Theo HoREA, mục tiêu của việc ban hành nghi định là nhằm tháo gỡ các vướng mắc và ách tắc của thị trường bất động sản, nhất là tạo điều kiện để khởi động lại các dự án kinh doanh bất động sản, dự án nhà ở.
Qua nghiên cứu dự thảo nghị định, HoREA đánh giá cao các nội dung tại dự thảo, dự kiến sẽ có nhiều cơ chế chính sách rất thiết thực.
Chẳng hạn như dự thảo có cơ chế xử lý đối với các thửa đất do nhà nước quản lý nằm xen kẽ trong các dự án đầu tư, dự án nhà ở. Theo đó, thửa đất do nhà nước quản lý đủ điều kiện hình thành dự án độc lập thì thực hiện đấu giá đất; các thửa đất do nhà nước quản lý không đủ điều kiện hình thành dự án độc lập thì giao cho nhà đầu tư và nhà đầu tư nộp tiền sử dụng đất vào ngân sách nhà nước theo phương thức xác định “giá đất cụ thể” theo quy định của pháp luật về đất đai, tháo gỡ được điểm nghẽn để tái khởi động trở lại hàng trăm dự án nhà ở bị “đắp chiếu” trong 5 năm qua.
Dự thảo nghị định còn có cơ chế cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua nhà ở, công trình xây dựng trong các dự án phát triển nhà ở và các dự án kinh doanh bất động sản không phải là dự án phát triển nhà ở.
Cơ chế này sẽ giải quyết được vướng mắc hiện nay về việc cấp “sổ hồng” cho các công trình xây dựng bán, chuyển nhượng cho nhà đầu tư thứ cấp như: căn hộ du lịch, biệt thự du lịch, nhà phố du lịch (gọi chung là “căn hộ condotel”), căn hộ văn phòng (officetel), căn hộ thương mại (shophouse), căn hộ dịch vụ (serviced apartment) thuộc các dự án kinh doanh bất động sản không phải là dự án nhà ở. Quy định này còn có thể xử lý đối với các trường hợp phát sinh các công trình xây dựng tương tự đưa vào kinh doanh trong những năm sau này.
Dự thảo nghị định cũng quy định chặt chẽ điều kiện tách thửa đất, hợp thửa đất, yêu cầu UBND cấp tỉnh căn cứ vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng, quy hoạch chi tiết và điều kiện cụ thể tại địa phương để quy định cụ thể điều kiện tách thửa đất, điều kiện hợp thửa đất theo từng loại đất. Việc này nhằm chấn chỉnh công tác tách thửa đất, hợp thửa đất tại các địa phương và ngăn chặn, kiểm soát tình trạng phân lô bán nền trái phép tràn lan trong những năm gần đây.
Đáng chú ý, dự thảo nghị định có cơ chế giao đất, cho thuê đất đối với các thửa đất nhỏ hẹp do nhà nước quản lý tại các đô thị, điểm dân cư nông thôn, vừa đảm bảo việc sử dụng hiệu quả các thửa đất này, cho phép hợp thửa với thửa đất liền kề, không để thất thoát ngân sách nhà nước và góp phần vào công tác chỉnh trang và đảm bảo mỹ quan đô thị.
Ngoài ra, dự thảo nghị định còn cho phép thực hiện các hoạt động dịch vụ công trong lĩnh vực đất đai theo nguyên tắc: người yêu cầu cung cấp dịch vụ có trách nhiệm trả phí thẩm định hồ sơ và thẩm định các điều kiện đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; trả chi phí đối với các công việc còn lại của thủ tục theo giá cung cấp dịch vụ công do UBND cấp tỉnh ban hành, trong đó có dịch vụ tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính về đất đai theo nhu cầu về thời gian và địa điểm của người yêu cầu cung cấp dịch vụ, đồng thời vẫn yêu cầu cơ quan nhà nước phải thực hiện các thủ tục hành chính đúng hạn đối với các trường hợp tổ chức, cá nhân không yêu cầu thực hiện các hoạt động dịch vụ công trong lĩnh vực đất đai.
Tuy nhiên, Hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp rất băn khoăn vì cho đến nay, Nghị định sửa đổi, bổ sung các nghị định thi hành Luật Đất đai vẫn chưa được ban hành, do còn phải lấy ý kiến các thành viên Chính phủ một lần nữa (lần thứ 3).
