Phát biểu tại tọa đàm “Tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản và triển vọng năm 2023” sáng nay (13/1), Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. HCM (HoREA) Lê Hoàng Châu, đánh giá thị trường bất động sản hiện nay đang rất khó khăn, trong đó vướng mắc lớn nhất là về pháp lý các dự án bất động sản (chiếm 70% khó khăn của các doanh nghiệp bất động sản). Tiếp đó là vướng mắc, bất cập trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng và tiếp cận nguồn vốn trái phiếu doanh nghiệp.
Theo ông Châu, thị trường bất động sản hiện đang có sự lệch pha, nguồn cung thiếu hụt từ năm 2018 đến nay. Chẳng hạn, đa số người dân rất cần nhà ở có giá vừa túi tiền, từ 30 triệu đồng/m2 trở xuống hoặc nhà ở xã hội nhưng cả 2 loại này đang rất thiếu. Điển hình, năm 2020 tại TP. HCM chỉ có 1% nhà ở giá vừa túi tiền; năm 2021 đến nay, không có nhà ở thương mại nào có giá vừa túi tiền. Không chỉ tại TP. HCM mà nhiều đô thị cũng mất cân đối như thế.
Ngược lại, tỷ lệ nhà ở cao cấp liên tục gia tăng. Nếu 2020, tỷ lệ nhà ở cao cấp chiếm 70% thị phần thì năm 2021, 2022 tăng lên 80%, còn lại là nhà ở trung cấp. Thị trường vừa thiếu hụt nguồn cung, vừa thiếu hụt nhà ở giá vừa túi tiền nên giá nhà bị đẩy lên mức rất cao.
Ông Châu cho biết nhà ở xã hội hiện nay đã có những căn mức giá lên tới 25 triệu/m2, trong khi mục tiêu trước đây chỉ trên dưới 15 triệu/m2. Thậm chí nhà ở thương mại tại TP. HCM tìm căn dưới 35 triệu không có, trong khi những nhà siêu sang được đẩy giá lên tới 500-700 triệu đồng/m2. Nhà ở siêu sang, cao cấp rất cần cho thị trường vì đáp ứng nhu cầu của người giàu nhưng đa số người dân cần nhà phù hợp với khả năng tài chính.
Chủ tịch HoREA cho biết thêm vướng mắc, khó khăn hiện nay là tình trạng thiếu tiền mặt của doanh nghiệp, tình trạng bị giảm thanh khoản, thậm chí có doanh nghiệp bị mất thanh khoản, không phải chỉ doanh nghiệp nhỏ mà kể cả những doanh nghiệp, tập đoàn lớn cũng đang gặp rất khó khăn về thanh khoản. Nguyên nhân là giao dịch trên thị trường bất động sản bị sụt giảm, thậm chí không có giao dịch nên không huy động được nguồn vốn của khách hàng, kể cả người mua nhà, nhà đầu tư cũng khó tiếp cận tín dụng. Có những hoàn cảnh trớ trêu là ngân hàng đã ký hợp động tín dụng rồi nhưng dừng giải ngân khiến cả doanh nghiệp và khách hàng đều gặp khó khăn lớn.
Về vấn đề trái phiếu, ông Châu cho hay trong quý I/2023, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp đến hạn là khoảng 119.000 tỷ đồng. “Chúng tôi rất hoan nghênh Bộ Tài chính đã nỗ lực sửa đổi Nghị định 65 để có thời gian giải quyết tình thế bất thường hiện nay của thị trường trái phiếu, tạo điều kiện cho thị trường trái phiếu tiếp tục là kênh dẫn vốn cho thị trường bất động sản và phát triển an toàn lành mạnh”, vị Chủ tịch nói.
Đưa ra giải pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trường, Chủ tịch HoREA kiến nghị Ngân hàng Nhà nước quan tâm chỉ đạo tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn tín dụng mới, bởi thực chất đến hết 31/12/2022, theo Thống đốc, có thể mức tăng trưởng tín dụng toàn năm 2022 chỉ đạt 14,5%. Điều đó có nghĩa còn khoảng 1,5-2% trần tín dụng được nới room không đưa vào nền kinh tế.
“Điều này nghĩa là sử dụng nguồn vốn không được kịp thời, không được hỗ trợ cho nền kinh tế như kỳ vọng của Chính phủ. Cho nên chúng tôi rất mong xử lý được vấn đề này”, ông Châu đề xuất.
Ngoài ra, Chủ tịch HoREA cũng cho rằng ở đây cũng có trách nhiệm của doanh nghiệp. Hiện nay khó khăn có những nguyên nhân do cơ chế, chính sách và nhà nước đang tháo gỡ, nhưng cũng có nguyên nhân do đầu tư dàn trải của doanh nghiệp vì không lượng sức mình.
"Chúng tôi đề nghị doanh nghiệp phải nâng cao trách nhiệm để cùng tham gia với nhà nước, cùng với khách hàng, người chủ trái phiếu của mình để tìm giải pháp. Đứng từ phía doanh nghiệp, chúng ta giảm kỳ vọng lợi nhuận, cùng thực hiện được các giải pháp như thời gian vừa qua, chẳng hạn giảm giá bán 45 - 50%, chiết khấu sâu, chuyển đổi trái phiếu… Chúng tôi cũng đề nghị doanh nghiệp thậm chí sẵn sàng bán, chuyển nhượng những dự án không đủ sức đầu tư tiếp để có thể cơ cấu lại, tái cấu trúc lại doanh nghiệp, tái cơ cấu lại đầu tư", Chủ tịch HoREA nhấn mạnh.
Một vấn đề quan trọng nữa là niềm tin thị trường. Chủ tịch HoREA cũng đề nghị tiếp tục có những thông điệp để người dân và thị trường yên tâm.
