- Sau 10 năm, lãnh đạo cao nhất Trung Quốc có chuyến thăm Việt Nam và phát biểu trước Quốc hội. Chứng kiến cả hai bài phát biểu của ông Hồ Cẩm Đào và ông Tập Cận Bình, ông đánh giá thế nào?
10 năm trước, tôi có may mắn chứng kiến ông Hồ Cẩm Đào phát biểu trước Quốc hội nước ta. Trong tập quán quốc tế, việc Chủ tịch, Tổng bí thư Trung Quốc đến Việt Nam và phát biểu trước Quốc hội là việc rất bình thường, thể hiện sự trọng thị trong mối quan hệ giữa hai nước. Tuy nhiên, động thái này xảy ra trong bối cảnh không bình thường nên chúng ta phải lưu tâm.
Tăng cường sự tin cậy giữa các nhà lãnh đạo cấp cao là yêu cầu cần thiết nhưng quan trọng là làm sao cho người dân tin tưởng được. Đó là điều chúng ta phải quan tâm nếu muốn phát huy kết quả chuyến thăm này.
Tôi luôn nói mọi việc phải từ hai phía, đây mới là tiếp xúc giữa các nhà lãnh đạo nên làm thế nào để nhân dân hai bên thống nhất thì chỉ bằng hành động, bằng việc làm thì mới có thể kiểm nghiệm.
Như chuyện Biển Đông, bình thường vốn đã xảy ra tranh chấp, xung đột từ lâu. Nhưng mới đây là câu chuyện bồi đắp, xây đảo trái phép, xu hướng quân sự hóa là những việc rất cụ thể, người dân làm sao có thể tin cậy ngay được.
- Ông nghĩ sao khi Tổng bí thư, Chủ tịch Tập Cận Bình nhiều lần nhắc đến chữ "hòa bình, tin cậy"… trong bài phát biểu?
Ông ấy nhìn nhận về dân tộc Trung Hoa thì chúng ta lắng nghe. Còn chúng ta phải tự kiểm chứng bằng chính những trải nghiệm của mình. Điều đó cũng có nghĩa là mỗi người dân Việt Nam cần học và có kiến thức lịch sử. Đây là lúc đừng quên môn lịch sử.
Nếu không học sử, nghe phát biểu của ông Tập thì không hiểu hết. Phát biểu của ông Tập Cận Bình rất hay nhưng điều quan trọng là việc làm, chữ tín chỉ có thể tạo dựng từ những hành động, việc làm cụ thể, nói trước Quốc hội Việt Nam là nói với nhân dân Việt Nam.
- Phát biểu trước Quốc hội, tức là nói trước nhân dân Việt Nam, theo ông, chúng ta có thể trông chờ gì về quan hệ Việt - Trung trong tương lai?
Tôi nghĩ chúng ta tôn trọng họ nhưng phải tự định đoạt vận mệnh của mình. Trong mối quan hệ song phương, chúng ta cũng cần phấn đấu cho mục tiêu làm sao cho hai nước hợp tác hữu nghị.
Với những phát biểu của ông Tập Cận Bình, tôi hy vọng Trung Quốc sẽ làm đúng như lời họ nói, điều đó sẽ mang lại xu thế tích cực trong quan hệ hai nước.
