Từ định hướng chiến lược đó, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã được thành lập ngày 26/11/1996 với nhiệm vụ ban đầu là chuẩn bị các điều kiện cần thiết để hình thành TTCK. Chỉ sau 2 năm, UBCKNN đã xây dựng được khung pháp lý cơ bản, tạo nền tảng cho hoạt động của TTCK Việt Nam.
Cùng trong ngày 11/7/1998, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 127/1998/QĐ-TTg thành lập TTGDCK TP. HCM và TTGDCK Hà Nội và Nghị định số 48/1998/NĐ-CP về chứng khoán và TTCK. Quyết định số 127/1998/QĐ-TTg quy định nhiệm vụ tổ chức, quản lý, điều hành hoạt động mua bán chứng khoán và các dịch vụ hỗ trợ việc mua bán chứng khoán, dịch vụ lưu ký chứng khoán của TTGDCK.
Hoạt động của TTCK được quản lý căn cứ theo các quy định chi tiết tại Nghị định số 48/1998/NĐ-CP. Đây là văn bản quy phạm pháp luật về chứng khoán và TTCK có giá trị pháp lý cao nhất tại thời điểm đó, làm cơ sở cho hàng loạt các thông tư, quyết định hướng dẫn cụ thể về hoạt động của TTCK Việt Nam như Quyết định số 139/1999/QĐ-TTg ngày 10/6/1999 và Thông tư số 01/1999/TT-UBCK ngày 30/12/1999 quy định NĐTNN được nắm giữ không quá 20% tổng số cổ phiếu/chứng chỉ quỹ đang lưu hành của một tổ chức phát hành/quỹ đầu tư chứng khoán và 40% đối với trái phiếu.
Để khuyến khích các tổ chức kinh doanh dịch vụ chứng khoán tham gia TTCK trong giai đoạn đầu, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 39/2000/QĐ-TTg ngày 27/3/2000 quy định tạm thời ưu đãi về thuế đối với hoạt động kinh doanh chứng khoán; theo đó, không thu thuế giá trị gia tăng đối với các hoạt động kinh doanh của CTCK trong thời gian ba năm (từ năm 2000 đến hết năm 2002).
CTCK và TQLQ còn được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp thêm một năm, giảm 50% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp trong hai năm tiếp theo; tổ chức phát hành có chứng khoán được niêm yết được giảm 50% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp trong hai năm tiếp theo kể từ khi niêm yết chứng khoán lần đầu tại trung tâm giao dịch chứng khoán (TTGDCK).
Cùng với đó, các cá nhân đầu tư chứng khoán được miễn thuế thu nhập cho phần thu nhập từ cổ tức, lãi trái phiếu, chênh lệch mua bán chứng khoán. Quy định này đã thu hút sự chú ý của nhà đầu tư về TTCK mới hình thành bên cạnh thị trường tiền tệ tồn tại lâu nay.
Sau hơn 2 năm chuẩn bị, ngày 20/7/2000, TTGDCK TP. HCM chính thức khai trương hoạt động và tổ chức phiên giao dịch đầu tiên vào ngày 28/7/2000, trở thành đơn vị tổ chức giao dịch chứng khoán tập trung đầu tiên của Việt Nam.
Ngày giao dịch đầu tiên đã được tổ chức thành công với 2 cổ phiếu niêm yết là REE (CTCP Cơ điện lạnh) và SAM (CTCP Cáp và Vật liệu viễn thông) với tổng giá trị cổ phiếu niêm yết 270 tỷ đồng và có sự tham gia của 6 CTCK thành viên (SSI, FSC, BVSC, ACBS, TLS, BSC). Biên độ dao động giá được áp dụng: ± 2% đối với cổ phiếu, ±1,5% đối với trái phiếu. Khớp lệnh 1 lần/1 ngày, 3 ngày 1 tuần, thời gian giao dịch từ 9 giờ đến 11 giờ, chưa thực hiện giao dịch thỏa thuận, chu kỳ thanh toán T+4.
Phiên đấu thầu trái phiếu Chính phủ đã được tổ chức vào ngày 26/7/2000 và đến ngày 04/8/2000, TTCK có thêm sản phẩm niêm yết mới là trái phiếu chính phủ CP1- 0100. Ngày 15/11/2000, trái phiếu doanh nghiệp đầu tiên, mã BID1_100, được giao dịch trên sàn.
Tính đến ngày 29/12/2000, chỉ số VN-Index đạt mốc 206,83 điểm, tăng 106,83% so với phiên giao dịch đầu tiên, tổng giá trị giao dịch đạt 92 tỷ đồng với tổng khối lượng giao dịch hơn 3,66 triệu cổ phiếu. Cuối năm, có 5 cổ phiếu và 4 trái phiếu được niêm yết với tổng giá trị niêm yết lần lượt đạt 321,178 tỷ đồng và 1.183 tỷ đồng.
Quý độc giả quan tâm có thể xem Kỷ yếu HoSE 20 năm tại đây.
