"Chúng tôi sẽ hỗ trợ tất cả các nước trên thế giới cho rằng Trung Quốc đã vi phạm tuyên bố chủ quyền lãnh thổ hay hàng hải hợp pháp của họ”, Ngoại trưởng Mỹ nói trong cuộc họp báo ở thủ đô Washington ngày 15/7.
Cũng theo ông Pompeo, Mỹ sẽ ủng hộ trong khả năng sẵn có và bằng tất cả công cụ có thể, bất kể là ở các tổ chức đa phương, tại ASEAN hay thông qua phản ứng pháp lý…
Người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ tái khẳng định rằng nếu Tổng thống Mỹ Donald Trump tái đắc cử nhiệm kỳ thứ hai thì thách thức an ninh quốc gia lớn nhất sẽ là Trung Quốc.
Cũng trong cuộc họp báo, ông Mike Pompeo bày tỏ hy vọng Trung Quốc sẽ cân nhắc lại tuyên bố trừng phạt tập đoàn Lockheed Martin của Mỹ nhằm đáp trả việc Bộ Ngoại giao Mỹ thông qua hợp đồng trị giá 620 triệu USD nhằm nâng cấp hệ thống tên lửa phòng không Patriot cho Đài Loan.
Mỹ thời gian gần đây đã có phản ứng gay gắt trước các yêu sách chủ quyền phi lý của Trung Quốc trong khu vực Biển Đông, nêu bật tính bất hợp pháp của các đảo nhân tạo, lên án việc Bắc Kinh quân sự hóa các đảo nhân tạo này với việc bố trí tên lửa, radar, máy bay trên đó.
Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 13/7 đã có tuyên bố chính thức về lập trường của Mỹ ở Biển Đông. Tuyên bố được đưa ra ngay sau dịp kỷ niệm 4 năm ngày Toà trọng tài thường trực quốc tế (PCA) ra phán quyết về Biển Đông .
Trong tuyên bố, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompe nêu rõ: “Các yêu sách của Bắc Kinh đối với các nguồn tài nguyên ngoài khơi ở hầu hết Biển Đông là hoàn toàn bất hợp pháp, cũng như chiến dịch bắt nạt của Trung Quốc nhằm kiểm soát chúng. Thế giới không cho phép Bắc Kinh coi Biển Đông như đế chế hàng hải của riêng họ".
Ông Pompeo khẳng định "Mỹ sát cánh cùng các đồng minh và đối tác Đông Nam Á trong bảo vệ chủ quyền của họ với các tài nguyên ngoài khơi, phù hợp với quyền và nghĩa vụ theo luật quốc tế".
Trong tuyên bố, Mỹ bác bỏ mọi yêu sách chủ quyền của Trung Quốc với các khu vực quanh bãi Tư Chính (ngoài khơi Việt Nam), bãi đá Luconia ngoài khơi Malaysia, các vùng thuộc đặc quyền kinh tế của Brunei, và vùng biển quanh đảo Natuna Besar của Indonesia.
“Bất kỳ hành động nào của Trung Quốc nhằm quấy rối việc đánh cá và phát triển hydrocarbon (dầu mỏ) của các bên khác ở những vùng biển này, hoặc đơn phương thực hiện các hành động ấy, là phi pháp”, Bộ Ngoại giao Mỹ nêu rõ.
Ông David Stilwell, trợ lý ngoại trưởng Mỹ về các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, ngày 14/7 cho biết Mỹ đang cân nhắc trừng phạt quan chức và doanh nghiệp Trung Quốc liên quan đến hành vi chèn ép ở Biển Đông.
Động thái này đã cho thấy sự dịch chuyển quan trọng về lập trường của Mỹ, từ những phát ngôn ngoại giao cẩn trọng trong những năm qua chuyển thành lời cảnh báo đáp trả mạnh mẽ trước hành vi của Trung Quốc.
Phản ứng trước phát ngôn của quan chức Mỹ, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh ngày 15/7 tuyên bố Trung Quốc sẽ không sợ các biện pháp trừng phạt của Washington vì vấn đề Biển Đông. Bà Oánh cáo buộc Mỹ đang gây rối và tạo ra bất ổn trong khu vực trước khi kêu gọi Washington "đừng tiếp tục đi sai đường".
Xem thêm >> Anh ‘cấm cửa’ Huawei tham gia mạng 5G, Trung Quốc nói ‘sai lầm’
