Tại phiên thảo luận sáng 1/6, Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khoá XV, Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Kạn) đã nêu 4 vấn đề về những góc khuất, những tiêu cực trong đấu giá quyền sử dụng đất trong thời gian qua.
Thứ nhất là tình trạng thắng thầu bỏ cọc, thổi giá đất lên cao. Theo đại biểu Nguyễn Thị Thủy, tình trạng này không còn là chuyện hiếm trong đấu giá đất ở Việt Nam. Không ít nhà đầu tư đã lợi dụng chiêu trò này thắng với mức đấu giá cao chót vót, sau đó bỏ cọc nhằm kích giá đất, thổi giá đất để thao túng thị trường, làm lợi cho một nhóm thiểu số.
Bà Nguyễn Thị Thủy cho rằng điều này đã dẫn đến nhiều hệ lụy như giá đất bị nâng lên, là nguồn cơn để nâng giá cổ phiếu, nâng giá trị tài sản bảo đảm cho các khoản vay ngân hàng.
Việc giá đất bị đẩy lên quá cao cùng với giá ảo sẽ khiến cho giấc mơ an cư của những người có thu nhập thấp ngày càng trở nên xa vời, theo lời đại biểu Nguyễn Thị Thủy.
Thứ hai, theo đại biểu, có tình trạng quân xanh, quân đỏ, thông đồng để dìm giá tại nhiều phiên đấu giá đất. Các thủ đoạn trong đấu giá đất, nhất là hành vi thao túng, gây ra những thiệt hại rất lớn cho tài sản của Nhà nước chứ không chỉ đơn thuần là những vi phạm về quy định về đấu giá, đấu thầu.
Thứ ba là tình trạng bắt tay ngầm rút ruột tài sản Nhà nước. Đại biểu Nguyễn Thị Thủy cho rằng cuộc đấu giá sẽ không thể bị tác động nếu không có “tay trong”.
“Ở mức độ vi phạm đơn giản thì cung cấp thông tin, tiết lộ thông tin để có thể trúng giá rẻ. Ở mức độ vi phạm nghiêm trọng hơn là sự cấu kết với những người có thẩm quyền để tạo thành nhóm lợi ích rút ruột của nhà nước”, đại biểu cho biết.
Thứ tư là tình trạng móc ngoặc trong thẩm định giá. Theo đó, thẩm định giá là một khâu vô cùng quan trọng trong đấu giá đất. Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Thị Thủy cho biết theo nhiều ý kiến chuyên gia thì pháp luật đã trao cho tổ chức này chức năng quá lớn, trong khi cơ chế kiểm soát lại hết sức lỏng lẻo.
“Đây chính là một trong những nguyên nhân dẫn tới nhiều sai phạm trong thẩm định giá nói chung và thẩm định giá đất nói riêng”, đại biểu nhấn mạnh.
Trước những vấn đề trên, đại biểu Nguyễn Thị Thủy đề nghị cần mạnh tay xử lý. Theo đó, đại biểu kiến nghị Chính phủ cần phải tăng cường kiểm soát chặt chẽ hơn nữa và tăng cường chỉ đạo thanh tra, kiểm tra thường xuyên hơn đối với hoạt động này; đồng thời, kiến nghị Bộ Công an chọn một số phiên đấu giá đất để xác minh, điều tra làm rõ nhằm tăng tính răn đe, phòng ngừa vi phạm tội phạm trong hoạt động này.
Liên quan đến vấn đề giá đất, đại biểu Phan Thái Bình (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam) đề nghị Quốc hội, Chính phủ sớm hoàn thiện hành lang pháp lý về đất đai, về thuế, trong đó quy định rõ nguyên tắc xác định giá đất theo giá thị trường đúng theo quy định của Luật Đất đai. UBND các tỉnh, thành phố phải cập nhật đúng, đủ, kịp thời giá đất theo sát giá đất thị trường vào bảng giá đất nhà nước để làm căn cứ tính thuế trong hoạt động kinh doanh chuyển nhượng bất động sản và tính chi phí bồi thường hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất cho người dân, đảm bảo sự công bằng bình đẳng trong các mối quan hệ này.
Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế quy định rõ các biện pháp chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản để cơ quan thuế địa phương thực hiện nhất quán, đảm bảo tính thống nhất, công khai, minh bạch, tránh tình trạng lạm quyền, nhũng nhiễu, gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp, nhằm góp phần đưa thị trường bất động sản phát triển lành mạnh.
