Tại Đại hội cổ đông (ĐHCĐ) thường niên năm 2020 diễn ra ngày 27/6 tại Hà Nội, Hội đồng quản trị (HĐQT) Công ty Cổ phần Phát triển đô thị Từ Liêm (Lideco; mã cố phiếu: NTL) đã trình đại hội thông qua 4 nội dung quan trọng, gồm: báo cáo tài chính và kết quả sản xuất kinh doanh năm 2019; kế hoạch kinh doanh, cổ tức và thù lao HĐQT năm 2020; kế hoạch huy động vốn để thực hiện kế hoạch kinh doanh năm 2020; phương án hủy cổ phiếu quỹ, giảm vốn điều lệ.
Ngay sau các kế hoạch trên được trình bày xong, một loạt vết gợn trong hạch toán quyết toán của Lideco được cổ đông nêu ra tại đại hội. Cổ đông phát biểu đầu tiên tỏ ra lo ngại khi năm 2019, Lideco bị truy thu thuế vài tỷ đồng dù công ty đã trải qua nhiều năm hoạt động và phát triển nhưng khi quyết toán thuế lại vẫn bị truy thu thuế nhiều.
Ngoài ra, trong báo cáo tài chính năm 2019, có khoản tạm ứng của một cá nhân (lãnh đạo Lideco) cho 2 dự án, trong đó tạm ứng cho dự án khu đô thị Bãi Muối (quy mô 23ha tại Hạ Long) khoảng 123 tỷ đồng và dự án khu đô thị mới tại khu vực Núi Hạm (quy mô 68 ha tại Hạ Long) khoảng 54 tỷ đồng. Do vậy, cổ đông này đề nghị Lideco lưu ý hạch toán dưới dạng tạm ứng cá nhân gần 200 tỷ đồng là con số rất “ghê”.
Chưa hết, trong báo cáo tài chính kiểm toán của Lideco vẫn còn những khoản dư nợ rất lâu, nhất là những khoản xây dựng cơ bản dở dang từ dự án khu đô thị Dịch Vọng, chung cư Lideco Hạ Long… Cổ đông đề xuất Lideco phải có bộ phận ra soát để hạch toán và quyết toán sớm, không để tồn tại những khoản xây dựng cơ bản dở dang suốt trong báo cáo tài chính nhiều năm qua.
Giải đáp các thắc mắc trên, ông Đinh Quang Chiến, Phó chủ tịch HĐQT Lideco cho biết, trước đây Lideco định phản ánh nộp thuế cho dự án tại Quảng Ninh vào năm 2020, nhưng cơ quan thuế yêu cầu tăng hạch toán chỉ tiêu nộp thuế năm 2019 của công ty, nhưng giảm chỉ tiêu nộp thuế năm 2020.
“Nghĩa là chúng ta điều chỉnh nộp vào năm 2019 thì sẽ không phải nộp năm 2020, nhưng phải nhận lỗi rằng bộ phận kế toán công ty đã không cập nhật thường xuyên những thay đổi quy định thuế và “nghĩ” rằng các khoản phải nộp thuế có thể phản ánh ở năm 2020, nhưng pháp luật lại quy định công ty phải nộp thuế trong năm 2019, ví dụ những khoản tiền đã thu của khách hàng”, ông Chiến nói.
Ngoài ra cơ quan thuế cũng không cho phép Lideco tính thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các khoản công ty hỗ trợ giải phóng mặt bằng, kể cả hỗ trợ cho dân và chính quyền địa phương. Đây cũng lại là lỗi chưa cập nhật kịp thời quy định của bộ phận kế toán. Trước đây, các quy định thuế cho phép tính các khoản hỗ trợ vào chi phí doanh nghiệp khi khấu trừ thuế thu nhập doanh nghiệp, nhưng sau này thông tư ban hành chi tiết quy định các khoản hỗ trợ đó phải được chính quyền địa phương, hội đồng giải phóng mặt bằng (cấp có thẩm quyền) phê duyệt, còn doanh nghiệp tự ý hỗ trợ thì không được khấu trừ giảm thuế.
“Những lỗi kế toán nói trên là khó tránh, mong đại hội thông cảm”, ông Chiến bày tỏ.
Đối với vấn đề tạm ứng cá nhân, ông Chiến cho rằng đây là vấn đề khó tránh vì quá trình triển khai dự án bất động sản luôn phát sinh chi phí. “Chúng tôi đang thu hồi và đã có cách thu hồi, đồng thời nhìn thấy nguồn để thu hồi các khoản tạm ứng. Đến báo cáo tài chính năm 2020, khoản tạm ứng sẽ giảm rất nhiều”.
Trong động thái mà cổ đông cho là hiếm có, HĐQT Lideco đã trình ĐHCĐ thông qua phương án hủy hơn 2,6 triệu cổ phiếu quỹ (tính đến ngày 31/12/2019) nhằm đưa vốn điều lệ của công ty về đúng thực tế, từ chỗ 636 tỷ đồng giảm còn gần 610 tỷ đồng.
Cổ đông đánh giá việc hủy cổ phiếu quỹ là trường hợp khá hy hữu và đặc biệt của một công ty niêm yết. Trên sàn chứng khoán, rất ít công ty hủy cổ phiếu như Lideco. Cổ đông này đặt câu hỏi, giá cổ phiếu của Lideco hiện nay quanh mức 16.000 đồng/cổ phiếu, trong khi cổ phiếu quỹ được mua với giá 53.000 đồng, vậy trách nhiệm của những người quyết định mua cổ phiếu quỹ ra sao khi giá cổ phiếu đã “bốc hơi” tới 1/3 giá trị.
Theo phương án hủy 2,6 triệu cổ phiếu quỹ mà HĐQT trình ĐHCĐ, số dư thặng dư vốn cổ phần của Lideco tính đến ngày 31/12/2019 là 8,9 tỷ đồng. Sau khi hủy niêm yết cổ phiếu quỹ, ghi nợ thặng dư vốn cổ phần là 113,5 tỷ đồng và số dư thặng dư vốn cổ phần là -104,5 tỷ đồng. Cổ đông băn khoăn, con số âm này sẽ nằm mãi trong bảng cân đối của Lideco hay công ty có giải pháp gì để xử lý con số này không.
Ông Chiến phúc đáp, quyết định mua vào cổ phiếu quỹ là do HĐQT thời điểm đó đưa ra với ý định là để đầu tư, hỗ trợ thị trường và các cổ đông. “Về mặt pháp luật là thuộc trách nhiệm HĐQT chứ không phải trách nhiệm cá nhân và việc này cũng được báo cáo và được ĐHCĐ hàng năm thông qua. Vấn đề căn nhắc hiện nay là bán hay hủy cổ phiếu quỹ”, Phó chủ tịch HĐQT nêu.
Vị này cho rằng: “Nếu bán 2,6 triệu cổ phiếu quỹ thì Lideco có thể thu về được dòng tiền, nhưng cổ phiếu trên thị trường bị pha loãng, ảnh hướng lớn đến cổ phiếu hiện hành và quyền lợi của cổ đông”. Nếu bán cổ phiếu quỹ thu lời tốt thì Lideco có lợi, nhưng hiện nay đưa ra thị trường bán với giá mười mấy ngàn đồng (15.000 -16.000 đồng) lại trở thành thất thu.
Lý giải nguyên nhân không bán mà chọn hủy cổ phiếu quỹ, ông Chiến phân tích, sau khi hủy cổ phiếu quỹ, vốn điều lệ của Lideco còn khoảng 610 tỷ đồng. Tính đến cuối năm 2019, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối của Lideco đạt 478 tỷ đồng, nếu trừ đi số âm thặng dư vốn cổ phần - 104,5 tỷ đồng thì lợi nhuận sau thuế chưa phân phối là 373,5 tỷ đồng.
Ông Chiến cho rằng, cứ duy trì đà kinh doanh và hoàn thành kế hoạch lợi nhuận trước thuế 400 tỷ đồng năm 2020, thì báo cáo tài chính cuối kỳ 31/12/2020 Lideco sẽ ghi nhận 320 tỷ đồng lợi nhuận chưa phân phối cộng với 73,5 tỷ đồng lợi nhuận chưa phân phối của năm trước thì doanh nghiệp này sẽ có kết quả tài chính đẹp với tổng lợi nhuận chưa phân phối là gần 700 tỷ đồng, trong khi vốn điều lệ là 610 tỷ đồng.
Còn ông Nguyễn Văn Kha, Chủ tịch HĐQT Lideco cho biết: “Trên thực tế từ trước tới nay, chúng ta vẫn hoạt động với 60,9 triệu cổ phiếu, số còn lại (2,6 triệu cổ phiếu quỹ - PV) chúng ta cũng không đưa vào hoạt động nên việc hủy số cổ phiếu quỹ này sẽ giúp các báo cáo tài chính hàng năm không bị vướng và ‘dễ đọc’ hơn”.
Tại Đại hội, Lideco cũng đưa ra phương án huy động 1.000 tỷ đồng từ phát hành trái phiếu doanh nghiệp không chuyển đổi và có bảo đảm bằng tài sản thế chấp của doanh nghiệp. Tổng số trái phiếu dự kiến phát hành là 1.000 trái phiếu, mệnh giá 1 tỷ đồng/trái phiếu với kỳ hạn từ 2-3 năm, dưới hình thức chứng chỉ và bút toán ghi sổ.
Trước những băn khoăn của cổ đông về vốn huy động từ trái phiếu sẽ dùng cho dự án nào và lãi suất ra sao, Phó chủ tịch HĐQT Đinh Quang Chiến phân trần, đây là động thái chắc chân trước, tức là chủ động huy động nguồn vốn để nếu có trúng thầu dự án khu đô thị mới tại khu vực Núi Hạm (Hạ Long) hay triển khai dự án mới nếu thấy thực sự hiệu quả, thì khi đó có ngay nguồn tài chính đảm bảo triển khai. Tuy nhiên, căn cứ tình hình thực tế hiện nay, ông Chiến cho rằng, việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp, nếu có thực hiện thì tỷ lệ cũng rất thấp, bởi công ty hiện chưa thấy nhu cầu sử dụng nguồn vốn này.
