Trao đổi với báo giới mới đây, ông Lê Hải Trà – Thành viên phụ trách Hội đồng quản trị Sở Giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HoSE) cho biết được sự chấp thuận của cơ quan quản lý, HoSE sẽ triển khai thử nghiệm áp dụng đơn vị giao dịch lô chẵn là 100 đối với cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đóng, chứng chỉ quỹ ETF, chứng quyền có đảm bảo.
Hiện nay, quy định lô chẵn là 10 chứng khoán, do đó nếu chỉ có từ 1 - 9 chứng khoán thì nhà đầu tư phải thực hiện giao dịch lô lẻ qua các công ty chứng khoán. Khi chính thức áp dụng lô chẵn 100, số lượng chứng khoán tối thiểu cho 1 lần đặt lệnh của nhà đầu tư là 100 chứng khoán.
"Về ngắn hạn, chúng tôi dự kiến số lượng giao dịch lô lẻ với công ty chứng khoán sẽ có thể gia tăng. Tuy nhiên vấn đề này sẽ phần nào được tháo gỡ do việc triển khai có lộ trình để nhà đầu tư có thời gian thực hiện giao dịch làm tròn lô. Đồng thời, về dài hạn, khi HoSE sẽ triển khai bảng giao dịch lô lẻ cùng với hệ thống giao dịch mới, nhà đầu tư hoàn toàn có thể đặt lệnh từ 1 - 99 cổ phiếu trực tiếp trên bảng giao dịch này", người đứng đầu HoSE cho hay.
Ông Lê Hải Trà cho rằng việc áp dụng lô 10 hay 100 đều có những điểm tích cực và hạn chế riêng, cần được đánh giá toàn diện để áp dụng theo từng thời kỳ phát triển thị trường.
Trước đây, HoSE đã áp dụng lô 100 theo thông lệ quốc tế ngay từ ngày đầu triển khai hệ thống. Sau đó, để tăng tính hấp dẫn cho thị trường trong điều kiện thanh khoản chưa phát triển, Sở đã thay đổi, áp dụng lô giao dịch chẵn là 10 và việc đó đã phát huy hiệu quả cho đến ngày hôm nay.
"Tuy nhiên, đến giai đoạn hiện nay, việc sử dụng lô 10 có khá nhiều bất cập, trong đó nổi lên vấn đề chiếm nhiều năng lực hệ thống, nhất là trường hợp một số nhà đầu tư sử dụng các chương trình chia lệnh lớn thành các lệnh nhỏ, khiến hiệu quả hệ thống bị giảm thiểu. Có thể thấy thanh khoản thị trường trong một vài năm trở lại đây đã tăng trưởng đáng kể, do đó đã có đủ điều kiện để quay về áp dụng lô giao dịch chẵn 100. Điều này cũng phù hợp với thông lệ quốc tế; đồng thời sẽ hạn chế được việc sử dụng lô nhỏ làm biến động giá chứng khoán, nhất là các chứng khoán thanh khoản kém", lãnh đạo HoSE nói.
Một số ý kiến trên thị trường cho rằng, việc áp dụng đơn vị giao dịch lô 100 sẽ làm ảnh hưởng tới tính công bằng cho nhà đầu tư. Ông Lê Hải Trà tái nhấn mạnh việc áp dụng lô chẵn 100 chứng khoán đang được nhiều nước trong khu vực áp dụng. Do đó, việc HoSE triển khai áp dụng lô 100 là cũng theo thông lệ quốc tế và phù hợp với điều kiện, bối cảnh của thị trường trong giai đoạn hiện nay và thời gian tới.
Theo ông, hiện nay, nhiều thị trường chứng khoán (TTCK) trong khu vực đang áp dụng đơn vị giao dịch lô chẵn 100 như SET (Thái Lan), BM (Malaysia), SGX (Singapore), SSE (Thượng Hải),… Cùng với đó, hệ thống giao dịch mới mà HoSE chuẩn bị triển khai trong thời gian tới cũng áp dụng đơn vị giao dịch lô chẵn là 100 chứng khoán. Hệ thống mới sẽ có bảng giao dịch lô lẻ, khắc phục tình trạng nhà đầu tư phải thực hiện giao dịch lô lẻ với công ty chứng khoán.
Lãnh đạo HoSE nhìn nhận TTCK Việt Nam có đặc thù đại đa số là nhà đầu tư cá nhân. Một số không nhỏ nhà đầu tư nhỏ lẻ còn bị ảnh hưởng của tâm lý đám đông khi ra quyết định đầu tư. Chứng khoán là kênh đầu tư đòi hỏi cao về chuyên môn, cũng kinh nghiệm, tâm lý; do đó, việc trang bị nền tảng kiến thức tài chính, tâm lý vững vàng luôn cần với bất kỳ nhà đầu tư nào.
"Sở cũng đã kiến nghị các cơ quan quản lý có cơ chế hỗ trợ và giám sát công ty chứng khoán thực hiện hoạt động này một cách hiệu quả, chúng tôi cũng hy vọng có thể rút ngắn được quãng thời gian nhà đầu tư phải thực hiện các giao dịch này. Dự kiến khi hệ thống giao dịch mới của Sở được triển khai, các vấn đề trên sẽ được khắc phục", ông Lê Hải Trà cho biết.
Bên cạnh đó, HoSE cũng đã có thông báo để công ty chứng khoán chuẩn bị hệ thống cho việc thử nghiệm. Các công ty cung cấp phần mềm cho công ty chứng khoán cũng đã sẵn sàng cho việc chỉnh sửa hệ thống của công ty chứng khoán. Theo kế hoạch, HoSE sẽ mở hệ thống giao dịch thử nghiệm cho các công ty chứng khoán tham gia thử nghiệm từ ngày 28/12/2020.
"Chúng tôi cũng đã rà soát, chuẩn bị về hệ thống giao dịch, lấy ý kiến các công ty chứng khoán thành viên nhằm đảm bảo việc triển khai thuận lợi, nhịp nhàng để bảo đảm hoạt động ổn định, an toàn của thị trường trong từng giai đoạn, cũng như sẵn sàng cho các lộ trình phát triển tiếp theo khi có hệ thống công nghệ mới. Theo ghi nhận, các công ty chứng khoán thành viên đều ủng hộ việc nâng lô giao dịch tại HoSE", ông Lê Hải Trà thông tin.
