Sáng kiến "Cafe Doanh nhân" (Biz Cafe) là một trong những điểm nhấn trong Lễ công bố Báo cáo Chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) 2016 diễn ra ngày 14/3/2017 do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức.
Sáng kiến này của VCCI xuất phát từ mô hình "Quán Cafe Chủ tịch" tại Đồng Tháp. Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp Nguyễn Văn Dương chính là "tác giả" của quán cà phê doanh nhân - doanh nghiệp, do ông Dương mở trong một góc nhỏ khuôn viên trụ sở UBND tỉnh.
Được biết quán cà phê chỉ rộng khoảng 30m2, được thiết kế trong một tiểu hoa viên cạnh nhà ăn của UBND tỉnh Đồng Tháp với những bộ bàn ghế đơn giản. Doanh nhân đến đây không chỉ được giãi bày những vướng mắc trong kinh doanh mà còn được các lãnh đạo tỉnh giới thiệu, tư vấn những kênh đầu tư hiệu quả. Không chỉ đối thoại trực tiếp qua những buổi cà phê, lãnh đạo Đồng Tháp còn thông qua các kênh như e-mail, Facebook, điện thoại tiếp nhận thông tin.
Khi tiếp nhận các thông tin này, lãnh đạo tỉnh sẽ xem các phản ánh liên quan đến sở, ngành nào rồi gửi nội dung đó cho các sở, ngành có liên quan để gặp gỡ, trao đổi trực tiếp với doanh nghiệp vào buổi cà phê sáng hôm sau.
Tại tọa đàm "Cà phê doanh nhân" (Biz Cafe) ngày 14/3, ông Nguyễn Thanh Hùng - Phó Chủ tịch tỉnh Đồng Tháp cho biết, với mô hình này, những vướng mắc của doanh nhân, doanh nghiệp có thể chỉ trong vòng 15 phút đến nửa giờ là giải quyết được, trong khi trước đây theo cách thức truyền thống phải mất đến hàng tuần, hàng tháng.
Theo ông Hùng, ban đầu, những buổi cà phê gặp gỡ này được Đồng Tháp tổ chức hàng tuần, hiện nay đã diễn ra hàng ngày, từ 6h30 đến 7h30 trước khi bước vào giờ làm việc hành chính.
Lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp đánh giá, Cafe Doanh nhân đã tạo sự tương tác hai chiều cho doanh nghiệp và chính quyền, chia sẻ thông tin. Ban đầu có thể là nơi để doanh nghiệp bày tỏ những khó khăn, sau đó là những hiến kế, sáng kiến cho địa phương. Ở chiều ngược lại, lãnh đạo địa phương có thể qua đó thăm dò ý kiến doanh nghiệp, để bồi dưỡng kiến thức, tư duy về thị trường và vận dụng vào việc quản lý của địa phương cho lãnh đạo tỉnh, bởi doanh nhân là người sát thị trường nhất.
Là địa phương "khuất nẻo" về nghĩa đen, khi các tuyến giao thông đến Đồng Tháp đều nhỏ hẹp, nhưng Đồng Tháp lại luôn là điểm đến hàng đầu của doanh nghiệp. Trong xếp hạng PCI 2016, Đồng Tháp vẫn tiếp tục nằm trong top 3 ngôi vị cao nhất. Trong 5 lần xếp hạng gần nhất, tỉnh vùng đồng bằng sông Cửu Long này đã 1 lần xếp hạng cao nhất và 2 lần liên tiếp giữ ngôi vị á quân.
Cũng trong buổi Cafe Doanh nhân chiều 14/3, ông Nguyễn Thanh Liêm - đại diện Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Cần Thơ tiết lộ một tin tức được xem là tốt lành là Chủ tịch UBND tỉnh Cần Thơ đã ban hành một chỉ thị riêng, yêu cầu chính quyền các cấp phải cùng đồng hành với doanh nghiệp trên địa bàn, sẽ hạn chế họp hành, hội nghị, dành hẳn một ngày thứ Hai hàng tuần để tiếp doanh nghiệp (Busines Monday).
Ông Liêm cho biết, sau chính sách này, cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn thành phố đã hưởng ứng rất nhiệt liệt. Tại những cuộc gặp gỡ mặc dù không chính thức này, hàng loạt vấn đề đã được tháo gỡ tại chỗ. Đồng thời, thành phố cũng thành lập đường dây nóng để doanh nghiệp phản ánh những vấn đề bức xúc và đưa ra những đóng góp ý kiến để xây dựng chính sách tốt hơn..
Bình luận thêm về sáng kiến này, ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết: Thực tế, trên thế giới cũng đã có những điển hình về tính lắng nghe của chính quyền địa phương với doanh nghiệp trên địa bàn. Chẳng hạn như, chính quyền Singapore và các công chức Singapore vẫn thường xuyên đến thăm các doanh nghiệp nhưng không phải để hạch sách vòi vĩnh doanh nghiệp mà để tìm hiểu xem doanh nghiệp cần những gì.
Mô hình Cafe Doanh nhân cũng được lãnh đạo tỉnh Tuyên Quang đưa vào hoạt động. Ông Nguyễn Ngọc Thực – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tuyên Quang cho biết, Cafe Doanh nhân ở Tuyên Quang bắt nguồn từ một nhóm nhân sự tại tỉnh. Ban đầu, các lãnh đạo tỉnh "cũng e thẹn lắm", "lãnh đạo tỉnh gì mà cũng sáng nào cũng uống cà phê". Thế nhưng vượt lên những è dè ban đầu đó, mô hình này đã được lãnh đạo tỉnh Tuyên Quang đẩy mạnh. Thậm chí, có những chủ đề tháng, chủ đề quý mời diễn giả, các doanh nhân lớn từ TP. HCM ra.
Từ góc nhìn doanh nhân, ông Nguyễn Hữu Thập - Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh Tuyên Quang đánh giá, sáng kiến Cafe Doanh nhân là một không gian mở, diễn đàn mở, dù không có mở đầu và không có kết luận nhưng những khó khăn của doanh nghiệp đều có thể trao đổi để tìm hiểu, tháo gỡ. "Cafe Doanh nhân đã rút ngắn khoảng cách giữa doanh nhân, doanh nhân với các vị lãnh đạo tỉnh, không còn đứng từ xa nữa mà cùng ngồi lại với nhau đối thoại, không phải giải quyết vấn đề thông qua đường văn bản hành chính nữa mà bằng những cuộc trò chuyện cởi mở", ông Thực nói.
Sự lan tỏa của Cafe Doanh nhân được kỳ vọng sẽ làm thay đổi tư duy công chức - viên chức, từ tư duy "hành là chính" sang phục vụ doanh nghiệp.
Bên cạnh mô hình Cafe Doanh nhân, các sáng kiến về đột phá cải cách thủ tục hành chính tại nhiều địa phương cũng được giới thiệu và ghi nhận mang lại nhiều thuận lợi và hiệu quả trong việc giải quyết cho doanh nghiệp.
Sáng kiến thành lập Ban xúc tiến và hỗ trợ đầu tư (IPA) của tỉnh Quảng Ninh được coi là một ý tưởng thành công điển hình giúp mang lại vị trí thứ hạng cho Quảng Ninh trong xấp hạng năng lực cạnh tranh trong nhiều năm gần đây của Quảng Ninh.
Bên cạnh đó, mô hình Trung tâm hành chính công của tỉnh Bình Dương cũng được nhiều doanh nghiệp ghi nhận với sự nghiêm túc học hỏi từ các mô hình đã thành công của Singapore, Hàn Quốc và cả của Quảng Ninh.
Việc rút ngắn khoảng cách của doanh nghiệp với lãnh đạo tỉnh được coi là một "cơ chế mềm" giải quyết rất hiệu quả những khó khăn vướng mắc của doanh nghiệp vốn khó có thể có điều kiện để chuyển tải tới các lãnh đạo tỉnh trong những cuộc gặp gỡ mang tính chính thức song lại nặng về hình thức.
