Trả lời phỏng vấn báo chí tại Nhà Trắng ngày 5/11, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Mỹ muốn ký kết thỏa thuận kiểm soát vũ khí quy mô lớn với Nga, Trung Quốc và có thể cả một số quốc gia khác, trong bối cảnh Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược (Strategic Arms Reduction Treaty hay START-3) hết hạn vào đầu năm 2021.
“Tôi cho rằng họ sẽ muốn ham gia thỏa thuận này, đặc biệt là khi chúng tôi nhắc tới các loại vũ khí hạt nhân”, nhà lãnh đạo Mỹ khẳng định.
Đối với câu hỏi bổ sung về việc Mỹ có muốn gia hạn thêm thời gian cho Hiệp ước START-3 hay không, ông Trump đã từ chối đưa ra câu trả lời.
Hiệp ước START-3 được Mỹ và Nga ký năm 2010, có hiệu lực vào ngày 5/2/2011. Hiệp ước quy định mỗi bên cắt giảm kho vũ khí tấn công chiến lược của mình để sau 7 năm kể từ ngày hiệp ước có hiệu lực, tổng số lượng vũ khí không vượt quá 700 tên lửa đạn đạo liên lục địa, tên lửa đạn đạo gắn trên tàu ngầm và máy bay ném bom hạng nặng, cũng như 1.550 đầu đạn và 800 thiết bị phóng tên lửa đã được triển khai và chưa được triển khai.
Hiệp ước cũng bắt buộc Nga và Mỹ trao đổi thông tin về số lượng đầu đạn và phương tiện phóng 2 lần mỗi năm. Nga coi START mới là "hòn đá tảng đối với an ninh thế giới," song Washington nhiều lần đề cập khả năng không gia hạn hiệp ước này.
START-3 được xem là hiệp ước kiểm soát vũ khí quan trọng cuối cùng giữa hai cường quốc hạt nhân lớn nhất thế giới là Nga và Mỹ. Tuy nhiên hiệp ước này dự kiến sẽ hết hạn vào đầu năm 2021.
Giống Hiệp ước các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) mà Nga và Mỹ đã cùng rút ra trong năm nay, chính quyền ông Trump cho rằng START mới không nên được gia hạn nếu Trung Quốc vẫn đứng ngoài lề.
Tuy nhiên, bất chấp các nỗ lực của Mỹ, Trung Quốc cho tới nay vẫn từ chối các cuộc đàm phán ba bên, cho rằng nước này còn kém xa Mỹ và Nga, 2 nước hiện chiếm hơn 90% vũ khí hạt nhân của thế giới.
Ngoài Trung Quốc, các cuộc đàm phán của Mỹ với Nga cũng trở nên phức tạp do sự mất niềm tin ngày càng gia tăng giữa hai nước.
Trong một bài phỏng vấn với tờ Financial Times mới đây, Tổng thống Nga Vladimir Putin từng cho biết nếu Hiệp ước New START bị xóa bỏ, sẽ không còn công cụ nào trên thế giới có thể kiềm chế một cuộc chạy đua vũ trang.
Xem thêm >> Trung Quốc tăng cường gây sức ép để Mỹ dỡ bỏ thuế quan
