Nhu cầu thực tế hay nhu cầu có khả năng thanh toán (effective demand) là mong muốn, nguyện vọng, yêu cầu về một sản phẩm dựa trên sức mua nhất định. Trong phân tích kinh tế, nhu cầu luôn luôn được coi là nguyện vọng và khả năng mua hàng, chứ không chỉ dựa trên nguyện vọng muốn có sản phẩm. Tổng số nhu cầu về một sản phẩm được biểu thị bằng đường cầu.
(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)
Về kinh tế, nhu cầu có khả năng thanh toán (ED) trên thị trường còn được hiểu là nhu cầu cho một sản phẩm hoặc dịch vụ xảy ra khi người mua bị hạn chế ở một thị trường khác. Nó tương phản với nhu cầu mơ tưởng (notional demand), là nhu cầu xảy ra khi người mua không bị hạn chế ở bất kỳ thị trường nào khác. Trong thị trường tổng hợp cho hàng hóa nói chung, nhu cầu được gọi là tổng cầu. Khái niệm về cung ứng thực tế (effective supply) luôn song hành với khái niệm về nhu cầu có khả năng thanh toán. Khái niệm về cầu hoặc cung thực tế được quan tâm khi thị trường không liên tục duy trì giá cân bằng.
