Chia sẻ về chủ đề “Nâng cao năng lực quản trị rủi ro - yếu tố không thể thiếu để doanh nghiệp phát triển bền vững”, bà Hà Thị Thu Thanh, Chủ tịch HĐTV Deloitte Việt Nam, nhìn nhận sau gần 2 năm, đặc biệt là làn sóng thứ 4 kéo dài hơn 4 tháng, đại dịch đã để lại hậu quả to lớn đối với nền kinh tế Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp nói riêng.
Theo bà Thanh, sự đứt gãy của chuỗi cung ứng, rồi sau đó là sự gián đoạn của chuỗi lao động cùng với chi phí đầu vào liên tục tăng trong lúc doanh thu sụt giảm, sản xuất ngưng trệ đã như những cơn sóng dữ dội trùm qua “ngưỡng chịu đựng” của hầu hết các doanh nghiệp ở mọi lĩnh vực, ngành nghề.
Trong bối cảnh này, câu hỏi đặt ra cho tất cả các doanh nhân và các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Việt là làm thế nào để doanh nghiệp thực sự phát triển một cách bền vững.
“Bao nhiêu lãnh đạo doanh nghiệp, lãnh đạo các hiệp hội doanh nghiệp và hiệp hội ngành nghề thực sự hiểu vai trò của quản trị rủi ro như là một yếu tố cốt lõi cho sự phát triển bền vững? Thực tế, đợt sóng Covid-19 thứ 4 vừa qua đã cho thấy rất rõ là hầu hết lãnh đạo các doanh nghiệp chưa có một cái nhìn đầy đủ, đúng đắn và toàn diện về quản trị rủi ro và khủng hoảng”, bà Thanh đánh giá.
Theo bà Thanh, nhiều doanh nghiệp phát triển và trưởng thành đã xây dựng khung quản trị rủi ro và đang thực hiện quản trị rủi ro nhưng về cơ bản vẫn bằng kinh nghiệm và tự phát là chính. Còn lại, đại đa số, nhất là các doanh nghiệp quy mô nhỏ và vừa, chưa có cơ chế và phương pháp luận để đánh giá, theo dõi, xử lý, giám sát rủi ro.
Cũng theo Chủ tịch Deloitte Việt Nam, mục tiêu của quản trị rủi ro là cân bằng giữa rủi ro và cơ hội để đảm bảo hoàn thành các mục tiêu của doanh nghiệp. Quản trị rủi ro bao gồm 3 hoạt động chính là nhận diện rủi ro, xây dựng mức độ chấp nhận rủi ro và thực hiện quản trị rủi ro.
Khi Covid-19 xảy ra, thứ trọng yếu nhất cần triển khai là kích hoạt kế hoạch quản trị khủng hoảng cùng với kế hoạch kinh doanh liên tục, sau đó là kế hoạch khôi phục sau sự cố.
Để sống chung một cách thích ứng, an toàn và hiệu quả trong điều kiện mới, bà Thanh đúc kết 6 nguyên tắc căn bản doanh nghiệp cần tuân thủ gồm: đặt nền móng; bảo toàn và thúc đẩy doanh thu; giảm và quản lý chặt chẽ chi phí; tối ưu hóa tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu; tăng tốc chuyển đổi số; quản lý các mong muốn.
Từ 6 nguyên tắc này, Chủ tịch Deloitte Việt Nam cho rằng doanh nghiệp có thể tập trung vận dụng linh hoạt để tìm cơ hội trong thách thức để lựa chọn những chiến lược phù hợp với các nguy cơ và cơ hội đặt ra trước doanh nghiệp; xây dựng đội ngũ các nhà lãnh đạo kiên tâm với những hành động chủ chốt trong từng giai đoạn, đặc biệt là giai đoạn phục hồi và tái sản xuất để phát triển trở lại; đồng thời không ngừng củng cố sự tín nhiệm của các bên liên quan để tạo bệ đỡ vững chắc hơn cho sự phát triển lâu dài.
Trên cơ sở đó, doanh nghiệp cần xây dựng một chương trình quản lý khủng hoảng toàn diện, nhằm mang lại một cách tiếp cận có tổ chức, có hệ thống để chuẩn bị và ứng phó với khủng hoảng đang xảy ra và những rủi ro tương tự có thể xảy đến trong tương lai.
Theo đó, đội ngũ quản lý khủng hoảng phải bao gồm những chuyên gia giàu kĩ năng và kinh nghiệm, với quy trình, hướng dẫn đơn giản và rõ ràng cũng như việc phân quyền phân nhiệm chính xác và mạch lạc. Hoạt động quản lý khủng hoảng cần được truyền thông rõ ràng, minh bạch. Qua đó, các sự kiện và hành động ứng phó được theo dõi và có điều chỉnh kịp thời khi cần thiết.
Từ khung quản lý khủng hoảng, doanh nghiệp cần nắm rõ chu trình quản lý khủng hoảng với các thời điểm kích hoạt các kế hoạch liên quan đến quản trị rủi ro - quản trị khủng hoảng khác nhau. Trong chu trình này, ngay khi khủng hoảng nổ ra, doanh nghiệp cần kích hoạt kế hoạch ứng phó khẩn cấp để đảm bảo duy trì các hoạt động cốt lõi, các chức năng quan trọng, các quy trình trọng yếu của doanh nghiệp, cũng như để có thời gian đánh giá những thiệt hại có thể đã xảy ra cho doanh nghiệp.
Tiếp sau đó là kế hoạch hoạt động liên tục để giúp doanh nghiệp phục hồi dần về trạng thái bình thường. Xuyên suốt trong hành trình này, cốt lõi của hoạt động quản trị rủi ro - quản trị khủng hoảng chính là kế hoạch quản lý khủng hoảng với khung triển khai đã được đề cập ở trên. Chu trình này giúp doanh nghiệp có được đầy đủ thời gian và năng lực để đưa doanh nghiệp trở lại bình thường như những nhà tiên phong, trong khi vẫn đảm bảo được sức khỏe và sự an toàn cho hoạt động của doanh nghiệp cũng như tất cả các bên liên quan.
“Bất kỳ cuộc khủng hoảng nào cũng có tính hai mặt của nó. Việc hiểu đúng và đủ về quản trị rủi ro - quản trị khủng hoảng cũng như nâng cao năng lực quản trị rủi ro chính là một trong những thứ vũ khí mà bất kỳ nhà lãnh đạo doanh nghiệp ở bất kỳ quy mô nào cũng có thể áp dụng để tạo nền tảng phát triển bền vững, tăng cường lợi thế cạnh tranh, giúp cho doanh nghiệp của chính mình vượt qua những khủng hoảng sắp tới, đặc biệt trong bối cảnh sống chung an toàn, thích ứng và hiệu quả với Covid-19”, Chủ tịch Deloitte Việt Nam chia sẻ.
