Trong báo cáo Triển vọng ngành Ngân hàng năm 2021 vừa công bố, Công ty Chứng khoán SSI tin rằng tăng trưởng tín dụng năm 2021 sẽ vào khoảng 13-14%, tương đương với các năm 2018 và 2019.
Cơ sở cho ước tính này là việc nền kinh tế toàn cầu bắt đầu phục hồi vào nửa cuối năm 2021 sau khi vắc xin Covid-19 được điều chế thành công.
"Nhu cầu vay nợ có thể được hỗ trợ phần nào bởi lãi suất cho vay thấp và việc các ngân hàng có thể cân nhắc nới lỏng tiêu chuẩn cho vay về tương đương mức trước Covid-19 khi nhận thấy những dấu hiệu phục hồi rõ rệt hơn của nền kinh tế", chuyên gia của SSI nhấn mạnh.
Cùng với đó, tăng trưởng tín dụng cũng đến từ sự chuyển dịch huy động vốn từ kênh trái phiếu doanh nghiệp sang nợ vay ngân hàng, một phần do việc "siết" phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ theo quy định mới.
Ngoài ra, tín dụng tiêu dùng cũng được kỳ vọng sẽ phục hồi, đặc biệt là trong nửa cuối năm 2021, qua đó thúc đẩy tăng trưởng tín dụng chung.
Trên cơ sở tăng trưởng tín dụng như trên, SSI ước tính lợi nhuận trước thuế trung bình của các ngân hàng niêm yết sẽ tăng trưởng 21% trong năm 2021. Trong đó, các ngân hàng thương mại (NHTM) quốc doanh ước tính đạt tăng trưởng lợi nhuận trước thuế cao hơn, ở mức 30%, so với mức 17,2% của nhóm NHTM tư nhân, do lợi nhuận trước thuế 2020 của các NHTM quốc doanh ở mức thấp.
Động lực tăng trưởng lợi nhuận đến từ nhiều yếu tố. Đầu tiên, theo SSI, thu nhập lãi thuần của các ngân hàng niêm yết dự kiến sẽ tăng 15%. Biên lợi nhuận NIM tại nhiều ngân hàng sẽ cải thiện.
Điều này là nhờ chi phí vốn giảm do lãi suất huy động giảm sâu trong năm 2020 và sẽ tiếp tục dao động trong biên độ hẹp nửa đầu năm 2021 và tăng nhẹ (khoảng 0,3-0,5 điểm%) trong nửa cuối năm 2021 do nhu cầu tín dụng tăng cao. "Môi trường lãi suất huy động thấp này sẽ tiếp tục giúp các ngân hàng tiết kiệm chi phí vốn", chuyên gia của SSI nhìn nhận.
Bên cạnh đó, khả năng tối ưu hóa tỷ lệ cho vay trên huy động (LDR) cũng giúp lợi nhuận tăng trưởng. Năm 2020, tỷ lệ LDR của toàn hệ thống giảm từ mức 87-89% (năm 2019) xuống mức 72% -75%. Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, tại thời điểm cuối tháng 10/2020, tỷ lệ LDR của các NHTM quốc doanh và tư nhân lần lượt là khoảng 82% và 72%, vẫn còn xa mức trần 85%. Nhờ vậy, các ngân hàng có khả năng gia tăng tỷ lệ này để tối ưu hóa biên lợi nhuận NIM.
Thêm vào đó, hiện hầu như không có trở ngại từ việc thắt chặt tỷ lệ vốn ngắn hạn sử dụng cho vay trung và dài hạn khi tỷ lệ này ở các nhóm NHTM quốc doanh và tư nhân đều dưới sâu mức trần.
Ngoài ra, các gói hỗ trợ khách hàng trong đại dịch Covid-19 cũng dần hết hạn, đồng nghĩa các ngân hàng sẽ ít phải miễn giảm lãi suất hơn.
Trong khi thu nhập lãi thuần của các ngân hàng niêm yết được dự kiến tăng 15% thì thu nhập ngoài lãi năm 2021 được dự báo tăng ở mức thấp hơn, khoảng 8,7% so với năm 2020.
Lý do là kinh doanh ngoại hối đã kém thuận lợi hơn sau loạt động thái mới từ Ngân hàng Nhà nước, trong khi đó, thu nhập từ kinh doanh và đầu tư chứng khoán có thể kém khả quan do lợi suất trái phiếu chính phủ khó giảm mạnh trong năm 2021, sau khi đã giảm rất mạnh trong năm 2020. Trái ngược, thu nhập từ phí cũng như dịch vụ thanh toán được kỳ vọng sẽ tiếp tục duy trì mức tăng trưởng cao.
Về chi phí, tỷ trọng chi phí hoạt động trong tổng thu nhập hoạt động (CIR) của các ngân hàng được SSI dự báo sẽ tăng nhẹ từ khoảng 37,6% năm 2020 lên 38,3% do lương thưởng có thể tăng trở lại mức trước Covid-19 và các ngân hàng tiếp tục đầu tư dài hạn vào hệ thống công nghệ thông tin.
Đặc biệt, chi phí trích lập dự phòng rủi ro tín dụng được nhận định là yếu tố tạo nên sự phân hóa triển vọng giữa các ngân hàng.
"Năm 2021, do kỳ vọng nền kinh tế phục hồi, sự hình thành nợ xấu sẽ giảm so với năm 2020. Các NHTM quốc doanh có thể hưởng lợi nhiều hơn từ xu hướng này, vì đã xóa phần lớn tài sản có vấn đề (bao gồm trái phiếu VAMC) trong năm 2020. Chúng tôi ước tính chi phí tín dụng cho NHTM quốc doanh và tư nhân trong năm 2021 lần lượt là 1,36% và 1,57% (so với 1,67% và 1,63% vào năm 2020)", chuyên gia của SSI ước tính.
