Kiểm toán Nhà nước mới đây đã công bố báo cáo kiểm toán hoạt động xây dựng và việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư của 3 dự án đầu tư xây dựng tại TP. HCM, gồm: dự án thành phần xây dựng 2.220 căn hộ chung cư; dự án đầu tư xây dựng khu 2 (1.570 căn hộ) và dự án đầu tư xây dựng khu 3 (1.080 căn hộ) thuộc dự án Khu dân cư tái định cư 38,4ha phường Bình Khánh, quận 2 thuộc Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Theo báo cáo, nhằm đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng để thực hiện đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm, Thành ủy, UBND thành phố đã thống nhất chủ trương "tổ chức tái định cư bằng căn hộ chung cư cho 12.500 hộ dân thuộc dự án đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm trong phạm vi 5 phường (An Lợi Đông, Thủ Thiêm, An Khánh, Bình An, Bình Khánh) đảm bảo hạ tầng kỹ thuật và xã hội đồng bộ".
Từ cơ sở đó, Chương trình đầu tư xây dựng 12.500 căn hộ được hình thành từ quỹ đất có sẵn trong phạm vi 5 phường nhằm thực hiện cam kết của chính quyền thành phố là chuẩn đủ quỹ nhà phục vụ tái định cư cho các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất.
Theo thiết kế đươc duyệt, Thành phố thực hiện đầu tư tại 3 khu có tổng diện tích là 85,9ha với 12.260 căn hộ, gồm: khu 38,4ha Bình Khánh (với 4 dự án thành phần) 6.200 căn; khu 17,3ha phường An Phú – Bình Khánh 1.884 căn và khu 30,2ha phường Bình Khánh 4.216 căn.
3 dự án được chọn kiểm toán thuộc khu dân cư tái định cư 38,4ha Bình Khánh. Chủ đầu tư của 3 dự án là: Liên danh Vietinbank Coseco – Thuận Việt – Cofico – Trường Sơn; Liên danh Tổng công ty Thương mại Xây dựng (Vietracimex) – POS.A.C (Hàn Quốc) và Công ty Cổ phần Đức Khải.
3 dự án này (gồm 7 lô, từ R1 – R7) có tổng số 4.870 căn hộ diện tích từ 60m2/căn – 100m2/căn. Tổng mức đầu tư (điều chỉnh gần nhất) của 3 dự án là 9.008 tỷ đồng.
Về tính đúng đắn, trung thực của số liệu, Kiểm toán Nhà nước cho biết 3 dự án có tổng giá trị quyết toán được phê duyệt là 8.926 tỷ đồng; giá trị kiểm toán được xác nhận là 8.880 tỷ đồng, chênh nhau 45,5 tỷ đồng. Nguyên nhân chênh là do: sai khối lượng (35 tỷ đồng), sai đơn giá (11,4 tỷ đồng), sai khác (953 tỷ đồng).
Về công tác quy hoạch dự án, báo cáo của Kiểm toán Nhà nước chỉ ra một loạt tồn tại hạn chế, như: phê duyệt đồ án quy hoạch khi hồ sơ quy hoạch chưa được nghiệm thu; thuyết minh quy hoạch chi tiết 1/500 còn thiếu nội dung đánh giá môi trường chiến lược theo quy định của Nghị định 37; đồ án quy hoạch được duyệt không bố trí Trường học phổ thông theo quy định.
Công tác lập, thẩm định, phê duyệt bản vẽ thi công – dự toán cũng có các khuyết điểm như: hồ sơ khảo sát địa chất công trình của dự án 1.080 căn hộ phản ánh chưa sát đúng điều kiện địa chất thực tế khiến Tư vấn thiết kế tính toán dự kiến chiều dài cọc móng công trình có sự thay đổi khác biệt nhiều với thực tế thi công; chủ đầu tư không điều chỉnh thiết kế - dự toán và tổ chức sử dụng vật liệu, xây không nung theo đúng quy định của Thông tư 09/2012/TT-BXD;
Hay dự toán chi phí xây lắp được duyệt của cả 3 dự án còn thiếu sót trong tính toán khối lượng và áp dụng một số đơn giá, định mức chưa phù hợp làm tăng giá trị dự toán tổng cộng 46,5 tỷ đồng.
Về công tác quản lý chi phí đầu tư, báo cáo kiểm toán cũng chỉ ra các thiếu sót như: Ban Quản lý đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm chậm báo cáo, tham mưu cho Tổ công tác và UBND thành phố xử lý việc các nhà đầu tư không kịp thời thực hiện nghĩa vụ bảo đảm thực hiện dự án.
Tại dự án 2.220 căn hộ, trong quá trình thực hiện Liên danh đã thay đổi tư cách thành viên đứng đầu từ Vietinbank Coseco sang Công ty Thuận Việt và điều chỉnh vai trò của các thành viên Liên danh khác với quy định tại thỏa thuận Liên danh đã đệ trình trong hồ sơ đề xuất. Tuy nhiên việc này Ban quản lý đã không phát hiện ra.
Chủ đầu tư cũng không thực hiện sử dụng gạch bê tông nhẹ để giảm trọng lượng cho công trình, bảo vệ môi trường như trong hồ sơ đề xuất. Còn có trường hợp văn bản quản lý điều hành của Liên danh được phê duyệt chưa đúng địa vị pháp lý của thành viên đứng đầu đại diện Liên danh nhưng Ban quản lý không có ý kiến để Liên danh điều chỉnh theo thẩm quyền.
Ngoài ra, trong việc quản lý giá cả, Kiểm toán Nhà nước cũng phát hiện một số sai sót về khối lượng, định mức đơn giá với tổng giá trị 45,58 tỷ đồng.
Về tiến độ thực hiện dự án, mặc dù Ban quản lý đã đôn đốc các chủ đầu tư thực hiện các cam kết về tiến độ hợp đồng, tuy nhiên vẫn có 2/3 dự án chậm tiến độ từ 5,6 tháng đến 10,2 tháng so với tiến độ hợp đồng điều chỉnh được cấp có thẩm quyền chấp nhận (dự án 2.220 căn hộ chậm 5,6 tháng; dự án 1.570 căn hộ chậm 10,8 tháng) và chậm từ 17,6 tháng đến 42 tháng so với kế hoạch đầu tư ban đầu (dự án 2.220 căn hộ chậm 17,6 tháng; dự án 1.570 căn hộ chậm 42 tháng).
Với các thiếu sót, hạn chế trên, cùng với các thiếu sót hạn chế đã chỉ ra tại báo cáo kiểm toán hoạt động đầu tư xây dựng, mua nhà, đất phục vụ tái định cư, Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị UBND TP. HCM chỉ đạo Ban quản lý yêu cầu các chủ đầu tư của 3 dự án điều chỉnh báo cáo quyết toán vốn theo ý kiến kết luận của đơn vị này.
Đồng thời chỉ đạo các đơn vị được kiểm toán thực hiện kiến nghị về xử lý tài chính với tổng số tiền 238 tỷ đồng. Trong đó, giảm thanh toán của 3 dự án 45 tỷ đồng; nộp hoàn tạm ứng kinh phí mua nhà đất tại định cư 147 tỷ đồng; nộp ngân sách nhà nước số tồn đọng tiền bán nhà đất tái định cư 24,5 tỷ đồng, xử lý khác 20,6 tỷ đồng.
Kiểm toán Nhà nước cũng yêu cầu UBND TP. HCM khắc phục các sai sót, tồn tại trong công tác quản lý, điều hành thực hiện công tác đầu tư xây dựng, mua nhà đất phục vụ tái định cư và công tác quản lý, bố trí quỹ nhà đất tái định cư…
