Trong bối cảnh vô số cú sốc địa chính trị và kinh tế vĩ mô đè nặng lên thị trường, đồng USD đã trở thành “hầm trú ẩn an toàn” truyền thống cho các nhà đầu tư.
Tuy nhiên, mức tăng giá mạnh của loại tiền này, cùng với động thái thắt chặt chính sách tiền tệ từ các ngân hàng trung ương trên khắp thế giới, vô hình chung đã tạo ra những gánh nặng cho nhiều loại tiền tệ của các thị trường mới nổi.
Mặc dù có rất nhiều loại tiền tệ đã bị trượt giá do USD tăng cao, nhưng tuỳ vào tình hình kinh tế của quốc gia và chính sách của ngân hàng trung ương, mức độ mất giá của các loại tiền tệ có sự khác biệt riêng. Ví dụ, tại các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ, hay có ngân hàng trung ương tăng lãi suất một cách quyết liệt, tiền tệ nhìn chung hoạt động tốt hơn.
Trái lại, một số loại tiền tệ của các quốc gia có bất ổn địa chính trị hoặc kinh tế sẽ bị mất giá nhiều hơn.
Dưới đây là một số loại tiền tệ bị mất giá nhiều nhất so với đồng USD trong năm nay:
Trong danh sách các loại tiền tệ hoạt động kém nhất trong năm của giáo sư kinh tế học ứng dụng Steve Hanke tại Đại học Johns Hopkins, đồng cedi (GHS) của Ghana ở gần đầu bảng.
Đồng cedi đã chạm mức thấp kỷ lục mới so với đồng USD vào đầu tuần này là 1 USD = 14,6 GHS. Theo dữ liệu của Refinitiv, USD được giao dịch với tỷ giá chỉ hơn 6 GHS vào thời điểm đầu năm. Điều này tương đương với việc đồng bạc xanh đã mạnh hơn 136% so với đồng tiền của quốc gia Tây Phi.
Các vấn đề của Ghana bao gồm chi phí sinh hoạt gia tăng và gánh nặng nợ không bền vững đã buộc chính phủ phải tìm đến Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) để được hỗ trợ.
Cú sốc mới nhất đối với tiền tệ xảy ra khi Ngân hàng Ghana hủy bỏ một cuộc đấu giá ngoại hối đã được lên lịch và các cuộc biểu tình đã được tổ chức tại thủ đô Accra trong tháng nhằm yêu cầu Tổng thống từ chức.
Tuy nhiên, đồng cedi chưa phải là đồng tiền giảm mạnh nhất trong năm nay, mà chỉ xếp thứ 3 trong danh sách các loại tiền hoạt động kém nhất của giáo sư Steve Hanke.
Đứng ở vị trí thứ hai trong danh sách là đồng peso Cuba (CUP), giảm 56,36% so với đồng USD, chỉ sau đồng đô la Zimbabwe (ZWD), đã mất giá tới 76,74% so với đồng USD kể từ tháng 1/2022.
Cả Zimbabwe và Cuba đều đang phải chịu mức lạm phát siêu cao.
Ông Hanke cho biết rằng “vòng xoáy chết chóc kinh tế của Zimbabwe đang quay cuồng”. Cơ quan thống kê quốc gia ZimStat báo cáo rằng lạm phát của đất nước đạt mức 268% hàng năm vào tháng 10, nhưng mô hình tính toán của giáo sư Hanke cho biết lạm phát thực chất của nước này đang ở khoảng 417%.
Tương tự như Ghana, các nhà chức trách ở Zimbabwe đã cố gắng hỗ trợ đồng nội tệ và chống lạm phát bằng cách hạn chế thanh toán bằng đồng ZWD.
Lạm phát cao ngất trời cũng là một vấn đề trọng tâm ở Cuba, với mô hình của Hanke đặt mức tăng giá tiêu dùng ở mức 166% hàng năm.
Đồng bảng Ai Cập (EGP) trong tuần này đã giảm xuống mức thấp nhất mọi thời đại so với đồng bạc xanh, ở quanh ngưỡng 1 USD = 24,5 EGP vào ngày 15/11. Mức trượt giá mới khiến EGP lọt vào danh sách 10 loại tiền tệ hoạt động kém nhất năm 2022 của giáo sư Hanke.
Fitch Ratings gần đây cũng đã hạ triển vọng tín dụng của Ai Cập xuống mức tiêu cực với lý do danh tiếng thanh khoản so với các quốc gia khác đang xấu đi và nguy cơ tiếp cận thị trường trái phiếu giảm sút.
Ngoài ra, dự trữ ngoại hối của Ai Cập đã chạm “đáy” là mức 32 tỷ USD trong tháng 10, thấp hơn cả thời điểm ghi nhận 35 tỷ USD trong tháng 3 năm nay.
Cơ quan xếp hạng quốc tế nhấn mạnh rằng các vấn đề tài chính của Ai Cập đang trở nên trầm trọng hơn bởi 6 tỷ USD nợ nước ngoài sắp đáo hạn vào năm tới và thêm 9 tỷ USD đáo hạn vào năm 2024.
“Mặc dù có nhiều thỏa thuận tài chính được công bố tại COP27 ở Sharm el-Sheikh trong tuần này, nhưng việc nguồn vốn nước ngoài tiếp tục chảy khỏi Ai Cập có thể khiến tiền tệ của nước này suy yếu hơn nữa trong thời gian tới”, Mitch Diedrick, nhà giao dịch của AZA Finance cho biết.
Một số loại tiền tệ khác được đề cập trong danh sách của giáo sư Steve bao gồm đồng Rupee Sri Lanka (LKR), đồng Bolivar của Venezuela (VES), đồng Leone của Sierra Leone (SLL), đồng Kyat của Myanmar (MMK), đồng Kip của Lào (LAK) và đồng Hryvnia của Ukraine (UAH), quốc gia đang xảy ra xung đột với Nga.
Xem thêm >> Giá đồng USD liên tiếp phá đỉnh
