Theo Nikkei, ngày càng nhiều doanh nghiệp chuyển hoạt động sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam và Bangladesh nhằm né tránh các biện pháp trừng phạt thuế quan của Mỹ.
Trung Quốc là nước xuất khẩu các sản phẩm dệt may lớn nhất thế giới. Năm 2017, tổng giá trị hàng dệt may xuất khẩu của Trung Quốc đạt 158,4 tỷ USD, tương đương hơn 30% tổng kim ngạch xuất khẩu dệt may toàn cầu.
Thế nhưng, tỷ lệ trên đã giảm đáng kể nếu so với con số 40% ở thời điểm đầu những năm 2000. Nguyên nhân là các công ty dệt may trên thế giới đang dần chuyển sang những nước láng giềng có chi phí lao động thấp hơn.
Bangladesh là một trong những lựa chọn thay thế. Bangladesh đứng thứ 2 trên thế giới về xuất khẩu hàng dệt may với 6,4% thị phần. Việt Nam đứng thứ 3 với 5,8% thị phần. Thù lao người lao động tại Việt Nam chưa bằng một nửa so với mức lương người lao động tại nhiều thành phố như Thượng Hải hay Quảng Châu. Mức lương người lao động tại Bangladesh còn thấp hơn.
Nhiều công ty may mặc Mỹ đang đa dạng hóa nhà cung cấp, giảm phụ thuộc vào các nhà cung cấp Trung Quốc. Đến cuối quý III/2018, xuất khẩu dệt may của Bangladesh sang Mỹ đã tăng 14%. Còn theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam, giá trị xuất khẩu dệt may của Việt Nam năm 2018 ước tính đạt kỷ lục mới – 36 tỷ USD. Xuất khẩu dệt may chiếm khoảng hơn 10% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.
Xu thế này sẽ còn dâng cao hơn nữa khi mà các công ty Mỹ tiếp tục chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng thương mại lên cao.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump chưa tăng thuế với hàng dệt may, nhưng kịch bản này hoàn toàn có thể xảy ra bởi Mỹ đã phát đi tín hiệu.
Đại diện một công ty vận tải tại Việt Nam nói: “Ngay cả những công ty trước đây từng ngại ngần nay cũng đang tính chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc”.
Lệnh trừng phạt của Mỹ chống lại các công ty công nghệ Trung Quốc sẽ khiến cho xu thế này ngày một tồi tệ hơn. Mỹ sẽ cấm các cơ quan chính phủ có bất kỳ hoạt động kinh doanh nào với doanh nghiệp sử dụng thiết bị từ 5 công ty Trung Quốc, trong đó phải kể đến Huawei Technologies và ZTE từ tháng 8/2020.
Một nhà máy dệt may sử dụng thiết bị từ những công ty trên sẽ không được phép cung cấp đồng phục hoặc bất kỳ sản phẩm nào cho cơ quan chính phủ Mỹ. Và nếu một công ty bị phát hiện có nhiều tuyên bố sai về loại thiết bị mà công ty sử dụng, Mỹ sẽ có thể chặn tất cả các giao dịch bằng đồng USD trên phạm vi toàn cầu của công ty đó.
Xét đến việc nhiều sản phẩm thuộc các công ty trong danh sách đen được sử dụng phổ biến ở Trung Quốc, việc chuyển nhà máy ra khỏi Trung Quốc là cách an toàn nhất để tránh rắc rối.
