Kết thúc phiên giao dịch hôm nay (19/12), cổ phiếu SAB của Tổng công ty Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) đã giảm sàn 21.600 đồng/cổ phiếu (tương đương 7%), về mức 287.600 đồng/cổ phiếu.
Đây là diễn biến khá bất ngờ, bởi ngay hôm qua (18/12), Nhà nước đã bán thành công hơn 343 triệu cổ phiếu Sabeco cho Công ty TNHH Vietnam Beverage với mức giá lên đến 320.000 đồng/cổ phiếu. Thông tin này thời điểm đó được cho là sẽ hỗ trợ đẩy giá cổ phiếu Sabeco trên sàn HoSE, thế nhưng như trên, những gì xảy ra trước mắt đang hoàn toàn ngược lại.
So với mức giá 320.000 đồng/cổ phiếu, mức giá hiện tại của cổ phiếu Sabeco thấp hơn tới 32.400 đồng/cổ phiếu. Với lượng cổ phiếu lên đến hơn 343 triệu đơn vị, tính sơ bộ, Công ty TNHH Vietnam Beverage đang tạm lỗ tới trên 11.000 tỷ, tương đương khoảng nửa tỷ USD.
Vietnam Beverage được thành lập tháng 10/2017 với vốn điều lệ 681,66 tỷ đồng. Hãng bia Thái Lan ThaiBev của tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi gián tiếp sở hữu 49% cổ phần của F&B Alliance Việt Nam, công ty mẹ sở hữu 100% vốn của Vietnam Beverage. Theo quy định của Luật Chứng khoán, Vietnam Beverage được xem như doanh nghiệp nội địa và không thuộc trường hợp bị hạn chế sở hữu 49% vốn tại Sabeco.
Việc công ty của tỷ phú Thái thâu tóm thành công Sabeco một mặt giúp bổ sung vào ngân sách số tiền kỷ lục 110.000 tỷ - số tiền chưa từng có từ một thương vụ thoái vốn Nhà nước, nhưng mặt khác lại dấy lên lo ngại về việc tỷ phú Thái sẽ sớm thống trị thị trường bia Việt, thậm chí đưa sản phẩm bia Chang của ThaiBev trở lên phổ biến tại Việt Nam.
"Một số nhà đầu tư nước ngoài mua lại doanh nghiệp, thương hiệu Việt không phải để duy trì và phát triển thương hiệu đó mà họ mua lấy thị phần. Việc nhà đầu tư Thái mua Sabeco, hay người Thái muốn mua thêm cổ phần của Vinamilk là để chiếm lĩnh thị phần, chứ không phải là câu chuyện quản trị hay kỹ năng", chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan bình luận về xu thế người Thái thâu tóm các doanh nghiệp nội hàng đầu của Việt Nam.
Bà Phạm Chi Lan bình luận thêm rằng: "Dư luận đặt ra câu hỏi bán được vài tỷ USD có đắt, có rẻ gì hay không, tương lai của các công ty này như thế nào? Dù trước đó là tài sản Nhà nước đầu tư nhưng cũng là tài sản, là doanh nghiệp được thừa hưởng nhiều ưu đãi… Nếu cộng dồn cả những cái được, cái mất, chúng ta đã tính được chi phí cơ hội của tỷ USD hay chưa?".
Bà Lan nhìn nhận, nếu chỉ bán cho xong nhiệm vụ tái cơ cấu thì sẽ là thành công, nhưng "nuôi con lớn, bán con đi" thì cũng phải xác định tương lai thế nào, thương hiệu ra sao. Mấy năm trở lại đây, Việt Nam bán nhiều doanh nghiệp, tổng kết, rút kinh nghiệm đã có và nhiều bài học rút ra. "Tôi đau nhất vẫn là không chỉ Sabeco mà nhiều doanh nghiệp Nhà nước sau bao năm nuôi dưỡng, phải bán cho đối tác ngoại", bà Lan tâm tư.
