Báo cáo thị trường tiền tệ Việt Nam tháng 1/2019 của Công ty Chứng khoán SSI vừa đưa ra nhận định đáng chú ý về vấn đề giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc đang rộ lên gần đây.
Cụ thể, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang lấy ý kiến đối với dự thảo Thông tư quy định về thực hiện dự trữ bắt buộc của các tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài, trong đó có nội dung TCTD hỗ trợ được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tất cả các loại tiền gửi theo phương án phục hồi đã được phê duyệt.
TCTD hỗ trợ là tổ chức tín dụng được chỉ định tham gia quản trị, kiểm soát, điều hành, hỗ trợ tổ chức và hoạt động của TCTD bị kiểm soát đặc biệt.
Hiện tại, theo SSI, các TCTD hỗ trợ gồm có BIDV (hỗ trợ DongABank), Vietcombank (hỗ trợ CB) và Vietinbank (hỗ trợ Oceanbank, GPBank) là 3 ngân hàng có tổng số dư tiền gửi khách hàng chiếm trên 40% tiền gửi toàn hệ thống. "Thực chất, đây chỉ quy định phù hợp với khoản 7 điều 148đ của Luật số 17/2017/QH14, không phải là nội dung mới", SSI cho hay.
SSI cho rằng thông tin này sẽ không có nhiều tác động đến chính sách tiền tệ vì 3 lý do.
Thứ nhất, từ dự thảo đến thực tế có độ trễ thời gian khá lớn và ngay cả trong trường hợp được ban hành, tỷ lệ dự trữ bắt buộc được giảm của từng ngân hàng sẽ còn phụ thuộc vào khoản hỗ trợ thực tế. Khoản hỗ trợ thực tế sẽ được xem xét và chấp thuận rất chặt chẽ và có thể thấp hơn nhiều con số 50%.
Thứ hai, tỷ lệ dự trữ bắt buộc hiện tại đã ở mức rất thấp (3% với tiền gửi VND dưới 12 tháng và 1% với tiền gửi VND từ 12 tháng trở lên).
Thứ ba, tỷ lệ dự trữ bắt buộc theo quy định là mức tối thiểu, thực tế các NHTM có thể gửi NHNN vượt con số này và được hưởng lãi trên phần vượt, vì vậy việc giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc tối thiểu không đồng nghĩa với việc sẽ có một lượng tiền tương ứng được bơm ra thị trường.
Ngoài nhận định về tỷ lệ dự trữ bắt buộc, SSI cũng nhận định về diễn biến tỷ giá và lãi suất.
Báo cáo của SSI cho biết, bên cạnh diễn biến hỗ trợ từ sự suy yếu của đồng USD, nguồn cung USD mùa vụ dồi dào đã khiến cho tỷ giá giao dịch USD/VND duy trì ổn định trên thị trường ngân hàng ờ mức 23.160/23.250 (giảm 5 VND/USD so với tháng trước) và giảm mạnh trên thị trường tự do, về mức 23.200/23.220 (giảm 70 VND/USD)
Bước vào giai đoạn cao điểm về kiều hối chuyển về nước, ngay từ đầu tháng, NHNN đã tăng mạnh tỷ giá mua vào thêm 500 VND/USD, lên 23.200 VND/USD và hút được tới 4 tỷ USD trong tháng qua. "Đây là diễn biến rất tích cực khi gia tăng đáng kể dự trữ ngoại hối đồng thời tăng lượng tiền VND lưu thông trong tháng cận Tết", SSI đánh giá.
Bên cạnh kênh mua ngoại tệ, NHNN bơm ròng 66.868 tỷ đồng qua kênh mua kỳ hạn trong khi kênh tín phiếu vẫn không phát sinh giao dịch, số dư tín phiếu duy trì ở mức 0. Những đợt mua kỳ hạn 14, 21, 28 ngày vào 2 tuần giáp tết đã đẩy khối lượng OMO lưu hành lên hơn 144 nghìn tỷ đồng. Nhờ vậy, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng đã có sự sụt giảm mạnh trong nửa đầu tháng 1, về mức 4%/năm với kỳ hạn qua đêm sau đó tăng và dao động quanh 4,8-5,0%/năm vào những ngày giáp Tết Nguyên đán.
Lãi suất USD kỳ hạn qua đêm trên liên ngân hàng tăng thêm 0,13 điểm%. "Đây là diễn biến tương đồng với việc nâng lãi suất của FED. Hiện tại áp lực tăng lãi suất USD từ phía FED không còn, chênh lệch lãi suất USD-VND có thể thu hẹp do khả năng sụt giảm lãi suất VND trên liên ngân hàng khi dòng tiền lưu thông quay trở về hệ thống ngân hàng thời gian sau Tết", SSI cho hay.
Trên thị trường 1, lãi suất VND tiếp tục duy trì ổn định ở mức 4,8-5,5%/năm cho kỳ hạn dưới 6 tháng, 5,5-7,5%/năm kỳ hạn 6 đến dưới 12 tháng và 6,8-8,0%/năm với kỳ hạn 12 -13 tháng. Đến cuối tháng, một số ngân hàng có điều chỉnh giảm 0,1-0,2 điểm% trên biểu lãi suất công bố nhưng lãi suất thỏa thuận thực tế ít thay đổi, cá biệt có trường hợp còn nhích nhẹ ở kỳ hạn dài 12-13 tháng.
