Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS. Trần Đình Thiên cho biết Quảng Trị đang hiện thực hoá để trở thành trung tâm năng lượng của cả nước và khu vực; lật ngược tình thế biến những bất lợi thành yếu tố có lợi để phát triển kinh tế - xã hội, trong đó đẩy mạnh phát triển năng lượng sạch, năng lượng tái tạo.
Theo nghiên cứu, Quảng Trị đang có những lợi thế, tiềm năng rất lớn phát triển năng lượng gió, mặt trời, năng lượng khí. Hiện nay, trên thế giới đang khủng hoảng năng lượng rất nghiêm trọng.
Tuy nhiên, theo khảo sát sau mỗi lần khủng hoảng năng lượng sẽ có cuộc cách mạng khoa học về năng lượng. Trong đó, năng lượng gió là giải pháp hàng đầu, sau đó đến thời đại năng lượng hydro xanh trong 10-15 năm tới.
Theo logic phát triển truyền thống trước đây, tại Quảng Trị, điều kiện tự nhiên bất lợi; quy mô kinh tế nhỏ nên thu hút đầu tư rất khó khăn; cấu trúc phát triển còn nhỏ, manh mún; thiên tai, biến đổi khí hậu cũng là một đe dọa. Tuy nhiên, Quảng Trị vẫn phát triển được đó chính là bản sắc anh hùng.
“Bài học từ Ninh Thuận cho thấy Quảng Trị chỉ cần lật ngược tư duy phát triển thì có thể bứt phá mạnh hơn”, PGS.TS Trần Đình Thiên nói.
Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, khái niệm Quảng Trị cái gì cũng bất lợi hiện đã không còn đúng. Những bất lợi đó đã trở thành lợi thế phát triển của thời đại tương lai. Nắng, gió đang trở thành lợi thế phát triển cho Quảng Trị. Cơ hội của thời đại làm cho Quảng Trị có cơ hội phát triển mới.
Quảng Trị cũng cần thay đổi cách tiếp cận phát triển. Quảng Trị đã nghèo, đi lên còn khó. Khát vọng của Quảng Trị phải gắn với mảnh đất bình yên của con người và năng lượng tái tạo là một trong những giải pháp giữ cho mảnh đất này trong sạch.
Bên cạnh đó, Quảng Trị phải có những đột phá, liên kết. Kinh tế nghèo muốn phát triển được cùng các tỉnh, thành khác thì phải nỗ lực gấp đôi, gấp ba.
TS. Nguyễn Đình Cung, chuyên gia kinh tế, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, cho biết hiện nay xu thế phát triển năng lượng theo hướng hoá thạch sang năng lượng xanh và tỉnh Quảng Trị đang bắt nhịp theo xu hướng đó.
Thời điểm hiện nay, trên thế giới đang gặp phải tình trạng khủng hoảng năng lượng, giá nhiên liệu tăng cao. Do vậy giai đoạn tới việc phát triển khoa học công nghệ về năng lượng sẽ tăng nhanh hơn.
“Định hướng phát triển năng lượng tương lai của đất nước sẽ là điện gió, điện mặt trời. Tuy nhiên, thời gian qua phát triển nhanh quá sẽ làm lúng túng chính sách. Từ lúng túng đó, việc thu hút đầu tư của lĩnh vực này bị chững lại. Hiện nay, miền Trung và Tây nguyên đang phát triển rất mạnh về năng lượng điện gió, điện mặt trời. Do vậy, có thời điểm việc giải tỏa công suất gặp khó khăn”, TS. Nguyễn Đình Cung nói.
TS. Nguyễn Đình Cung cho rằng trong tương lai, các tỉnh miền Trung, trong đó có tỉnh Quảng Trị nên có tầm nhìn lâu dài nhưng rất thiết thực về việc phát triển năng lượng. Trong đó, cần tạo nhu cầu cho việc sử dụng năng lượng tại địa phương nhiều hơn, năng lượng tạo ra trước hết phục vụ cho địa phương.
Quảng Trị nên xem phát triển năng lượng là động lực phát triển kinh tế, tuy nhiên phải chú trọng đô thị hoá và công nghiệp hoá. Nếu kết hợp phát triển năng lượng xanh thì đô thị hoá và công nghiệp hoá phải xanh. Từ đó, Quảng Trị sẽ trở thành địa phương trong nước và trên thế giới về đô thị xanh và người dân tham gia trong quá trình đô thị hoá.
Về công nghiệp hoá, theo TS. Nguyễn Đình Cung, Quảng Trị nên hướng nhà đầu tư xây dựng hệ sinh thái năng lượng xanh, xúc tiến đầu tư có chọn lọc, xây dựng gói hỗ trợ cho từng nhà đầu tư. Tuy nhiên, không đơn giản để giải quyết vấn đề này, vì hiện nhiều địa phương có nhiều cạnh tranh về phát triển năng lượng tái tạo. Do đó, các tỉnh miền Trung cần có tiếng nói chung, không đi riêng lẻ, mà phải đi tập trung, thống nhất để thu hút đầu tư.
“Đây là giải pháp trước mắt và ưu tiên cho khu vực miền Trung, trong đó cần giải quyết nhanh chính sách về giá, thu hút đầu tư; tạo lợi nhuận để doanh nghiệp tái đầu tư, tìm ra cơ hội mới cho các nhà đầu tư năng lượng tại tỉnh Quảng Trị nói riêng và miền Trung nói chung”, TS. Nguyễn Đình Cung nhấn mạnh.
