Theo báo cáo kiểm toán, dự án trên được phê duyệt chủ trương đầu tư tại Quyết định 335/QĐ-TTg ngày 17/3/2017 của Thủ tướng; phê duyệt Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi tại Quyết định 1710/QĐ-UBND ngày 31/7/2017 của UBND tỉnh Nam Định.
Dự án có tổng chiều dài tuyến đường là 46km, điểm đầu tại Km0+00 (giao với đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình) thuộc địa phận xã Yên Bằng, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định; điểm cuối tại Km46+00 (trạm đèn biển Lạch Giang) thuộc địa phận xã Nghĩa Phúc, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định.
Tổng mức đầu tư của dự án được phê duyệt tại Quyết định 335 là 4.986 tỷ đồng, trong đó giai đoạn I là 2.596 tỷ đồng, gồm: chi phí xây dựng 1.939 tỷ đồng, chi phí trang thiết bị 2 tỷ đồng, chi phí quản lí dự án 14 tỷ đồng, chi phí tư vấn đầu tư xây dựng 58 tỷ đồng, chi phí khác 113 tỷ đồng, chi phí dự phòng 207 tỷ đồng, chi phí giải phóng mặt bằng 263 tỷ đồng.
Tổng dự toán giai đoạn I được phê duyệt tại Quyết định 2588/QĐ-UBND ngày 10/11/2017 là 2.285 tỷ đồng, gồm: chi phí xây dựng 1.914 tỷ đồng, chi phí thiết bị 2,4 tỷ đồng, chi phí quản lí dự án 13,4 tỷ đồng, chi phí tư vấn đầu tư xây dựng 51,8 tỷ đồng, chi phí khác 121,4 tỷ đồng, chi phí dự phòng 182,3 tỷ đồng.
Thời gian thực hiện dự án được ấn định đối với giai đoạn I là 2017 – 2020, giai đoạn II là sau năm 2020.
Cơ cấu nguồn vốn giai đoạn I gồm vốn ngân sách trung ương (trái phiếu chính phủ) 1.200 tỷ đồng (gồm 10% dự phòng), vốn ngân sách địa phương và các nguồn vốn khác 1.396 tỷ đồng. Cơ cấu vốn giai đoạn II cân đối trong kế hoạch vốn ngân sách nhà nước và các nguồn vốn hợp pháp khác.
Tại dự án này, qua kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra hàng loạt thiếu sót. Cụ thể, UBND tỉnh Nam Định chưa báo cáo Thủ tướng đầy đủ thông tin về dự án để làm cơ sở cho việc phê duyệt chủ trương đầu tư. Thời điểm dự án khả thi được phê duyệt tại Quyết định 1710 ngày 31/7/2017 chưa có bản đồ quy hoạch, mãi đến ngày 22/11/2017 mới được bổ sung cập nhật bản đồ quy hoạch phát triển giao thông vận tải tỉnh Nam Định đến 2020 định hướng đến 2030.
Tổng mức đầu tư được phê duyệt tính chi phí dự phòng và chi phí giải phóng mặt bằng bị xác định là thiếu cơ sở, mới chỉ là tạm tính.
Đặc biệt, Kiểm toán Nhà nước nhấn mạnh công tác lập, thẩm định và phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công, dự toán còn nhiều hạn chế.
Cụ thể, xác định khối lượng thi công đào, đắp nền đường và các công trình bằng máy kết hợp thủ công thiếu cơ sở, chỉ là ước tính; hồ sơ chỉ dẫn kĩ thuật trích dẫn tên tiêu chuẩn và mã hiệu tiêu chuẩn không thống nhất, áp dụng tiêu chuẩn đã hết hiệu lực, chỉ dẫn chung về phòng thí nghiệm hiện trường nêu chưa phù hợp; chưa phê duyệt quy trình bảo trì công trình xây dựng;
Thiết kế BVTC hạng mục cọc cát có sai khác giữa cắt ngang và bình đồ bố trí cọc cát một số đoạn; thiết kế BVTC phần cầu, cống trên tuyến thiếu tính toán kết cấu chịu lực kết cấu khung giàn giáo phục vụ thi công, bờ vây cọc ván thép trên tuyến thiếu tính toán kết cấu chịu lực, không tính toán xác định chiều dài ngập đất;
Hạng mục đắp mang cống thoát nước cho đoạn tuyến Km0+00 – Km5+00 dùng vật liệu CPDD loại 1, đoạn tuyến Km5+00 – Km12+500 dùng vật liệu cát là không đồng bộ trong thiết kế BVTC và lập dự toán;
Dự toán điều chỉnh phê duyệt tại Quyết định 143 ngày 2/3/2018 điều chỉnh giá dự toán gói thầu xây lắp số 1 không căn cứ vào điều khoản điều chỉnh hợp đồng là chưa phù hợp. Tổng dự toán phê duyệt bằng 98,17% giá trị tổng mức đầu tư giai đoạn I là chưa thực hiện Nghị quyết 89 ngày 10/10/2016 về việc tiết kiệm 10% tổng mức đầu tư;
Dự toán gói thầu tư vấn khảo sát lập báo cáo nghiên cứu khả thi, gói thầu tư vấn khảo sát lập thiết kế bản vẽ thi công – lập dự toán công trình (giai đoạn I) thực hiện chưa đúng nội dung chỉ đạo của Văn bản số 269UBND-VP5 ngày 8/5/2017.
Bên cạnh đó, Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra rằng hồ sơ mời thầu gói thầu xây lắp quy định không điều chỉnh đơn giá cho các khối lượng công việc trong hợp đồng tương ứng với số tiền đã tạm ứng hợp đồng là chưa phù hợp; không được phép áp dụng điều chỉnh thuế là chưa phù hợp với hình thức hợp đồng là theo đơn giá điều chỉnh.
Hợp đồng kinh tế của gói thầu xây lắp chưa được kiểm toán, quy định đối với trường hợp được gia hạn thời gian hoàn thành gói thầu khi nguồn vốn bố trí cho dự án không đủ là chưa phù hợp với hướng dẫn tại Điều 39 Nghị định 37/2015.
Các gói thầu được kiểm toán nội dung ghi chép nhật kí thi công không mô tả diễn biến điều kiện thi công (nhiệt độ, thời tiết); số lượng nhân công, thiết bị do nhà thầu thi công xây dựng huy động để thực hiện thi công tại hiện trường.
Với các thiếu sót như trên, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị Ban quản lí dự án đường trục phát triển tỉnh Nam Định cần điều chỉnh sổ kế toán, báo cáo tai chính theo kết quả kiểm toán về các nội dung của dự án được kiểm toán.
Bên cạnh đó, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị xử lí tài chính số tiền 3,2 tỷ đồng, gồm: giảm thanh toán 817 triệu đồng, giảm giá trị hợp đồng 2,3 tỷ đồng. Ngoài ra, kiến nghị xử lí tài chính khác 804 triệu đồng (tiền giảm giá trị hợp đồng).
Kiểm toán Nhà nước cũng kiến nghị Ban quản lí chỉ đạo đơn vi tư vấn thiết kế BVTC lập, trình thẩm định và phê duyệt điều chỉnh, bổ sung thiết kế BVTC và dự toán các nội dung như: điều chỉnh hồ sơ chỉ dẫn kĩ thuật, điều chỉnh bản vẽ mặt cắt ngang cọc cát một số đoạn để phù hợp với bình đồ bố trí cọc cát, bổ sung quy trình bảo trì công trình xây dựng, bổ sung tính toán kết cấu chịu lực khung, giàn giáo bờ vây cọc ván thép phục vụ thi công…
Đối với Sở Giao thông vận tải Nam Định, Kiểm toán Nhà nước yêu cầu Sở thẩm định và phê duyệt theo thẩm quyền những hạng mục khối lượng và đơn giá do thay đổi biện pháp thi công làm cơ sở thi công và nghiệm thu thanh toán khối lượng hoàn thành; phê duyệt điều chỉnh bổ sung thiết kế BVTC và dự toán các nội dung tồn tại như đã nêu…
Đối với UBND tỉnh Nam Định, Kiểm toán Nhà nước đề nghị tỉnh chỉ đạo Sở Giao thông vận tải, Ban quản lí dự án thực hiện nghiêm túc các kết luận của Kiểm toán Nhà nước như trên.
