Tại phiên thảo luận về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XV, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng đã đề cập đến vấn đề "Khơi thông dòng vốn để phục hồi và phát triển kinh tế". Đây là một trong những điểm nghẽn và thách thức rất lớn đặt ra trong tình hình hiện nay.
Theo chủ trương, Quốc hội đã thống nhất dành khoảng 350.000 tỷ đồng để đầu tư cho các chương trình phát triển kinh tế, cơ sở hạ tầng và an sinh xã hội, đồng thời cho phép tăng bội chi ngân sách nhà nước trong 2 năm 2022 và 2023 bình quân 1-1,2%/năm.
Với gói kích thích kinh tế nêu trên, cùng với việc room tăng trưởng tín dụng ở mức 14% năm 2022, theo đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng, trong bối cảnh lạm phát vẫn được duy trì ở mức thấp, các nhà đầu tư đã rất kỳ vọng dòng vốn trên thị trường dồi dào hơn, doanh nghiệp tiếp cận dễ hơn, các dự án đầu tư có đủ vốn để triển khai nhanh hơn.
Tuy nhiên, trên thực tế, doanh nghiệp đang thực sự khát vốn, nhiều dự án đang bị đình trệ vì không thể tiếp cận nguồn vốn từ các ngân hàng, trong bối cảnh thị trường chứng khoán và thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang đối mặt rất nhiều khó khăn sau sự cố của FLC và Tân Hoàng Minh.
Trong lúc chờ đợi sự phục hồi từ thị trường chứng khoán và thị trường trái phiếu doanh nghiệp, các doanh nghiệp đã rất kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ nới room tín dụng 1-2% thời gian tới. Trong bối cảnh tỷ lệ tín dụng/GDP của Việt Nam hiện rất cao (124%), đồng thời các nước, nhất là các nền kinh tế lớn đều trong tình trạng lạm phát cao kỷ lục trong hàng chục năm qua, Ngân hàng Nhà nước đã 2 lần điều chỉnh nâng lãi suất điều hành trong vòng hơn 1 tháng vừa qua đồng thời cũng điều chỉnh tăng trần lãi suất tiền gửi.
"Như vậy, khả năng nới room tín dụng từ nay đến cuối năm như kỳ vọng của các nhà đầu tư là hết sức khó khăn", đại biểu bày tỏ quan ngại.
Với bối cảnh nhiều thách thức đặt ra hiện nay, để giải bài toán thiếu vốn cho nền kinh tế và không làm đứt gãy đà tăng trưởng đang được duy trì khá tốt từ đầu năm đến nay, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng đã đề xuất 5 giải pháp.
Cụ thể, giải pháp thứ nhất, cần tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, thận trọng; phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra, đặc biệt bảo đảm cung ứng đầy đủ, kịp thời vốn tín dụng cho nền kinh tế nhưng không chủ quan với rủi ro lạm phát.
Thứ hai, cần có cơ chế điều chỉnh dòng vốn đi vào các lĩnh vực sản xuất hiệu quả, ổn định và bền vững, các dự án cần được rà soát kỹ, có tính khả thi cao; cần hết sức tránh việc cung tiền chảy vào các lĩnh vực rủi ro cao, gây các hệ lụy tiềm ẩn như nợ xấu, kéo lãi suất và tỷ giá tăng cao, tạo bất ổn cho nền kinh tế.
Thứ ba, trong bối cảnh lãi suất huy động tiếp tục tăng lên, các tổ chức tín dụng cần chia sẻ với khó khăn chung của nền kinh tế, chấp nhận thu hẹp biên lãi ròng NIM bằng cách nâng cao năng lực quản trị tài chính, đẩy mạnh đầu tư công nghệ thông tin và chuyển đối số, cắt giảm các chi phí trung gian để giữ ổn định lãi suất cho vay và nghiên cứu giảm lãi suất cho vay ở một số lĩnh vực ưu tiên.
Thứ tư, cần sớm có giải pháp tập trung triển khai có hiệu quả các gói về chính sách tài khóa và tiền tệ hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế, trong đó cần tiếp tục rà soát để có sự điều chỉnh cho phù hợp, nhất là các hạng mục đầu tư phát triển hạ tầng theo Nghị quyết số 584 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội với cả nội dung "điều hòa vốn" giữa ngân sách dành cho chương trình Phục hồi và phát triển KTXH và Chương trình đầu tư công trung hạn
Đồng thời thực hiện tốt kỳ vọng về các dự án quan trọng, cấp thiết, có tác động lan tỏa lớn, có khả năng giải ngân nhanh và hấp thụ ngay vào nền kinh tế theo đúng tiêu chí đề ra trong Nghị quyết số 11 của Chính phủ. Bên cạnh đó, cần tiếp tục có giải pháp để đẩy nhanh hơn gói hỗ trợ lãi suất 2%, giúp nguồn vốn từ chương trình này sớm phát huy hiệu quả trong việc giải bài toán thiếu vốn cho nền kinh tế.
Thứ năm, cần sớm có giải pháp để phục hồi và phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp và thị trường chứng khoán.
Đối với vấn đề này, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng cho biết Bộ Tài chính đã kịp thời ban hành Nghị định số 65 sửa đổi Nghị định số 153 quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế.
"Điều này đã giúp tăng cường tính công khai, minh bạch cho hoạt động phát hành và giao dịch với trái phiếu riêng lẻ, góp phần hoàn thiện khung pháp lý cho thị trường trái phiếu phát triển, giúp lành mạnh hóa và phát triển bền vững thị trường này, bảo vệ quyền lợi cho cả doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư, khắc phục bất cập trên thị trường thời gian vừa qua", đại biểu nói.
Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng các cơ quan nhà nước và các tổ chức có liên quan cần đưa ra những thông điệp và cam kết mạnh mẽ hơn để ổn định tâm lý của nhà đầu tư, tăng cường giám sát để doanh nghiệp thực hiện đúng cam kết khi huy động vốn và đảm bảo tính khả thi khi thực hiện dự án.
Bên đó, cũng cần có cơ chế để bảo vệ các doanh nghiệp hoạt động lành mạnh và làm ăn chân chính, ngăn chặn kịp thời các hành vi lũng đoạn thị trường và các biểu hiện chiếm đoạt tiền của nhà đầu tư, đồng thời bảo vệ tốt hơn quyền lợi của nhà đầu tư để thị trường trái phiếu doanh nghiệp và thị trường chứng khoán tiếp tục đóng vai trò là nơi cung ứng ổn định vốn trung và dài hạn cho doanh nghiệp thời gian tới.
