Tài chính

Doanh nghiệp 'rơi nước mắt' vì quy định về nhập khẩu phế liệu chồng chéo

(VNF) - Hiện có tổng số 24.184 container phế liệu đang lưu giữ tại các cảng trên cả nước.

Doanh nghiệp 'rơi nước mắt' vì quy định về nhập khẩu phế liệu chồng chéo

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng thông tin về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 1/2019 với báo chí. Ảnh: VGP

24.184 container phế liệu đang bị lưu giữ

Thông tin về tình trạng tồn đọng container phế liệu tại cuộc họp báo thường kỳ của Chính phủ chiều tối 31/1, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết hiện có tổng số 24.184 container phế liệu đang lưu giữ tại các cảng trên cả nước (trong đó số lưu giữ từ 30 ngày đến 90 ngày là 6.733 container; số tồn đọng trên 90 ngày là 9.872 container).

Việc chậm được thông quan các lô hàng này, mỗi ngày doanh nghiệp phải chi trả khoảng 40-50 USD/container/ngày tiền lưu kho, bãi, với 16.605 container (đang bị lưu giữ từ 30-90 ngày), gây thiệt hại cho doanh nghiệp từ 600.000-800.000 USD/ngày.

Ngoài ra, theo phản ánh, nhiều doanh nghiệp phải giảm công suất, công nhân nghỉ việc, hủy hợp đồng, các hãng tàu chở phế liệu từ chối giao hàng hoặc tăng 1,5 lần giá cước vì chủ tàu cho rằng hàng về Việt Nam khó khăn trong việc thông quan.

Bộ trưởng nhấn mạnh tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng là năm 2019 phải bứt phá, hiệu quả hơn, cải cách hơn, thực chất hơn năm 2018, cắt bỏ tất cả những gì là rào cản, giấy phép con, tạo chi phí không cần thiết cho doanh nghiệp.

“Chúng ta dứt khoát bảo vệ môi trường nhưng đồng thời cũng không lấy lý do đó để tạo thêm rào cản, chi phí vô lý cho doanh nghiệp. Nếu là các lô hàng rác thải ô nhiễm, vô chủ thì phải cương quyết ngăn chặn, xử lý, nhưng nếu là lô hàng phế liệu làm nguyên liệu đủ điều kiện, bảo đảm an toàn môi trường thì phải được thông quan, không để ảnh hưởng đến sản xuất”, ông Mai Tiến Dũng nói.

Quy định gây khó khăn, khiến doanh nghiệp phải “rơi nước mắt”

Liên quan đến vấn đề tồn đọng container ở Cảng Hải Phòng, báo giới đặt câu hỏi về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân và giải pháp khắc phục, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành đã trả lời câu hỏi này.

“Về việc tồn đọng container phế liệu, tôi xin thông tin thêm về quy định của Thông tư 08 (Thông tư 08/2018/TT-BTNMT – PV) và Thông tư 09 (Thông tư 09/2018/TT-BTNMT – PV) được xây dựng trong bối cảnh thực hiện nghiêm túc chỉ đạo về việc hạn chế nhập khẩu phế liệu khi các nước láng giềng trong khu vực đều có chính sách nghiêm khắc về việc nhập khẩu phế liệu”, ông nói.

Cũng theo ông Lê Công Thành, Thông tư 08, 09 được xây dựng nhằm mục đích bảo vệ môi trường nhưng thực tế có một loạt quy định thực hiện Luật Bảo vệ môi trường, Hải quan vô tình có sự chồng chéo, khó thực hiện cho địa phương. Bên cạnh đó, cũng do địa phương chưa thực sự giám sát để có thể giảm thời gian thông quan của các lô hàng hoá.

Ông Lê Công Thành cho biết Tổ công tác của Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt và trong thời gian tới sẽ sửa đổi các quy định Nhà nước về việc nhập khẩu phế liệu theo hướng tăng cường trách nhiệm hậu kiểm của các cơ quan về tài nguyên môi trường tại địa phương, thay vì kiểm tra trước thông quan; cũng như là việc thông quan dựa trên cơ sở giấy chứng nhận kết quả đánh giá sự phù hợp của các tổ chức đánh giá độc lập.

“Từ thực tế này, chúng tôi thấy rằng công tác đánh giá tác động của các văn bản quy phạm pháp luật trong các lĩnh vực cần thực hiện sâu sắc hơn, việc xử lý các vướng mắc, nhạy cảm về thay đổi các quy định cần có sự chung tay của các cơ quan liên quan”, ông Lê Công Thành nói.

Nói thêm, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho rằng hơn 24.000 container phế liệu nhập khẩu tồn đọng tại các cảng biển trên cả nước là con số rất lớn.

“Số container này sẽ rất tốt nếu ta thông quan tốt, cung cấp kịp thời cho các nhà máy trong nước. Các nhà máy sản xuất chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ nên nếu như chậm thông quan sẽ ảnh hưởng đến nguyên liệu, công nhân nghỉ việc, cắt hợp đồng với đối tác đã ký… Đây là câu chuyện rất lớn vì là nguồn nguyên liệu rất cần cho sản xuất”, ông Mai Tiến Dũng cho hay.

“Rất tiếc khi thực hiện việc này, chúng ta đã không kiểm soát kỹ việc ban hành các văn bản, gây ra các rào cản, thủ tục mà chính chúng ta đã vô tình giết chết doanh nghiệp”, ông nói.

Bộ trưởng dẫn chứng một lô hàng container phế liệu phải qua 4 cơ quan kiểm tra, kiểm soát: Một là Sở Tài nguyên & Môi trường địa phương cấp cho doanh nghiệp đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu; hai là phải qua cơ quan hải quan; ba là phải qua cơ quan giám định độc lập (hiện nay Bộ Tài nguyên & Môi trường chỉ định 13 cơ quan giám định độc lập); bốn là qua cơ quan quản lý Nhà nước là Sở Tài nguyên & Môi trường tại nơi nhà máy đóng.

“Trong khi đó doanh nghiệp được gì? Giám định độc lập là cơ quan giúp cho toàn bộ vấn đề trách nhiệm trước pháp luật liên quan đến chất lượng giám định. Còn Sở Tài nguyên & Môi trường là nơi nhà máy đóng, trong khi hàng hoá về một chỗ. Ví dụ hàng về cảng Cát Lái (TP. HCM) nhưng nhà máy nằm ở xung quanh TP. HCM.

Khi có kết quả của cơ quan giám định độc lập rồi thì đưa giấy về Sở Tài nguyên & Môi trường để Sở cử cán bộ xuống cảng, mở container ra kiểm tra bằng mắt thường xem có phải phế liệu thật không. Rõ ràng ta ban hành những quy định này ra đã gây khó khăn cho doanh nghiệp, khiến doanh nghiệp phải “rơi nước mắt”", ông Dũng nói.

Theo Bộ trưởng, nhà máy cần nguyên liệu nhưng không thông quan được. Hải quan cho rằng khi thông quan phải áp dụng theo quy định cũ nhưng quy chuẩn lại không có. Ngày 17/1, Tổng cục Hải quan đã có văn bản chỉ đạo cả nước phải rút kinh nghiệm về việc container phế liệu về nhôm của Hàn Quốc.

Ông cũng cho biết tại phiên họp Chính phủ cùng ngày, Thủ tướng đã nêu ý kiến trong việc ban bành thông tư không đánh giá kỹ tác động, trong khi Tổ công tác kiểm tra, Thủ tướng đã nghe nhiều doanh nghiệp, hiệp hội phản ánh vấn đề này.

“Có câu chuyện là không ai giải quyết cho doanh nghiệp mà tình trạng này đã diễn ra từ rất lâu rồi (từ tháng 6/2018), rồi có chuyện bán cả người cả của cũng không đủ tiền nộp phạt cho những container này”, ông nói.

Theo Bộ trưởng, sinh ra những việc này là do Sở Tài nguyên & Môi trường không có tiền để chở cán bộ tài nguyên môi trường đến Cảng.

“Ví dụ ai sẽ cấp tiền cho Sở Tài nguyên & Môi trường xuống Hải Phòng để mở từng container kiểm tra bằng mắt thường? Những chi phí này doanh nghiệp đều phải lo hết. Chưa nói đến việc theo quy định Thông tư 08, một container chỉ thực hiện 1 ngày là thông quan nhưng thực tế đang là 29 ngày, việc này xảy ra tại Cảng Cái Mép. Sở Tài nguyên & Môi trường chiếm tới 90% thời gian này, còn toàn bộ là thời gian của hải quan để chờ giấy, mặc dù chỉ cần ký xác nhận thôi nhưng hải quan phải chờ”, ông dẫn chứng.

Theo Bộ trưởng, tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng là sẽ đưa vào Nghị quyết của Chính phủ là không giao trách nhiệm cho Sở Tài nguyên & Môi trường các tỉnh, thành phố nữa.

“Thủ tướng còn nói nặng hơn là yêu cầu ra thông báo huỷ bỏ Thông tư 08, 09. Thủ tướng đưa ra mục tiêu là ta phải sòng phẳng, Tổng cục Hải quan phải xin lỗi doanh nghiệp Hàn Quốc vì doanh nghiệp lỗ tới 14,5 tỷ. Bên hải quan đã xin lỗi là do hiểu sai văn bản nhưng họ vẫn đề nghị Chính phủ xem lại về thủ tục thì mới thông quan được”, ông Dũng cho hay.

“Chúng ta họp báo, rất nhiều doanh nghiệp theo dõi việc này, Thủ tướng đã chỉ đạo kịp thời nếu không cả Tết này không ai ăn tết được. Tôi phải nói rõ để thấy là chúng ta đang vô cảm”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nói.

Tin mới lên