Trước những tác động của tình hình thế giới và các chính sách tài chính tiền tệ của các nước đến nền kinh tế nước ta và tình hình nội tại của nền kinh tế trong nước, để thực hiện các mục tiêu đặt ra của chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã quyết định điều chỉnh các mức lãi suất, có hiệu lực từ ngày 23/9/2022.
Cụ thể, NHNN đã ban hành Quyết định số 1606/QĐ-NHNN về việc tăng lãi suất tái cấp vốn từ 4,0%/năm lên 5,0%/năm; lãi suất tái chiết khấu từ 2,5%/năm lên 3,5%/năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với TCTD từ 5,0%/năm lên 6,0%/năm.
Cùng với đó, ban hành Quyết định số 1607/QĐ-NHNN về việc tăng lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng từ mức 0,2%/năm lên 0,5%/năm; lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng từ 4,0%/năm lên 5,0%/năm, riêng lãi suất tối đa đối với tiền gửi bằng VND tại Quỹ tín dụng nhân dân, Tổ chức tài chính vi mô từ 4,5%/năm lên 5,5%/năm.
Trao đổi với VietnamFinance về động thái tăng lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước, TS. Phạm Vũ Thăng Long, Giám đốc Nghiên cứu Kinh tế Vĩ mô, Công ty Chứng khoán TP. HCM (HSC), nhận định việc tăng lãi suất tái chiết khấu và tái cấp vốn mang tính tín hiệu chính sách, chấm dứt chu kỳ nới lỏng tiền tệ, là hành động kịp thời trước động thái Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tiếp tục nâng lãi suất cơ bản của ngân hàng trung ương lên thêm 0,75 điểm phần % lên phạm vi 3,0% - 3,25% vào sáng thứ 5 ngày 22/9 giờ Việt Nam.
Đây là lần tăng lãi suất chính sách thứ 5 của Mỹ trong năm và dự báo sẽ còn 2 lần tăng lãi suất tại Mỹ tại kỳ họp tháng 11 và 12 năm nay, cùng 1 lần tăng cuối cùng vào tháng 2 năm sau.
"Mức tăng 100 điểm cơ bản lãi suất điều hành ở Việt Nam là phù hợp so với mức tăng 300 điểm cơ bản tại Mỹ, trước bối cảnh lạm phát tại Việt Nam vẫn duy trì ở mức thấp, nhưng áp lực lên tỷ giá và dự trữ ngoại hối gia tăng trước sự mạnh lên của USD trên toàn cầu", TS. Phạm Vũ Thăng Long cho biết.
Theo chuyên gia của HSC, mức tăng 100 điểm cơ bản trần lãi suất huy động kỳ hạn dưới 6 tháng lên 5%/năm sẽ giúp thanh khoản của hệ thống ngân hàng được duy trì ổn định, tăng trưởng huy động sẽ cải thiện trong các tháng cuối năm và bắt kịp dần hơn với tăng trưởng cho vay của hệ thống. Thống kê cho thấy lũy kế 7 tháng năm 2022, tăng trưởng huy động chỉ đạt 4,8% trong khi dư nợ tín dụng đã tăng 9,55%.
Đánh giá tác động của việc tăng lãi suất điều hành tới nền kinh tế, TS. Phạm Vũ Thăng Long cho rằng tăng lãi suất điều hành sẽ giúp ổn định tỷ giá từ giờ đến cuối năm và làm giảm sức ép phải can thiệp trên thị trường ngoại hối để giúp tỷ giá duy trì ổn định, khiến dự trữ ngoại hối không bị suy giảm quá nhiều, giảm thiểu mức độ sói mòn thành quả đã tích lũy được trong những năm gần đây, đảm bảo ở tỷ lệ dự trữ ngoại hối tương đương quanh mức 3 tháng nhập khẩu, là tiêu chuẩn đánh giá mức ổn định của dự trữ ngoại hối của 1 quốc gia theo thông lệ quốc tế.
Việc tỷ giá ổn định cũng sẽ giúp duy trì dòng vốn nước ngoài, đặc biệt là vốn FDI, động lực cho khu vực sản xuất hướng tới xuất khẩu của Việt Nam.
"Tuy nhiên, môi trường lãi suất tăng cũng sẽ ít nhiều ảnh hưởng đến chi phí sản xuất, khiến biên lợi nhuận của các doanh nghiệp nói chung có khả năng bị thu hẹp trong thời gian tới", ông Long nêu quan điểm.
Đối với thị trường chứng khoán, chuyên gia của HSC cho biết lãi suất tăng sẽ khiến định giá cổ phiếu giảm, do lợi nhuận doanh nghiệp có khả năng suy giảm, đồng thời chi phí cơ hội gia tăng.
"Điều này ít nhiều sẽ còn tiếp tục tác động, tùy thuộc vào những động thái chính sách tiếp theo của lãi suất chính sách, nhưng áp lực vẫn còn, do Việt Nam là nền kinh tế mở và chính sách tiền tệ của các đối tác thương mại sẽ có ảnh hưởng đến quyết định linh hoạt của NHNN trong thời gian tới. Mỹ và châu Âu là hai đối tác xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, vẫn chưa chấm dứt chu kỳ tăng lãi suất chính sách", TS. Phạm Vũ Thăng Long lưu ý.
Chuyên gia của HSC cho biết thêm thông thường, thị trường chứng khoán, không chỉ ở Việt Nam mà trên thế giới cần có thời gian để hấp thụ thông tin và tác động của thông tin đó lên các doanh nghiệp niêm yết, đồng nghĩa trong môi trường lãi suất tăng, nhà đầu tư thiên về xu hướng chọn cổ phiếu có tính chất phòng thủ nhiều hơn, là những cổ phiếu ít bị ảnh hưởng hơn từ việc tăng chi phí lãi vay. Trên thực tế, trong mỗi ngành nghề đều có những cổ phiếu có tính chất như vậy.
