Học thuật

Dự trữ là gì? Tỷ lệ dự trữ bắt buộc là gì?

(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu dự trữ (reserves) là gì? Tỷ lệ dự trữ bắt buộc là gì?

Dự trữ là gì? Tỷ lệ dự trữ bắt buộc là gì?

Tỷ lệ dự trữ bắt buộc (cash reserve ratio) là một quy định của ngân hàng trung ương.

Dự trữ là gì?

Dự trữ (reserves) là số tiền gửi mà các ngân hàng thương mại (định chế tài chính được phép nhận tiền gửi) giữ lại để đáp ứng yêu cầu dự trữ của ngân hàng trung ương (thường gọi là dự trữ bắt buộc) và nhu cầu rút tiền mặt của khách hàng.

Nếu tất cả các ngân hàng thương mại đều giữ lại toàn bộ tiền gửi và không cho vay, chúng ta nói đó là hệ thống ngân hàng dự trữ một trăm phần trăm. Nếu tất cả các ngân hàng thương mại chỉ giữ lại một phần tiền gửi và cho vay số còn lại, chúng ta nói đó là hệ thống ngân hàng dự trữ một phần.

Các ngân hàng hiện đại đều là hệ thống dự trữ một phần: họ chỉ giữ lại một phần nhỏ tiền gửi và tìm cách cho vay hết số còn lại. Cách làm này là cơ sở cho việc tạo tiền gửi của các ngân hàng thương mại. Ví dụ, nếu một ngân hàng nhận được khoản tiền gửi bằng 1.000 đồng và duy trì tỷ lệ dự trữ bằng 20% tiền gửi, nó sẽ tìm cách cho ai đó vay hết số còn lại là 800 đồng (= (1-0,2) x 1000). Nếu người đi vay gửi toàn bộ số tiền đã vay vào một ngân hàng khác, tổng số tiền gửi trong hệ thống ngân hàng sẽ tăng thêm 800 đồng.

Việc làm cho tổng số tiền gửi cao hơn so với số tiền gửi ban đầu được gọi là quá trình tạo tiền gửi của các ngân hàng thương mại.

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Tỷ lệ dự trữ bắt buộc là gì?

Tỷ lệ dự trữ bắt buộc (cash reserve ratio) là một quy định của ngân hàng trung ương về tỷ lệ giữa tiền mặt và tiền gửi mà các ngân hàng thương mại bắt buộc phải tuân thủ để đảm bảo tính thanh khoản.

Các ngân hàng có thể giữ tiền mặt cao hơn hoặc bằng tỷ lệ dữ trữ bắt buộc nhưng không được phép giữ tiền mặt ít hơn tỷ lệ này. Nếu thiếu hụt tiền mặt các ngân hàng thương mại phải vay thêm tiền mặt, thường là từ ngân hàng trung ương để đảm bảo tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Đây là một trong những công cụ của ngân hàng trung ương nhằm thực hiện chính sách tiền tệ bằng cách làm thay đổi số nhân tiền tệ.

Tin mới lên