tôi không gì hơn là đảm bảo sứ mệnh của Base không bao giờ thay đổi.
Những ngày đầu tiên, chúng tôi thậm chí không dám nghĩ sẽ có đủ một tỷ đồng doanh thu một tháng và một văn phòng 100m2, chứ chưa nói đến việc có được hơn 7 nghìn khách hàng doanh nghiệp. Nhưng chúng tôi có sự kiên trì và luôn biết chắc rằng mình sẽ không bao giờ dừng bước.
Tôi cho rằng một startup không có gì hơn là tập hợp của một nhóm người và niềm tin giữa họ với nhau và với tổ chức. Niềm tin càng mạnh, họ sẽ càng đi xa.
- Đâu là một bài học “khắc cốt ghi tâm” của ông sau nhiều năm khởi nghiệp?
Trong bộ phim tài liệu “Inside Bill Brain”, một phóng viên đã hỏi Bill Gates rằng ông ấy làm gì để vượt qua rất nhiều khó khăn và Bill Gates đã trả lời rằng: “Tôi chỉ có thể làm việc chăm chỉ hơn” (I have to work harder). Đây là bài học “khắc cốt ghi tâm” đối với tôi, chỉ có thể làm việc thực sự chăm chỉ và nỗ lực trong nhiều năm mới có cơ hội thành công.
Nhiều người hay lầm tưởng rằng một startup có thể “thành công chỉ sau một đêm”. Tôi thì nghĩ rằng không có sự thành công nào đáng kể ít hơn 10 năm, và trong suốt thời gian đó, bạn không được phép ngừng nỗ lực.
Đây là một thực tế phũ phàng, rằng startup là một cuộc chơi rất khó khăn và nỗ lực trong nhiều năm cũng chẳng có gì đảm bảo sẽ thành công. Để thành công, cần cả sự may mắn, một thị trường tốt, những con người phù hợp và điều quan trọng nhất là bạn buộc phải nỗ lực đến cùng.
- Sau mỗi khó khăn và thử thách, dường như Base lại càng phát triển hơn nữa. Có khi nào ông nghĩ nếu phẳng lặng thì mọi thứ đã không được như thế?
Tôi nghĩ chẳng có công ty nào có thể phẳng lặng để phát triển và thành công được cả. Thử thách là thứ buộc phải có để một tổ chức và từng cá nhân trong tổ chức đó trưởng thành hơn.
Ở Base chúng tôi coi thử thách là một cơ hội để học, học cách đối diện một cách tích cực và học cách tìm ra lời giải. Nhân sự của Base rất trẻ và chúng tôi luôn coi khả năng của mỗi người là không có giới hạn. Mỗi khi một giới hạn được phá vỡ, mỗi người lại có thể đặt ra cho mình một giới hạn mới. Tinh thần học hỏi không ngừng là điều kiện căn bản để một doanh nghiệp luôn tiến lên phía trước.
- Khởi nghiệp nhiều lần, có thành công, có thất bại, ông nghĩ có thể vận dụng những kinh nghiệm ấy để giúp True Platform đi nhanh hơn trong một thị trường nhiều cạnh tranh hơn không?
Câu hỏi của bạn làm tôi nhớ đến một câu nói của Ben Horowitz: “Startup CEOs should not play the odds”, có nghĩa là CEO không thể chỉ hành động chỉ dựa trên hi vọng. Họ phải biết rõ một danh sách các mục tiêu phải làm được bằng mọi giá và tìm ra lời giải tối ưu cho các mục tiêu đó.
Thực tế, một startup sẽ thành công chính bằng những thứ họ coi “phải làm bằng mọi giá” như thế chứ không phải khi họ đang thấy rằng mình có quá nhiều sự lựa chọn. Khi họ tin rằng “phải làm bằng mọi giá” một thứ gì đó, họ không có lựa chọn nào khác là phải đạt được.
Trong sự phát triển của Base, chúng tôi đã nhận ra rất nhiều việc “phải làm bằng mọi giá” như vậy. Phải tạo ra những sản phẩm tốt nhất, phải thật sự chăm chỉ và phải luôn đứng trên đôi chân của mình để xây dựng một nền tảng tài chính lành mạnh. Còn rất nhiều việc “phải làm bằng mọi giá” như thế trong từng thời điểm phát triển của một startup và đó chắc chắn sẽ là kinh nghiệm quan trọng nhất để đi nhanh hơn đối với câu chuyện của True Platform sau này.
- Khởi nghiệp thì ngoài nghĩ đến thất bại, ai cũng nghĩ đến thành công và mơ đến ngày trở thành "kỳ lân", vươn ra biển lớn. Vậy ước mơ của ông với Base.vn và bây giờ là với True Platform là gì?
Trong suốt thời gian điều hành Base, có một câu hỏi tôi luôn tự hỏi mình mỗi ngày, rằng: "Liệu một công ty product-centric có khả thi ở Việt Nam hay không?”, hoặc nhiều hơn một chút: “Liệu những người trẻ chỉ với khát vọng, sự tử tế và sự tập trung vào sản phẩm có thể xây dựng một startup có ý nghĩa ở Việt Nam hay không?”.
Điều này đơn giản là một sự cố chấp, một mô hình kinh doanh đặt sự tử tế và niềm đam mê sản phẩm làm lý tưởng. Chúng tôi không mơ mộng hoặc ảo tưởng về những hạn chế của mình. Đội ngũ của Base rất trẻ và chắc chắn không có quá nhiều trải nghiệm thương trường như nhân sự của nhiều công ty khác. Chưa kể, thương trường luôn là chiến trường và môi trường kinh doanh ở Việt Nam cũng rất khắc nghiệt.
Tôi nghĩ có rất nhiều thứ mà người ta cố gắng hết sức trong hàng chục năm chỉ để cuối cùng nhận ra rằng nó không khả thi và khi ấy lại tự hỏi vì sao ban đầu mình lại làm như vậy?
Ước mơ của tôi đối với Base trong suốt nhiều năm chỉ đơn giản là được thấy một ngày nào đó điều chúng tôi tin ở trên là khả thi, là hoàn toàn có thể tạo ra nếu chúng tôi kiên trì và nỗ lực.
Nói vậy để giải thích rằng bản thân chúng tôi rất hiểu điều mình hướng tới và biết rõ rằng nó rất thử thách. Nhưng thật sự là nếu như không thể hướng đến những điều như thế thì quả thật tôi không thể trả lời được câu hỏi: “Startup để làm gì?”.
Sau gần 6 năm, chúng tôi đã làm được một điều có ý nghĩa nhất với sự tồn tại của Base. Một công ty tập trung vào sản phẩm, với sự tử tế và chăm chỉ là hoàn toàn khả thi và có thể tồn tại ở Việt Nam. Chúng tôi tạo ra dòng tiền tự do (free cashflow) hàng năm nhiều hơn toàn bộ số tiền đầu tư của các quỹ đã từng bỏ vào Base và đã có hơn 7 nghìn doanh nghiệp tin dùng. Bây giờ chúng tôi muốn hướng đến một mục tiêu cao hơn, Base sẽ trở thành công ty đại chúng.
Còn đối với True Platform, thật may mắn là bây giờ chúng tôi không còn phải tự hỏi bản thân những điều giống như trước kia khi bắt đầu với Base nữa. True sẽ tiếp tục là một công ty đặt sản phẩm và sự tử tế làm lý tưởng. Chúng tôi kỳ vọng True có thể trở thành một công ty có ảnh hưởng ở quy mô toàn cầu.
- Động lực tiếp tục khởi nghiệp của ông với True Platform ở tuổi 35 đến từ đâu?
Thương vụ FPT x Base đã mở ra một thời kỳ phát triển mới của Base. Sau 2 năm, chúng tôi sẽ tiếp tục tăng trưởng doanh số theo cấp số nhân 3 - 4 lần và tiếp tục khẳng định vị thế một nền tảng SaaS hàng đầu trong nước. Thương vụ ấy, theo chia sẻ của anh Trương Gia Bình (Chủ tịch FPT) trước đó, là làm hết mình cho Việt Nam với sự hỗ trợ của FPT và vươn ra thế giới.
Đối với True Platform, không có động lực gì quan trọng hơn là được tiếp tục làm việc cùng và dẫn dắt những người trẻ nhiều khát vọng để tạo ra những sản phẩm có ý nghĩa ở tầm thế giới. Những sản phẩm được tạo dựng hoàn toàn bởi trí tuệ của người Việt và điều này thực sự thôi thúc, một điều rất đáng để cố gắng và đánh đổi.
Tôi tin rằng các kỹ sư người Việt rất giỏi, họ chỉ cần một bài toán đủ lớn và đủ hay. Tôi hi vọng True Platform sẽ tạo ra một sân chơi như thế.
