Theo ông Nguyễn Hòa Bình, trung bình hàng năm, số lượng công việc của ngành tòa án tăng lên khoảng 10%, đặc biệt năm 2019 tăng 12%, gần 70.000 vụ. Hiện nay ngành tòa án đang thụ lý hơn 600.000 vụ (năm 2019).
Ông Nguyễn Hòa Bình cho biết số lượng và quy mô các vụ án tỷ lệ thuận với quy mô dân số và quy mô nền kinh tế.
“Chúng tôi đã tham khảo tất cả các quốc gia có quy mô dân số 100 triệu dân và nhận thấy số lượng giải quyết của tòa án ở các quốc gia này đều là 1,5 - 2 triệu vụ/1 năm, do đó con số 600.000 vụ chưa phải là điểm dừng, trong tương lai có thể sẽ tăng nhiều hơn thế nữa”, ông Bình nói.
Theo ông Bình, việc tạo ra áp lực với thẩm phán là có thật. “Chúng tôi đang phải đối mặt với một thực tế là rất nhiều các thẩm phán xin nghỉ việc. Điều này xảy ra ở tất cả các địa phương chứ không chỉ riêng tại TP. HCM”, ông Bình nói và cho biết: “Không phải chỉ có chánh án, phó chánh án các quận, huyện hay là các thẩm phán xin nghỉ việc mà nhiều địa phương khác cũng xin nghỉ việc, đây là một thực tế”.
Từ thực tế này, ông Bình đề nghị hai việc. Một là, xem xét về biên chế và các chức danh tư pháp cần phải cân nhắc.
“Ở đây không thể nói nhiều, bởi vì khi dân số tăng, chúng ta sẽ phải đối mặt với nhiều vấn đề như: nhà ở, giao thông, bệnh viện, trường học, điện, nước, rác thải. Tất cả các áp lực này đều có thể giải quyết bằng cơ chế thị trường, bằng xã hội hóa, nhưng riêng hoạt động tư pháp đây là bổn phận của nhà nước, không thể nhường cho ai được, cho nên giảm biên chế đều như các lĩnh vực khác là phải cân nhắc”.
Hai là, lãnh đạo ngành tòa án đồng ý là phải giao chỉ tiêu để giám sát, để phấn đấu, “tuy nhiên chỉ tiêu như thế nào thì phải khả thi, đây là một câu chuyện chúng ta phải bàn, nhiều đại biểu đã nêu và chúng tôi cũng đồng ý với quan điểm này”.
Vấn đề về hướng dẫn áp dụng pháp luật, ông Bình thừa nhận một số văn bản hướng dẫn pháp luật đang bất cập, ví dụ các hướng dẫn đi cai nghiện, trình tự, thủ tục, hướng dẫn về giám định ma túy, giải quyết các vụ án ma túy, hướng dẫn về môi trường...
“Chúng tôi tiếp thu và nếu thuộc trách nhiệm thì chúng tôi sẽ giải quyết, sẽ thực hiện, nhất là ban hành các nghị quyết của Hội đồng thẩm phán Tòa án tối cao.
“Thời gian vừa qua, chúng tôi đã rất nỗ lực trong việc ban hành các nghị quyết của Hội đồng thẩm phán Tòa án tối cao và hướng dẫn áp dụng án lệ. Trên thực tế, chúng ta đã có hơn 500 vụ án áp dụng án lệ, đây là một thành tựu rất đáng kể của nền tư pháp nước nhà”, ông Bình cho hay.
