Ngày 30/3, Văn phòng Chính phủ đã ban hành công văn gửi Bộ trưởng Bộ Công Thương truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Chính phủ về việc xử lý thông tin phản ánh nhà đầu tư điện gió kêu cứu vì nguy cơ phá sản.
Theo đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính giao Bộ Công Thương kiểm tra ngay việc này và xử lý ngay nếu thông tin này là đúng.
Trước đó, 4 nhà đầu tư của dự án điện gió, gồm: Nhơn Hội, Nam Bình 1, Cầu Đất và Tân Tấn Nhật đã có văn bản "cầu cứu" Thủ tướng Chính phủ tháo gỡ khó khăn khi phải dừng hoạt động, doanh nghiệp rơi vào nguy cơ phá sản cận kề.
Cụ thể, cả 4 dự án điện gió này đều đã hoàn thành xây dựng, lắp đặt và có chứng nhận nghiệm thu hoàn thành công trình trước ngày 31/10/2021, có giấy phép hoạt động điện lực, đã hòa lưới trên hệ thống điện quốc gia và được ghi nhận trên dữ liệu điện tử của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).
Tuy nhiên, do tác động của những yếu tố khách quan như dịch Covid-19, thời tiết bất thường… khiến cho việc thử nghiệm kỹ thuật - là khâu cuối trong quy trình công nhận vận hành thương mại (COD) - đã không kịp thực hiện trước ngày 31/10/2021 để hưởng giá ưu đãi (giá FIT) theo Quyết định 39 về cơ chế hỗ trợ phát triển điện gió.
Theo đơn kiến nghị của Công ty Cổ phần Năng lượng Fico Bình Định, chủ đầu tư dự án điện gió Nhơn Hội, trước tháng 10/2021, để kịp hưởng cơ chế theo quy định, doanh nghiệp đã phải chạy đua với thời gian để hoàn thành toàn bộ phần xây lắp, thực hiện các thủ tục cuối cùng, nhưng dịch Covid-19 bùng phát kéo dài, diễn biến phức tạp ở các tỉnh miền Nam.
Đến tháng 9/2021 nhiều tỉnh vẫn giãn cách xã hội nên việc đưa chuyên gia, thiết bị vào nhà máy gặp nhiều khó khăn. Sau nhiều nỗ lực, các tuabin đều đã hòa lưới điện, sẵn sàng các thử nghiệm cuối cùng với EVN, nhưng lại gặp thời tiết bất lợi, tốc độ gió thấp và không ổn định nên không thể hoàn thành.
"Việc không hoàn thành thử nghiệm đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến bảo trì, bảo dưỡng. Nhiều lần chúng tôi đã kiến nghị được đóng điện hòa lưới trở lại để hoàn thiện quy trình thử nghiệm nội bộ. Dù vậy, phải chờ cơ chế hướng dẫn mới, nhà máy vẫn chưa được vận hành khiến các thiết bị kỹ thuật, tuabin bị hư hại, doanh nghiệp đứng trước nguy cơ phá sản, tranh chấp", đại diện doanh nghiệp này cho hay.
Cũng gặp khó khăn, vướng mắc như trên, đại diện chủ đầu tư điện gió Nam Bình 1 cho hay đã hoàn thành nghiệm thu công trình, hòa lưới điện nhưng đến nay vẫn gặp vướng mắc ở công tác thử nghiệm cuối cùng với EVN và chờ cơ chế hướng dẫn mới sau khi quyết định 39 hết hiệu lực.
Nhưng từ tháng 11 đến nay vẫn chưa có hướng dẫn mới, các kiến nghị gửi tới bộ ngành liên quan đều chưa có phản hồi, nên tất cả các nhà máy phải dừng hoạt động, hư hỏng thiết bị. Theo đó, hàng nghìn tỷ đồng ở các dự án "đắp chiếu", gây lãng phí và thiệt hại rất lớn cho nhà đầu tư.
Liên quan đến điện gió, đầu tháng 2 vừa qua, Bộ Công Thương đã đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các địa phương tạm dừng cấp chủ trương đầu tư với các dự án điện gió, điện mặt trời đã có trong quy hoạch phát triển điện lực quốc gia được phê duyệt nhưng chưa triển khai tính tới ngày 26/1/2022, để chờ kết quả rà soát trong quá trình xây dựng, hoàn thiện quy hoạch điện VIII theo chỉ đạo của Chính phủ.
Đối với các dự án đã được phê duyệt, đã có chủ trương đầu tư đến thời điểm 26/1/2022 và chưa đủ điều kiện áp dụng cơ chế giá bán điện cố định (FIT) theo Quyết định 13 và Quyết định 39, Bộ Công Thương cũng đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép chủ đầu tư được đàm phán với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) để xác định giá mua bán điện nằm trong khung giá phát điện do Bộ này ban hành, với quy trình theo quy định.
Theo thống kê của Bộ Công Thương, công suất các dự án điện gió đã được bổ sung quy hoạch hiện là 11.921MW. Trong số này, có 146 dự án đã ký hợp đồng mua bán điện (PPA) với công suất là 8.171,475MW.
